Freyr - 01.06.2005, Blaðsíða 44

TÓNNINN
Tæknivæðing í sauðfjárrækt
Ásmundur Einar Daðason
Sauðfjárræktin er í mikilli
samkeppni við aðrar bú-
greinar, bæði hvað varðar
sölu kjöts en ekki síður um
vinnuafl. Til þess að mæta
þessari samkeppni er nauð-
synlegt að hagræða og það
er m.a. hægt að gera með
því að tæknivæðast í meira
mæli - þannig getur greinin
náð samkeppnisforskoti og
bætt afkomuna. En til hvers
að tæknivæðast? Hafa orðið
einhverjar breytingar og í
hverju eru þær fólgnar?
Hvað er tæknivæðing í sauð-
fjárrækt?
Tæknivæðing getur verið
breytingar á húsakosti þar sem
breytt vinnulag er tekið upp
og/eða ný tæki tekin I notkun.
Þessar breytingar geta gert það
að verkum að vinnan verður
auðveldari og afurðir aukast. Þó
spila oftast fleiri þættir inn í.
Gott er að taka dæmi af keðju
þar sem hver þáttur er einn
hlekkur. Keðjan er aldrei sterkari
en veikasti hlekkurinn!
Dæmi um nokkrar smávægi-
legar breytingar sem stuðla að
afurðaaukningu:
• Ef sett er upp fullkomin loft-
ræsting getur það stuðlað að
aukinni frjósemi og afurðum.
• Ef sett er upp sjálfbrynning
þá minnkar það vinnu og
eykur afurðir.
• Ef settar eru upp fleiri sauð-
burðarstíur þá er hægt að
hafa ær lengur inni eftir burð
sem getur minnkað vinnu og
aukið afurðir.
• Sjálfbrynning á sauðburði
minnkar vinnuna mikið og
eykur mjólkurlagni sem stuðl-
ar að auknum afurðum.
Allt þetta er dæmi um tækni-
væðingu sem minnkar vinnu
og/eða eykur afurðir é einhvern
hátt.
Tæknivæðing getur þýtt svo
margt og því getur oft á tiðum
verið erfitt að meta árangur
hennar með mælingum. Að
mínu mati er nauðsynlegt að
líta á búið allt sem eina heild og
reyna síðan að styrkja heildina
ár frá ári. Vinna þarf markvisst
að hverjum þætti fyrir sig og
brjóta til mergjar.
Tæknivæðing sauðfjárbúa
hefur í gegnum tíðina fyrst og
fremst falist I því að menn hafa
eignast öflugri vélar og tæki til
ýmissa starfa utan fjárhúsanna.
T.d. til áburðardreifingar, fóður-
öflunar o.fl. Á síðustu árum
hefur orðið vakning hvað varð-
ar tæknivæðingu innan veggja
fjárhúsanna. Það að tæknivæða
fjárhúsin er í raun erfiðara ferli
heldur en hjá kúabændum sem
hafa tæknivætt fjós sín að er-
lendri fyrirmynd. Hjá kúabænd-
um er öll þekking og tækni
hvað þetta snertir flutt til lands-
ins. Sauðfjárræktin hér á landi
er um margt ólík því sem gerist
erlendis og því þurfa fslenskir
bændur að beita öðrum að-
ferðum og mismunandi tækni.
Þetta gerir það að verkum að
víða er verið að leita að sömu
lausnunum. Jafnframt þarf það
sem flokkast undir tæknivæð-
ingu á einum stað alls ekki að
henta hjá öðrum.