Freyr - 01.07.2000, Blaðsíða 29

bótakröfur fyrir hönd kaupenda né
aðstoða þá við að ná rétti sínum
gagnvart seljanda.
Eftirlit er ekki aðeins bundið við
eftirlit á innflutnings- eða fram-
leiðslustað, heldur er reynt að fara
um og fylgjast með innlendum og
innfluttum aðföngum á sölustöðum
og hjá kaupendum. Eftirlitið eins
og það er núna er þó alltof lítið og
getur á engan hátt fullnægt þeim
kröfum sem gerðar eru til þess og
þarf því að efla það verulega. Eftir-
litsgjaldið, sem tekið er samkvæmt
dögum til að standa undir kostnað-
inum, er of lágt og því þarf að
breyta. Vegna smæðar landbúnað-
arins og tiltölulega lítils magns
sem flutt er inn eða framleitt hér á
landi af hverri tegund eftirlits-
skyldrar vöru, þó fjöldi tegunda sé
mikill, verður aðfangaeftirlit hér á
landi alltaf tiltölulega kostnaðar-
samt.
Sáðvara
Eftirlit með sáðvöru byggist á
reglugerð nr. 301 frá 1995 og
breytingu á henni nr. 202 frá 1996.
Hlutverk Aðfangaeftirlitsins er að
sjá um að ákvæðum þessara reglu-
gerða sé framfylgt og gefa út inn-
flutningsheimildir fyrir sáðvöru
sem uppfyllir þau skilyrði sem sett
eru í reglugerðinni. Undir þessar
reglugerðir fellur allt nytjajurtafræ
sem ætlað er til garðræktar, tún-
ræktar, grasflatagerðar, grænfóður-
ræktar, kornræktar, landgræðslu,
iðnaðar eða til frekari fræræktar og
er undir opinberu gæðaeftirliti.
Nánast eina sáðvaran, sem er und-
anskilin, er fræ til trjá- og skóg-
ræktar. Þeir sem versla með sáð-
vöru verða að fá viðurkenningu
Aðfangaeftirlitsins til þess. Sáð-
varan sem þeir flytja inn verður
síðan að uppfylla þau skilyrði sem
sett eru í reglugerðinni um gæði og
vera á lista yfir viðurkenndar teg-
undir til að hana megi selja hér á
landi. Aðfangaeftirlitið á að koma í
veg fyrir að sáðvara, sem ekki upp-
fyllir þessi skilyrði, fari á markað
og vemda þannig hagsmuni bænda
og annarra sem sáðvöruna nota.
Ekki hefur þó verið gefín út neinn
opinber listi yfir sáðvöru hér á
landi, en í staðinn er stuðst við lista
sem RALA gefur út árlega í sam-
vinnu við Bændasamtök íslands,
Landbúnaðarháskólann á Hvann-
eyri og Garðyrkjuskóla ríkisins yfir
yrki sem mælt er með að nota hér á
landi.
Mikilvægt er að sáðvaran sé rétt
og vel merkt. Allar pakkningar eiga
að vera með vörulýsingu. Sé hún
ekki á íslensku skal íslensk þýðing
fylgja með við sölu. Bændur eiga
að geta fengið upplýsingar um
hvaða afbrigði þeir eru að kaupa,
spímn og hreinleika frá söluaðilan-
um, því ekki er veitt innflutnings-
heimild fyrir sáðvöm nema þessar
upplýsingar liggi fyrir.
Aðfangaeftirlitið sér einnig um
eftirlit með innlendri sáðvömfram-
leiðslu. Aðeins er leyfilegt að
framleiða og markaðssetja inn-
lenda sáðvöru sem er af stofni til-
greindum á sáðvömlista. Hér er
stuðst við framangreindan lista
RALA. Þó er hægt að viðurkenna
garðyrkjufræ sem er ætlað til
útflutnings til EES landa, enda sé
leyfilegt að nota umræddan stofn í
innflutningslandinu.
Áburður
Reglugerð nr. 301 frá 1995 ásamt
áorðnum breytingum fjallar m.a.
um eftirlit með áburði og jarðvegs-
bætandi efnum.
Þeir sem vilja flytja inn eða fram-
leiða hér á landi áburð eða jarð-
vegsbætandi efni verða að tilkynna
það til Aðfangaeftirlitsins. Öll þessi
efni þarf að skrá hjá því áður en
kynning, dreifing og sala hefst og
sett það skilyrði að hægt sé að
sanna eiginleika og gagnsemi
þeirra við sölu. Þannig má t.d. eng-
inn auglýsa eða kynna á annan hátt
áburð til sölu hér á landi nema hann
hafi áður skráð hann hjá Aðfanga-
eftirlitinu og framvísi fullnægjandi
skjölum um eiginleika og gagnsemi
hans.
Merkja ber áburð og jarðvegs-
bætandi efni greinilega með vöm-
lýsingu, þar sem m.a. koma fram
auðkenni, vörutegund, innihald
virkra efna, þungi eða rúmtak,
ásamt upplýsingum um framleið-
anda og innflytjanda. Merkingar og
texti á hugsanlegum fylgiseðlum
eiga að vera á íslensku. Miðar eða
umbúðamerkingar með tilskildum
vömlýsingum verða að sjást vel,
vömlýsingamar eiga að vera vel
læsilegar og óafmáanlegar. Ef
FREYR 7/2000 - 29