Freyr - 01.07.2000, Blaðsíða 21

Mikil beinsala til
neytenda á þýskum
sveitabæjum
í Mið-Evrópu er úrvinnsla og
sala á afurðum úr búvörum beint
frá bónda til neytenda töluvert
umfangsmikil. í Þýskalandi
hefur slík sala um 9% af mark-
aðnum. Á síðustu árum hafa
framleiðendur þessara vara hald-
ið sínar eigin matvælasýningar.
Þýskur landbúnaður hefur gengið
í gegnum miklar breytingar á síð-
ustu árum. Á árunum 1991-1998
var búskapur á um 200 þúsund býl-
um lagður niður, eða á um þriðjungi
allra býla. Landbúnaður í Þýska-
landi hefur verið að þróast í tvær
öndverðar áttir, annars vegar í há-
tæknivædda framleiðslu á lágu
verði og hins vegar í framleiðslu í
smáum stfl, með úrvinnslu heima
fyrir og beinni sölu á hágæðavömm
til neytenda.
Nú eru um 30-40 þúsund býli í
Þýskalandi sem stunda þennan
rekstur. Búvörur framleiddar á býl-
um til beinnar sölu til neytenda ná
um 9% heildarmarkaðshlutar í
Þýskalandi og litið er á þessi við-
skipti sem mikilvægan „glugga"
landbúnaðarins gagnvart þýsku
þjóðfélagi.
Matvælasýningar með aðild
þeirra einna sem selja afurðir sínar
beint til neytenda eru tiltölulega
nýjar í Þýskalandi þó að þessi starf-
semi hafi lengi verið stunduð þar.
Fjórða sýningin fór ífam í ár og að
þessu sinni í Númberg. Yfir 200
sýnendur frá fimm löndum höfðu
þar bása. Þar var kynnt allt sem á
boðstólum er varðandi þennan
rekstur, þar á meðal fjölbreyttur
tæknibúnaður, svo sem til ostagerð-
ar, á bæjum.
Góður undirbúningur
Góður undirbúningur og að finna
réttar afurðir var verkefhi sem fékk
mikla umQöllun á sýningunni. Þáer
áhugi og óskir bóndans mikilvægar
í þessu sambandi. Jafnlfamt er allt
samstarf hlutaðeigandi áríðandi.
Afurðimar eiga ekki einungis að
vera í hæsta gæðaflokki, þær eiga
einnig að seljast. Fjallað var um all-
an útbúnað og ráð sérífæðinga við
sjálfa söluna. Hvemig á búðin að
líta út? Hvemig ffamkoma vekur
áhuga kaupandans? Merkingar,
pakkningar, markaðsfærsla o.s.ffv.
Allt þarf að gjörhugsa til að ná
árangri.
Sala á Intemetinu er í þróun og
sumir framleiðendur hafa náð þar
árangri. Það em einkum viðskipti
við fasta viðskiptavini sem fara
þannigffam. SífeUt fleira fólk hefur
áhyggjur af því hvers það neytir og
vill meiri upplýsingar um matinn.
Intemetið gerir það auðvelt að
kynna býlið og reksturinn, þannig
að neytandinn fái innsýn í það
hvemig t.d. svínakjötið og græn-
metið er framleitt.
Á matvælasýningunni var kynnt-
ur fjöldi tegunda matvæla. Þar má
nefha ost, vín, hunang, saltaðar og
reyktar kjötvörur, pasta, afurðir úr
komi, en einnig skrautmunir o.fl.
Bændur, sem stunda þennan
rekstur, stofna gjaman nokkrir sam-
an til samstarfs um ffamleiðslu. Eitt
slíkt félag fimm bænda nefhist Löv-
enicher Geinúse-Hof. Það ræktar
grænmeti bæði til beinnar sölu en
einnig til framleiðslu á sýrðum
gúrkum. Bændumir leggja til hrá-
efnið og uppskrifhna en semja við
verksmiðju, sem hefur öU tæki,
þekkingu og tækni til framleiðsl-
unnar, um sjálfa framleiðsluna.
Þannig er jafnframt öllum hrein-
lætiskröfum fullnægt. Þar með
losna bændumir við dýrar fjár-
festingar í vélum og tækjum. Hins
vegar annast þeir sjálfir um sölu
afurðanna í sveitaverslunum um allt
Þýskaland.
(Norsk Landbruk nr. 11/2000).
Gen dreifast frá
erfðabreyttum jurtum
Þýskur prófessor í grasaffæði, að
nafhi Hans-Heinrich Kaatz, við há-
skólann í Jena hefur greint ffá rann-
sóknum sínum þar sem fram kemur
að gen ffá erfðabreyttum jurtum geti
borist til annarra tegunda jurta.
Samkvæmt þessum rannsóknum
hafa arfberar, gen, í erfðabreyttum
rapsi, sem hafa það hlutverk að gera
hann ónæman gegn jurtavamarefn-
um, borist áffam í bakteríur og ger-
sveppi sem finnast í meltingarfær-
um hunangsflugna.
Þessar niðurstöður bijóta í bága
við fullyrðingar ffá h'ftækniiðnaðin-
um um að gen, sem bætt er í plönt-
ur, berist ekki út í náttúmna. Þetta
leggur einnig meiri þrýsting á yfir-
völd í löndum Evrópu að eyða
erfðabreyttum rapsi sem sáð hefur
verið í ár í þessum löndum.
(Landsbygdens Folk nr. 22/2000).
Það er mjög slæmt og í raun
ótækt ef t.d. niðurstöður efnagrein-
inga koma ekki á tilskildum tíma til
bænda. Slíkt getur mjög auðveld-
lega graftð undan því starfi sem
unnið er að á þessu sviði.
Einnig þarf ráðgjafaþjónustan út
í héruðunum að fá upplýsingar um
form eða efnainnihald þess áburð-
ar sem er til sölu á hverjum tíma. í
því sambandi hlýtur það að vera
umhugsunarvert hvemig Bænda-
samtök íslands, sem eru samtök
allra bænda, geta réttlætt það að
gera veg eins áburðarsala meiri en
annarra með ákveðnum þjónustu-
samningi og leiðaraskrifum í
Bændablaðið. Á sama tíma starf-
rækir BI ráðgjafaþjónusta á lands-
vísu, m.a. í jarðrækt, þar með talin
áburðarráðgjöf.
FREYR 7/2000 - 21