Fréttatíminn - 02.12.2011, Blaðsíða 50

V iðskiptahugmyndir fyrirtækja byggja á því að raða saman aðföng-um (til dæmis starfsfólki, húsnæði,
auðlindum, birgðum, jarðnæði) þannig að
til verður vara eða þjónusta sem hægt er að
selja fyrir hærra verð en kostnaðinn sem
hlýst af öflun aðfanganna. Þannig verða til
verðmæti.
Fyrirtæki skapa sér sterka stöðu á
markaði ef því tekst að búa til vöru sem
aðrir eiga erfitt með að herma eftir eða búa
einnig til. Þá þarf fyrirtækið ekki að keppa
á forsendum verðlagningar við samkeppn-
ina. Oft tekst fyrirtækjum að skapa sér sér-
stöðu vegna ímyndar vörunnar eða fyrir-
tækisins. Draumastaða fyrirtækisins er
að sérstaða vörunnar sé ástæða kaupa við-
skiptavinar en ekki verðlagning vörunnar.
Sérstaða á markaði
Fyrir fyrirtæki frá Íslandi skiptir þetta atriði miklu
máli enda erum við fámenn þjóð sem býr langt frá
stærstu mörkuðum heims. Við verðum seint eða aldrei
samkeppnishæf í framleiðslu á vörum sem keppa í
verði og eru framleiddar í miklu magni. Við eigum
möguleika á að ná árangri ef sérstaða vörunnar liggur í
gæðum eða eiginleikum vörunnar.
Mikilvægustu fyrirtækin á Íslandi eru þau sem hafa
náð árangri á erlendum mörkuðum. Þau færa verðmæti
til landsins og eiga mikla vaxtarmöguleika enda ekki
bundin af litlum heimamarkaði. Í tilviki margra útflutn-
ingsfyrirtækja byggja þau sérstöðu sína að einhverju
leyti á Íslandi. Þannig nýta þau ímynd Íslands (einstök
náttúra og hreinleiki afurða) til að skapa sér sérstöðu
og þannig verða gæði og ímynd að lykilþætti við kaup
á vörunni en ekki verðlagning. Erlendar og innlendar
rannsóknir styðja þetta en í huga viðskiptavina ræður
upprunaland miklu um viðhorf til vörunnar og gæða
hennar.
Reyka og Einstök
Erlend fyrirtæki og einstaklingar hafa sömuleiðis áttað
sig á því virði sem felst í því að tengja sig við Ísland;
hreinleika landsins og náttúru. Stórt alþjóðleg fyrir-
tæki ákvað fyrir nokkrum árum að fram-
leiða vodka í Borgarnesi undir heitinu
Reyka Vodka. Hörð samkeppni ríkir á al-
þjóðlegum markaði fyrir vodkadrykki og
aðgreining á markaði því mikilvæg. Í tilviki
Reyka Vodka er Ísland, náttúra þess og
menning, norðurljósin, tónlistin, orðsporið,
fámennið, vatnið og hraunið – grundvallar
þáttur í markaðssetningu. Þannig er Ísland
nýtt til að marka vörunni sérstöðu, mark-
aðslegan ávinning, gæðastimpil og um leið
skapar ímynd Íslands verðmæti.
Nýlegra dæmi er um erlenda athafna-
menn sem í samstarfi við bruggverksmiðju
á Akureyri hafa kynnt íslenskan gæðabjór
sem ætlaður er til sölu erlendis. Bjórinn
ber heitið „Einstök“ en frumkvöðlarnir
segja það stefnu fyrirtækisins að markaðs-
setja bjórinn sem hágæðabjór. Í viðtölum við fjölmiðla
segjast þeir vilja „nýta sér ímynd landsins við mark-
aðssetningu og segja að ólíkt flestum öðrum bjórteg-
undum þurfi ekki að teygja sannleikann til að kenna
bjórinn við hreinleika og fegurð“.
Hin nýja atvinnupólitík
Ísland er í huga margra land hreinna afurða og sér-
stæðrar náttúru. Íslensk útflutningsfyrirtæki og erlend
fyrirtæki nýta sér þessa ímynd við markaðssetningu
og virðisaukningu á erlendum mörkuðum. Í því felast
mikil verðmæti fyrir Ísland. Sterk ímynd náttúru,
hreinleiki og verndun náttúru eru að skapa mikil efna-
hagsleg verðmæti í öllum greinum útflutnings og vaxt-
armöguleikarnir eru miklir. Þessi nánu tengsl ímyndar
landsins og virðisaukningar fyrirtækjanna sýna vel
hvernig hagsmunir náttúruverndar og viðskipta-
lífs fara saman. Þannig virðist samkeppnisforskot
efnilegustu útflutningsfyrirtækjanna að einhverju leyti
byggja á ímynd landsins, það er öflugri náttúruvernd
og verndun umhverfis. Hér kallar nýja atvinnulífið á
aðra forgangsröðun en gamla atvinnulífið. Í atvinnu-
lífi framtíðarinnar á Íslandi er verndun umhverfisins
og öflug uppbygging atvinnulífs ekki andstæðir pólar.
Þannig kallar nýja atvinnulífið eftir nýjum áherslum í
umhverfismálum á Íslandi.
Við getum þakkað fimm ára gömlum lögum um
fjármál og upplýsingaskyldu í stjórnmálastarf-
semi að stjórnmálaflokkar þurfa nú að leggja
fram ársreikninga. Fyrir vikið geta kjósendur
glöggvað sig á heimilisbókhaldi flokkanna sem
á árum áður var mikið leyndarmál. Þar er ýmis-
legt skrautlegt að finna og ekki allt fallegt.
