Freyr - 01.07.2000, Blaðsíða 19

RÁÐUNAUTAFUNDUR 2000
Ráðgjöf útfrá fóður-
og jarðvegsefnagreiningum
Inngangur
Undanfama áratugi hafa héraðs-
ráðunautar verið með ráðgjöf til
bænda út frá jarðvegs- og heyefna-
greiningum. Það er mismunandi
eftir svæðum hve mikil áhersla er
lögð á þetta starf hjá ráðunautun-
um. Hér á eftir verður því starfi sem
unnið er á þessu sviði hjá Búnaðar-
sambandi Suðurlands lýst nokkuð.
Einnig verður fjallað um það sem
betur mætti þar fara og hvaða
breytingar þyrfti að gera hjá stofn-
unum sem sinna efnagreiningum og
þjónustu við búnaðarsamböndin.
Ráögjöf út frá
heyefnagreiningum
Skipulag ogfjöldi sýna
Undanfarin ár hefur verið unnið
skipulega að heysýnatöku meðal
bænda. Bændur sjá um sýnatökuna
en Búnaðarsambandið samræmir
starfið með ráðgjöf um hvemig
sýni em tekin og hvaða upplýsingar
þurfa að fylgja hverju sýni. Bónd-
inn sér um að koma sýnunum á Sel-
foss en síðan taka starfsmenn Bún-
aðarsambandsins við og koma hey-
sýnunum í efnagreiningu að
Hvanneyri og/eða RALA.
Að mestu hefur verið horfið frá
því að taka sýni úr verkuðu heyi en
lögð áhersla á að taka hirðingarsýni
af viðkomandi túni. Líklegt má telja
að orkugildi fullverkaðs fóðurs sé
ívið minna en hirðingarsýna miðað
við athuganir sem gerðar hafa verið
á mun á orkugildi hirðingarsýna og
fullverkaðs fóðurs. Slíkt dregur
eitthvað úr áreiðanleika sýnanna, en
hins vegar vegur meira, að okkar
mati, að fá niðurstöður sem fyrst,
þannig að möguleiki sé á að vinna
úr niðurstöðum helst í ágúst og fyrri
hluta september.
eftir
Runólf
Sigur-
sveinsson
°g
Guðmund
Jóhannesson,
Búnaðar-
sambandi
Suðurlands
Þátttaka bænda er allgóð, sýni oft
á bilinu 750-900. Langflest sýn-
anna á Suðurlandi em frá kúabúum.
Sýnin em frá 130-140 kúabúum og
lætur nærri að um helmingur af
framleiðslurétti svæðisins í mjólk
sé á þessum búum. Sýnafjöldinn er
að meðaltali milli 5 og 6 sýni á bú.
Erfitt hefur reynst að auka þátttök-
una vemlega síðustu ár. Kemur þar
m.a. til að hækkanir á verði efna-
greininga síðustu ár em mun meiri
en sem nemur almennum verðlags-
hækkunum. Einnig hafa niðurstöð-
ur á stundum komið seint til bænda,
en það hefur þó gjörbreyst frá og
með síðasta ári. Þá komu fyrstu
niðurstöður til bænda á Suðurlandi
viku af ágúst, úr sýnum sem vom
tekin fyrri hluta sumars.
Niðurstöður og framsetning
niðurstaðna
Niðurstöður síðustu ára af Suður-
landi bera það með sér að bændur
em sífellt að ná betri árangri í fóð-
urverkun og munur í orkugildi er
minni milli ára en áður var. Hins
vegar eru sveiflur töluverðar í
próteingildi og steinefnum.
Með tilkomu „nýs“ fóðurmats á
sínum tíma breyttist framsetning
niðurstaðna frá því sem áður var.
Sjálfsagt er að skoða hvort breyta
eigi forminu á niðurstöðublaðinu,
en að okkar mati verður að fara var-
lega í breytingar, þar sem bændur
þekkja núverandi form.
Fóðurráðgjöf út frá
heysýnaniðurstöðum
Undanfarin ár hefur niðurstöðum
verið komið á framfæri við bændur
á Suðurlandi á þann hátt að þær em
sendar með bréfi og athugasemdum
um einstök mæligildi eftir því sem
tilefni er til út frá niðurstöðunum.
Einnig hefur nokkur hópur bænda
fengið fóðuráætlun út frá
upplýsingum um heygjöf og nið-
urstöðum sýnanna. Fóðuráætlanir
hafa verið unnar í danska forritinu
„Bedriftsl0sning“ sem miðar m.a.
við flokkafóðmn. Ljóst er að nyt-
semi þessara áætlana byggir á þeim
forsendum sem tiltækar em. Þar
vega þyngst þættir eins og át kúa á
fóðri, það hve ömggar heysýna-
niðurstöðumar em, t.d. með tilliti
til orku og reiknaðra gilda á AAT
og PBV. Mikilvægt er að styrkja
þessar undirstöður eins og kostur
er. Þá er mikilvægt að framsetning
áætlunar sé einföld og skilmerkileg.
Á það hefur vemlega skort í því
forriti sem unnið hefur verið með.
Mikilvægt er einnig að hægt sé
vinna fóðuráætlanir áður en inni-
fóðmn kúnna hefst að hausti til að
þetta verk skili þeim árangri sem
bændur vonast eftir. Þá verða hey-
sýnaniðurstöður að liggja fyrir sem
fyrst eftir slátt.
Aburðarráðgjöf útfrá
heysýnaniðurstöðum
Margir þeirra, sem taka heysýni,
FREYR 7/2000 - 19