Freyr - 01.06.2005, Blaðsíða 15

SAUÐFJÁRRÆKT
SAUÐBURÐUR
Um sauðburð voru lifandi 479
ær. Fjórar (0,8%) létu lömbum
og sjö (1,5%) voru geldar. Það
voru því 468 ær sem báru 917
lömbum eða 1,96 lömbum á
borna á. Það er sama frjósemi
og árið áður. Einlembdar urðu
68 ær (14,5%), tvílembdar 363
ær (77,6%), þrílembdar 45 ær
(9,6%) og tvær ær voru fjór-
lembdar (0,4%).
Tafla 2 sýnir meðalfæðingar-
þunga lamba. Meðalfæðingar-
þungi 889 lamba var 3,90 kg
sem er 0,06 kg minni þungi en
vorið 2003. Fæðingarþunginn
hefur verið nokkuð svipaður síð-
ustu ár, hann var mestur í sögu
búsinsárin 1997 og 1999, 4,08
kg eða 0,18 kg meiri en ( ár.
Afföll lamba á sauðburði
voru heldur minni en árið áður.
Tíu lömb voru dauðfædd
(1,1%), 9 dóu í fæðingu eða á
fyrsta klukkutíma (1,0%), frá
burði og til fjallreksturs drápust
12 lömb (1,3%). Samtals urðu
afföll því 3,4% á móti 7,2% ár-
ið áður. Eru þetta minnstu afföll
um árabil.
lítillega minni afföll er árið áður
(4,2%). Þar af vantaði 20 lömb
á heimtur (2,2%) en 16 lömb
(1,7%) drápust heima og flest
fóru í skurði. Alls fórust því 48
lífvænleg lömb eða 5,2% frá
vori og fram á haust. Heildaraf-
föll eru þá 67 lömb (7,3%) sem
er talsvert minna en á síðasta ári
þegar þau voru 11,5%.
Til nytja komu því 850 lömb,
að vísu voru af þeim 7 aumingj-
ar. Til slátrunar og ásetnings
voru tiltæk 843 lömb sem gerir
1,80 lamb á hverja borna á.
Tafla 4 sýnir þunga lamba
eins og hann var þegar þau
komu af fjalli. Lömbin eru flokk-
uð eftir því hvenig þau gengu
undir. Meðallambið var 38,1 kg
sem er 1,7 kg minni lífþungi en
haustið 2003.
AFURÐIR
Lömbum frá Hestbúinu var slátr-
að í 5 slátrunum. Aðalslátranir
voru 1. og 29. október. Lömbum
úr tilraunum með sumarbeit á
láglendi og haustbötun var slátr-
að 19. ágúst, 12. nóvember og
13. desember. Jóhannes Svein-
björnssson og Þórey Bjarnadótt-
ir munu gera grein fyrir þeim
þegar þar að kemur. Jafnframt
var 53 smærri lömbum (37 ær-
lömb og 16 gemlingslömb) slátr-
að 12. nóv. eftir að þau höfðu
verið á káli í 6 vikur. Vegna til-
raunaliða var slátrað 173 lömb-
um en í aðalslátrun 486 lömb-
um, þau lömb eru á bak við
meðaltölin í töflu 5 og 6. Tafla 5
sýnir hvernig þessi föll flokkuð-
ust eftir gerð og fitu. Meðalein-
kunn fyrir gerð var 8,60 og fyrir
fitu 6,50, hlutfall 1,32. Er það
talsverð lækkun frá haustinu
2003 þegar samsvarandi ein-
kunnir voru: gerð 9,53; fita 7,09
; hlutfall 1,34. Þessi lækkun
verður að skýrast með því að
sumarbeitin árið 2004 hafi verið
lakari en sumarið 2003 enda
sést það að hluta til í hægari
vexti lambanna framan af sumri.