Út af fyrir sig er mjög fróðlegt að fylgjast með
hvernig flokkarnir umgangast lögin um upplýs-
ingaskylduna. Er það af mismikilli virðingu. Og
að minnsta kosti í einu tilfelli
af fullkominni fyrirlitningu.
Eins og kom fram í Frétta-
tímanum fyrir viku var
Vinstri hreyfingin – grænt
framboð eini flokkurinn sem
fór að lögum og skilaði árs-
reikningi fyrir 1. október.
Trassaskapurinn hjá hinum
var misslæmur. Samfylk-
ingin skilaði í október, Sjálf-
stæðisflokkurinn í síðustu
viku, tæplega tveimur mánuðum of seint, eftir
að vakin hafði verið athygli á sinnuleysi flokks-
ins og Framsóknarflokkurinn hefur ekki enn
skilað sínum ársreikningi.
Kemur það reyndar ekki alls kostar á óvart.
Framsóknarflokkurinn hefur sýnt óvenju ein-
beittan brotavilja þegar kemur að skilum á þess-
um upplýsingum. Flokkurinn skilaði ekki árs-
reikningi til Ríkisendurskoðunar fyrir árið 2009
fyrr en undir lok febrúar á þessu ári, tæplega
fimm mánuðum eftir lögbundin skil.
Minnugir lesendur Fréttatímans muna örugg-
lega eftir því að þá hafði blaðið svo vikum skipti
rukkað Framsóknarflokkinn um upplýsingar,
sem hann átti að vera löngu búinn að skila.
Þegar ársreikningurinn var loks tilbúinn, tæp-
lega fimm mánuðum eftir skilafrest, bað fram-
kvæmdastjóri flokksins, Hrólfur Ölvisson, þjóð-
ina afsökunar á seinaganginum í samtali við
Fréttatímann og lofaði bót og betrun. Reyndust
það vera orðin tóm. Eins og reyndar reikningar
Framsóknarflokksins eru líka, og rúmlega það.
Samkvæmt nýjustu upplýsingum skuldar þessi
elsti stjórnmálaflokkur landsins 252 milljónir og
er með eigið fé í mínus 118 milljónum.
Ef Framsóknarflokkurinn væri fyrirtæki
væri hann á hvínandi kúpunni. Ekki furða að
allsherjar flöt skuldaniðurfelling sé sérstakt
áhugamál forystumanna hans enda sá flokkur
sem er lang verst staddur – samkvæmt nýjustu
upplýsingum.
Hinir þrír af fjórflokknum eru ekki í neitt sér-
stökum málum. Sjálfstæðisflokkurinn og Sam-
fylkingin eiga meira en þau skulda en VG er
hins vegar í 39 milljón króna mínus. VG sýnir þó
ráðdeild í rekstri og skilar 14 milljón króna plús
á síðasta ári. Samfylkingarfólk og sjálfstæðis-
menn eyða á hinn bóginn umfram tekjur.
Sérstaklega er umframkeyrsla Sjálfstæðis-
flokksins með miklum endemum en flokkurinn
tapaði 110 milljónum króna á síðasta ári. Það
var þó ekki að sjá á umgjörð á nýliðnum Lands-
fundi að þar færi flokkur í fjárhagsvandræðum.
Um 1.600 fulltrúar funduðu með stæl í Laugar-
dalshöllinni að vanda. Minnir það háttalag á
fjölskyldu sem er með yfirdráttinn í botni og
rauðglóandi kreditkort en lætur samt eftir sér
að fara í veglegt sumarfrí. Af því að hún gat það
alltaf áður.
Upp úr stendur sem sagt að staða tveggja
elstu flokka landsins, Framsóknarflokks og
Sjálfstæðisflokks, sem eru í forystu stjórnar-
andstöðunnar, er allra minnst traustvekjandi
í yfirhöfuð dapurlegum rekstri fjórflokksins.
Eðlilegt er að hugleiða hvort rétt sé að gera ráð
fyrir að þeir geti rekið ríkisbúskapinn af ráð-
deild ef þeir geta ekki einu sinni haft sín eigin
fjármál sómasamleg?
Verst af öllu fyrir skattgreiðendur þessa lands
er þó að fjórflokkurinn hefur komið sér kirfilega
fyrir á jötu hins opinbera. Þar ryður hann í sig
hátt í hálfum milljarði króna á ári og unir hag
sínum vel. Það væri þjóðþrifamál að vinda ofan
af þeirri sjálfteknu framfærslu.
Stjórnmálaflokkar á framfæri hins opinbera
Ríkisflokkarnir
Jón Kaldal
kaldal@frettatiminn.is
S
Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri: Teitur
Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is Ritstjórnarfulltrúi: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is. Auglýsinga-
stjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.
Viðskiptaumhverfið
Reyka Vodki og Einstök
Heilsa
Krúska ehf
Saffran
Dýraspítalinn Víðidal ehf
Karma Keflavík ehf
Grófinni 8
Suðurlandsbraut 12
3 ummæli
3 ummæli
4 ummæli
4 ummæli
10 ummæli
World Class
Spönginni 41
1
2
3
4
5
Efstu 5 - Vika 48
Topplistinn
Magnús Orri Schram
þingmaður Samfylkingar-
innar
Fallegt og fræðandi!
Með myndum og nöfnum á yfir 200
ávaxta-, græmetis- og kryddtegundum,
baunum, hnetum og berjum – bæði
vel þekktum og framandi. Skemmtilegt
að skoða fyrir unga sem aldna.
Eldhúsdagatalið 2012
Pantanir og nánari upplýsingar
á www.jola.is
Veggskraut fyrir alla
sem elska falleg eldhús!
50 viðhorf Helgin 2.-4. desember 2011