Freyr - 01.09.2003, Blaðsíða 30

Mynd 1. Skiputag tilraunarinnar.
fæti, ómmæld og fita á síðu metin
fyrir hverja af hinum fjórum slátr-
unum, þ.e. 4. október, 7. nóvember,
28. nóvember og 19. desember.
Upplýsingum úr sláturhúsi var safh-
að á hefðbundinn hátt (fallþungi og
flokkun) en auk þess var mæld fitu-
þykkt á síðu (J - mál) á öllum
skrokkum auk annarra heföbund-
inna útvortis- og þverskurðarmála
sem mæld eru í afkvæmarannsókn-
um á Hesti, og gefin stig fyrir læri
og frampart. EUROP- flokkun
skrokkanna var snúið yfír á línuleg-
an skala líkt og gert er t.d. í uppgjöri
afkvæmahópa hjá hrútum (Fitufl. 2
= 5; Fitufl. 3 = 8; Fitufl. 3 + = 9;
Fitufl. 4= 11, Fitufl. 5 = 14 - P = 2;
O = 5;R= 8;U = 11; E = 14).
Guðjón Þorkelsson (Rannsókna-
stofnun fiskiðnaðarins), Óli Þór
Hilmarsson (Matvælarannsóknum
Keldnaholti) og samstarfsmenn
gerðu meymi/seigjumælingar á alls
36 lömbum úr tilrauninni, sex úr
hverjum tilraunahópi. Sýni til mæl-
inganna voru tekin daginn eftir
slátrun úr hryggvöðva lambanna.
Mælingar á meymi/seigju voru
gerðar á elduðum hryggvöðva, með
alls fjórum aðferðum, en hér verð-
ur aðeins greint frá niðurstöðum úr
einni þeirra, svo kallaðri “Wamer
Bratzler shear force” -aðferð.
Þessi aðferð byggir á því að skera
sundur vöðvasýni á ákveðinn hátt
og er krafturinn sem þarf til þess
mældur. Því minni sem krafturinn
er því meyrara er kjötið.
Meymi/seigja mæld á þennan hátt
hefúr mjög háa fylgni (0,9) við
skynmat á meymi og er sú viðmið-
unaraðferð sem flestir viðurkenna
(eftir Guðjóni Þorkelssyni o.fl.,
2000).
Niðurstöður og umræða
Át
Niðurstöður mælinga á áti lamb-
anna em sýndar í 1. töflu. Lömb-
in átu kjamfóðrið mjög vel, en lít-
illega minna kjamfóðurát hjá hóp
D heldur en F skýrist af því að það
tók lömbin 3-4 daga að læra átið á
kjamfóðrinu þannig að þau ætu
allan þann skammt er þeim stóð til
boða. Það er hins vegar athyglis-
vert að skoða í hvaða mæli kjam-
fóðurgjöfín dregur úr áti lambanna
á gróffóðrinu.
Ef fyrst er litið á styttra eldis-
tímabilið má sjá að meðalát hjá
hópi D er 1,05 kg þe. á dag, þar af
0,34 kg þe. úr kjamfóðri og 0,71
kg þe. úr gróffóðri. Hópur C sem
fær eingöngu gróffóður étur 0,93
kg þe. á dag. Kjamfóðurgjöfin
dregur því úr gróffóðurátinu sem
nemur 0,22 kg (0,93-0,71). Þetta
þýðir að um 65% kjamfóðursins
(0,22/0,34) kemur í stað gróffóð-
ursins en um 35% kjamfóðurgjaf-
arinnar eru bein viðbót í áti.
Hjá hópunum, sem aldir vom
lengur (6 vikur), skilar kjamfóður-
gjöfín sér í minna mæli í auknu áti.
Hópur F étur 1,10 kg þe, á dag
(0,74 úr heyi og 0,36 úr kjamfóðri)
en hópur E étur 1,03 kg þe. af gróf-
fóðri eingöngu. Kjamfóðurgjöfin
dregur úr gróffóðurátinu sem nem-
ur 0,29 kg þe. á dag (1,03-0,74)
sem þýðir að 81% kjamfóðursins
kemur í stað grófföðurs en einung-
is 19% skila sér í auknu áti. Fyrri
þrjár vikur af eldistíma þessara
hópa var hlutfallið 79% en síðari
þrjár vikumar var það 84%. Mun-
urinn þar á milli gæti skýrst af þvi
að meðalorkustyrkur heysins var
lítið eitt hærri á síðara tímabilinu
(0,77 FEm/kg þe.) heldur en á því
fyrra (0,75 FEm/kg þe.). Það er vel
þekkt úr erlendum tilraunum að eft-
ir því sem orkustyrkur grófföðurs
1. tafla. Át innifóðraðra lamba á heyi og kjarnfóðri á eldistímanum.
Hóour Hev Át. ka be. á daa Kiarnfóður Alls FEm/daa Alls úr fóðri AAT a/daa PBV a/daa
C. hey-3 vikur 0,93 0,93 0,70 72,9 32,1
D. hey+kjarnf.-3 v. 0,71 0,34 1,05 0,91 97,6 25,0
E. hey- 6 vikur 1,03 1,03 0,80 77,1 57,3
F. hey+kjarnf.-6 v. 0,74 0,36 1,10 0,97 99,3 40,4
| 30 - Freyr 7/2003