Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1933, Blaðsíða 81

SKÁLDIÐ ÞORBJÖRN BJARNARSON (ÞÖRSKAEÍTUR)
61
“Alla mína æfi hef eg
efa.Tjarn og sérrænn verið.
Alstaðar fundið ósamkvæmni,
ekki sizt i trúarmálum.
Bæn og auðmýkt á við suma,
öðrum hreysti og drenglund nægir;
báðir þjóna Guði hins góða,
gagnólík þó aðferð beggja.’’
Annars eru trúarskoðanir skálds-
ins ljósu letri skráðar í kvæðinu
“Trúarjátning”. Þar kemur fram
andúð hans gegn “útskúfunar”-
kenningunni svo kölluðu; en þar
lýsa sér einnig hugsjónaást lians o?
fegurðarást. Fremur öllu öðru er
það þó kærleikurinn, sem hann
beygir kné sín fyrir:
“En háleitast aflið, sem helgast er mér,
og hugfanginn andi minn lýtur,
það vermandi kærleikans uppspretta er,
sem aldregi tæmist né þrýtur
Eg tigna þann ylstraum frá eilífðar sæ,
sem elskunni gróðurmagn veitir,
er helkulda lífsins í himneskan blæ
og hretinu’ í sumardögg breytir.
Við inndæla nálægð hans ástblómið grær,
sem einingu hjarlnanna styður
því alstaðar þar, sem hann áhrifum nær,
er ánægja, rósemi’ og friður.”
Aftur og aftur er þetta undirald-
an í kvæðum skáldsins. “Þá hugsa’
eg gott” er dýrðar-óður um kraft
og helgi kærleiksríkra hugsana.
“Sigurinn stærsti” (Saga, III, 2.
bók, 1927-28) er lofgjörð um her-
mann, sem vann “stærsta sigurinn”
með því að færa særðum óvini
svaladrykk. Kvæðið “Jól” (Hkr.
22. desember, 1926) endar með
brenn heitri bæn til “lífsins herra”
um, að láta “bylgjukvik algæðis
afla” flæða inn í “hörðu lijörtun á
jörðu.”
Og nú þarf engum að koma á
óvart, sú djúpa lotning fyrir Meist-
aranum mikla frá Nazaret, sem
fram kemur f kvæði Þorskabíts
“Fjallræðan” (Lögberg, 21. nóvem-
ber, 1929^):
“Hans mál var blítt sem blævarhjal,
er barst um sérhvern hugardal,
með dögg frá lífsins djúpi.
Og allar nítján aldir gegn
er eins og kærleiks geislaregn
af orðunum enn þá drjúpi.
En lýðinn hrifu ei orð hans ein,
þó ástrík væru, mild og hrein
og flutt á tindum fjalla;
því útstreymið frá anda hans
og eðlistign hins göfga manns
var afl, sem gagntók alla.
Og hugarfanginn fjöldinn þar
og fagnaðshrifning snortinn var,
að hrópar hátt sem kunni:
“Slík mælska’ er ekki mönnum frá,
það mál, sem við nú hlýddum á,
er mælt af drottins munni.”
Úr jarðvegi þeirra kærleikstrúar
og tilbeiðslu eru sprottin þau kvæði
skáldsins, sem þrungin eru af
mannúðaranda, samúð með lítil-
magnanum, mönnum og málleys-
ingjum; kvæði eins og “Eintal
gömlu konunnar” (Heimskringla,
26. ágúst, 1931), harmsagan gamal-
nýja urn einmana, ellihruma móð-
urina, sem nautnasjúkur sonur hef-
ir snúið baki við.
Hér að framan var vikið að því,
að Þorskabítur hefði eigi aðeins
fundið gnægð skáldlegrar fegurðar
í ríki náttúrunnar, heldur einnig
frið sálu sinni við brjóst hennar.
Hann fann þar enn meira — nálægð
sjálfs guðdómsins. í kvæðinu “Þá
hugsa eg gott”, sem fyr getur,
segir hann:
“ö, kærleiks herra! Hvar sem völd
þín eru,
þar hverfur burtu fals og reiðibál.
Þar hlýtt er alt og hreint. 1 raun og-
veru
er himnaríki manns í eigin sál.
Eg heyri þig í vorsins röddum vænum.
Eg veit að þú í næturrósemd býrð.
Eg finn þitt svif í sumarmorgunblænunu
Eg sé þitt bros í kvöldsins roðadýrð.”