Freyr - 01.09.2003, Side 20

Kg dilkakjöts hjá veturgömlu ánum 2002
Mynd 5. Reiknaó magn af dilkakjöti eftir hverja veturgamla á eftir héruðum
haustið 2002.
upp til hópa bú sem þekkt eru fyr-
ir miklar afurðir og góðan rekstur
um langt árabil.
Það má segja að upplýsingaöfl-
un um ullarframleiðslu sé að
hverfa úr skýrsluhaldi félaganna.
Aðeins 174 ær hafa skráðar upp-
lýsingar um ullarþunga og er hann
að meðaltali 2,77 kg. Það er ljóst
að verðþróun ullar hefur verið
snöggtum neikvæðari en dilka-
kjötsins á undanfomum árum og
ullin orðið enn meiri aukaafurð en
áður. Það hlýtur samt að vera um-
hugsunarefni hvort með öllu megi
vanrækja þennan þátt framleiðsl-
unnar í framleiðslunni og ræktun-
arstarfínu eins og ffamangreindar
tölur eru I raun talandi dæmi um.
Veturgamlar ær
í þessari grein er ekki fjallað um
niðurstöður úr kjötmati dilka.
Þeim þætti er gerð grein fyrir í
sérstakri grein á öðrum stað í
blaðinu.
Hér skal að lokum farið nokkr-
um orðum um niðurstöður úr
skýrsluhaldinu um veturgömlu
æmar árið 2002. Eins og áður hef-
ur komið fram voru þær samtals
42.538 (39.625), sem skýrslur
voru gerðar upp fyrir haustið 2002
og var aukning þeirra frá árinu áð-
ur hlutfallslega nokkru meiri en
hjá fullorðnu ánum, sem bendir til
ásetnings umfram meðaltal haust-
ið 2001. Fyrir þann hóp, sem hef-
ur þungaupplýsingar bæði haust
og vor, var meðalþungi 41,1 kg
(41,9) haustið 2001 sem er góður
vænleiki þó að hann sé talsvert
minni en metárið 2000. Fóðmn
gemlinga er víða orðin með af-
brigðum góð, sem m.a lýsir sér í
11,8 kg þungaukningu hjá þessum
hópi yfir veturinn.
Líkt og hjá fullorðnu ánum þá
er smávegis minni frjósemi hjá
gemlingunum vorið 2001 en hún
var árið áður hjá sama hópi. Effir
hvern skýrslufærðan gemling
fæðast að meðaltali 0,82 lömb
(0,85) og til nytja koma 0,69 lömb
(0,72) að meðaltali. Minni frjó-
semi má að öllu leyti rekja til þess
að hærra hlutfall gemlinganna var
geldur vorið 2002 en vorið áður,
en frjósemi þeirra sem lömb eiga
er sist minni 2002 en vorið áður.
Hlutfall geldu gemlinganna er
hærra hvort sem litið er á þann
hóp sem haldið var frá hrút, eða
hópinn sem reyndist geldur en var
ætlað að eiga lamb. Greining á
frjóseminni sýnir að 6.166 eða
14,58% gemlinganna voru hafði
geldir. Af þeim sem ætlað var að
eiga lamb reyndust 6.823 eða
18,88% lamblausir, 24.068 áttu
eitt lamb eða 66,59%, 5.224 áttu
tvö lömb eða 14,45% þeirra sem
ætlað var að eiga lömb og 29
þeirra eða 0,08% áttu þrjú lömb.
Fallþungi gemlingslambanna
tekur að sjálfsögðu líkum breyt-
ingum á milli ára eins og hjá full-
orðnu ánum og þegar við bætist
heldur minni frjósemi 2002 en
2001 þá verður framleiðslumagn
aðeins minna árið 2002 en árið
áður. Haustið 2002 var reiknað
magn dilkakjöts eftir hverja vet-
urgamla á, sem skilaði lambi,
16,9 kg (17,1) og eftir hverja vet-
urgamla á, sem lifandi var á vor-
dögum, fást að jafnaði 10,5 kg
(11,1).
Mynd 5 sýnir framleiðslu eftir
hverja veturgamla á haustið 2002,
greint eftir sýslum. Eins og áður
er héraðamunurinn í þessum efn-
um miklu meiri hlutfallslega en
hjá fullorðnu ánum. Þó að fram-
leiðslumagn hjá veturgömlu ánum
sé aðeins tæplega 40% þess sem
er hjá fullorðnu ánum er raun-
munur í framleiðslu á milli héraða
þar sem afurðir eru mestar og
minnstar áþekkur hjá veturgömlu
og fullomum ánum. Þessi stað-
reynd er vísbending um það að
víða um land sé ástæða til að
horfa sterkar á framleiðslumögu-
leikana hjá veturgömlu ánum en
sumir bændur hafa gert til þessa.
Eins og áður er framleiðslan mest
í Strandasýslu, 14,3 kg, og í Vest-
ur-Húnavatnssýslu 13,7 kg. Eins
og áður er meðalframleiðslan
minnst hjá veturgömlu ánum í
Mýrasýslu, 7,1 kg að jafnaði, eða
meira en helmingi minni en á
Ströndum.
Aðeins 50 veturgamlar ær
höfðu uppfysingar um ullarfram-
leiðslu og var ullannagn þeirra að
meðaltali 2,43 kg.
120 - Freyr 7/2003