Sett voru á vetur 157 lömb
undan ám, 15 hrútar og 142
gimbrar. Tafla 7 sýnir þunga
ásetningslamba eins og hann
var í september, þar eru með 11
gemlingslömb sem komu til
ásetnings.
Öll lömb eru ómmæld á Hesti.
I töflu 8 má sjá meðaltöl óm-
mælinga fyrir ærlömb og gem-
lingslömb, annars vegar ásetn-
ingslömb og eins allan hópinn.
Tafla 2. Meðalfæðingarþungi lamba, kg
Lömb 2004 2003 2002 2001 2000
53 margl. hrútar 3,42 3,45 3,49 3,31 3,43
81 margl. gimbrar 3,44 3,32 3,28 3,19 3,19
330 tvíl. hrútar 4,03 4,09 3,99 4,03 3,94
359 tvíl. gimbrar 3,85 3,93 3,85 3,81 3,80
38 einl. hrútar 4,41 4,68 4,77 4,58 4,52
28 einl. gimbrar 4,49 4,48 4,47 4,37 4,54
889 Meðaltal 3,90 3,96 3,95 3,90 3,87
VÖXTUR
Tafla 3 sýnir meðalvöxt 763
lamba sem komu í vigtun fyrir
fjallrekstur og aftur að hausti.
Meðalvöxtur lamba við fjall-
rekstur, þegar þau voru að með-
altali 45 daga gömul, var 287
grömm á dag sem er 19
grömmum minni dagsvöxtur en
árið áður en það vor var alveg
einstaklega hagstætt lömbun-
um. Vöxturinn á fjalli var 238
grömm á dag til hausts. Það er
litlu meira en árið áður. Minni
vaxtarhraði um vorið skýrir um
0,9 kg af 1,7 kg sem lífþunginn
var léttari um haustið.
Frá fjallrekstri til hausts töp-
uðust 36 lömb (3,9%) sem er
Tafla 3. Meðalvaxtarhraði lamba g/dag
Lömb 2004 Frá fæðingu til 30. júní 2003 2002 2001 2000 Frá 30. júní til 30. september 2004 2003 2002 2001 2000
281 tvíi. hrútar 299 314 285 288 283 254 241 224 239 260
318 tvíl. gimbrar 277 297 266 265 262 222 214 196 212 233
36 þríl.-tvíl. hrútar 286 301 290 289 288 244 247 216 258 268
61 þríl.-tvíl. gimbrar 265 293 261 281 274 222 225 195 222 237
4 tvíl.-einl. hrútar 310 346 325 335 274 288 279 246 285 288
6 tvíl.-einl. gimbrar 302 320 317 294 276 259 237 199 254 226
8 einl. hrútar 362 364 345 332 310 286 252 237 273 299
6 einl. gimbrar 338 340 338 318 302 273 266 209 220 258
25 einl.-tvíl. hrútar 304 318 297 302 253 259 251 222 264 262
18 einl.-tvíl. gimbrar 287 291 279 285 240 217 225 177 205 219
763 Meðaltal 287 306 281 280 275 238 231 210 229 249
Tafla 4. Þungi lamba í september, kg
Lömb 2004 2003 2002 2001 2000
343 tvfl. hrútar 40,0 41,4 38,9 38,4 39,7
401 tvíl. gimbrar 36,0 37,5 35,3 34,9 36,1
13 einl. hrútar 46,3 44,2 42,4 43,1 43,2
14 einl.gimbrar 41,5 40,7 39,6 39,3 39,9
771 Meðaltal 38,1 39,8 37,4 37,0 38,2
Tafla 5. Flokkun falla, %
1 2 3 3+ 4 5 Alls %
E 0,2 0,6 0,2 1,0
U 9,5 14,6 1,2 0,4 25,7
R 35,2 27,2 1,4 0,4 64,2
O 0,4 7,0 1,6 9,1
P
Alls % 0,4 51,9 44,0 2,9 0,8
FREYR 06 2005
15