Fréttatíminn - 02.12.2011, Blaðsíða 66

66 matur Helgin 2.-4. desember 2011
Þ
að voru Bretar sem fundu
upp portvínið og kom ekki
til af góðu því þeir neydd-
ust til að kaupa portúgölsk
vín í stað franskra þegar
þeir áttu í einu af sínum mörgu stríðum
við þá frönsku. Til þess að tryggja gæði
vínsins fyrir sjóferðina til Bretlands tóku
þeir upp á því að blanda brandí út í vínið
og viti menn, vísir að portvíni varð til.
Hægt er að njóta drykkjarins allt árið
um kring, auðvitað, en það er eitthvað
sérstaklega jólalegt við sætt portvín og
fátt sem slær út portara og piparkökur á
jólalegu síðkveldi.
Þrúgur portvíns eru ræktaðar í
hæðum Duoro-dalsins austan við hafnar-
borgina Portó norðarlega í Portúgal en
það er einmitt frá þessari ágætu borg
sem vínið dregur nafn sitt. Portvín er í
raun rauðvín þar sem vínanda er bætt
út í vínsafann. Þá hættir sykurinn að
gerjast og þrúgurnar halda eftir náttúru-
legum sætleika sínum sem gerir vínið
bæði alkóhólríkt eða styrkt og náttúru-
lega sætt. Ekki er óalgengt að portvín
séu í kringum 20% að styrkleika.
Flokka má portvín í nokkrar tegund-
ir. Hægt er að fá hvítt portvín, jafnvel
rósaportvín en fyrst og fremst skiptast
þau í tvennt: Ruby og Tawny. Í grunninn
eru það sömu vínin en munurinn liggur
í því að Ruby fær að eldast í flöskunni á
meðan Tawny fær að dúlla sér í langan,
oft heillangan, tíma í trétunnu.
Vegna þess hve Ruby fer fljótt á flösku
er yfirleitt um að ræða ávaxtarík vín sem
virka dálítið eins og sæt rauðvín. Til að
flækja málin enn frekar er Ruby flokkað
í þrjá undirflokka, þar sem sjálft „Ruby“
er algengast og jafnframt ódýrast og er
blanda af mörgum árgöngum en svo er
það „Late bottle vintage“ (LBV) sem er
af ákveðnum árgangi en ekki endilega
mjög góðum en geta verið góð kaup,
og að lokum „Vintage“ sem er fínasta
tegundin og er aðeins framleitt þegar að-
stæður hafa verið eins og best gerist.
Ruby-stíllinn er ágætis eftirréttarvín,
sérstaklega með ávaxtakökum og öðrum
ávaxtaríkum eftirréttum en þessi stíll
passar líka sætunnar vegna ágætlega
með fituríkum föstum ostum.
Í Tawny-stílnum fær vínið, eins og
áður sagði, að eldast og taka sig á tunn-
um – með tímanum verða þau brúnleit.
Tawny hefur líka sína undirflokka sem
byggjast á aldri vínsins; 10 ára, 20 ára,
30 ára og jafnvel 40 ára. Þó er ekki átt
við að vínin séu nákvæmlega svo gömul
heldur er verið að vísa til þess að meðal-
aldur vínsins sem blandað er saman er
nálægt því. 10-20 ára Tawny-vín eru oft
góð kaup. Að lokum er svo hægt að fá al-
vöru árgangsvín sem heitir þá „Colheita“
og þá er ekki talað um aldur vínsins á
flöskunni heldur árganginn.
Tawny eru fínleg og góð bæði sem for-
drykkur og eftirréttarvín. Þau eru góð
með kröftugum ostum eins og gráðosti
og stilton-blámygluosti. Líka henta þau
með súkkulaði og þess konar eftir-
réttum og eru algerlega ómissandi með
rjúkandi heitum piparkökum beint úr
ofninum. Ekta jólastemning.
Opið portvín má vel geyma. Gott er
að setja þau í kælinn og setja tappann í
og þá duga Ruby-vín í minnst 2 vikur og
Tawny-vín vel í 4 vikur.
 Portvín
Jólalegir portarar
frá Portúgal
Margir líta á portvín sem ömmudrykk eingöngu nýtanlegan í sósuna en því fer fjarri.
Þessi eðaldrykkur frá Portúgal stendur fyllilega fyrir sínu og hentar við ýmis tilefni.
Graham’s
Fine Tawny
19%
3.499 kr.
Ljósmúrsteins-
rautt. Mjúk
fylling, sætt, mild
sýra, lítil tannín.
Kirsuber, þurrk-
aðir ávextir. Heitt
eftirbragð.
Sandeman’s
Fine Tawny
19,5%
5.299 kr.
Jarðarberjarautt.
Meðalfylling,
sætt, fersk sýra,
lítil tannín. Rauð
ber, lyng, krydd.
Heitt eftirbragð.
Sandeman’s
Old Invalid
19,5%
3.699 kr.
Rúbínrautt. Þétt
fylling, sætt,
fersk sýra, miðl-
ungstannín. Dökk
ber, plómur,
barkarkrydd,
lyng. Heitt eftir-
bragð.
Osborne
LBV
2005
19,5%
4.198 kr.
Kirsuberjarautt.
Þétt fylling, sætt,
ferskt, miðlungst-
annín. Rauð og
dökk ber, rúsínur,
krydd.
Cockburn’s
Fine Ruby
20%
3.990 kr.
Kirsuberjarautt.
Mjúk meðalfylling,
sætt, fersk sýra.
Rauð og dökk ber,
laufkrydd.
Cockburn’s
Fine Tawny
20%
3.990 kr.
Ljósmúrsteinsrautt.
Meðalfylling, sætt,
mild sýra, mjúk
tannín. Sveskja,
hindber, jörð.
Cockburn’s
Special
Reserve
20%
4.190 kr.
Dökkkirsuberjarautt.
Meðalfylling, sætt,
mild sýra, mjúk tannín.
Dökk ber, sólber, lyng,
minta, lakkrís.
Teitur Jónasson og
Kristinn Grétarsson
matur@frettatiminn.is
nokkur góð Portvín úr vínbúðunum
Úr Duoro-dalnum.
Ljósmynd/Nordic Photos Getty
Images
Fyrir alla
pakka
Undir 3.000,-
Undir 5.000,-
Undir 10.000,-
2.500,-
4.990,-
5.980,-
Í vefversluninni okkar, kokka.is, getur þú skoðað og
keypt gjafir fyrir alla – hvort sem þeir eru nýbyrjaðir
að búa eða eiga allt. Gjafirnar eru flokkaðar eftir
þema og verði og einnig er hægt að kaupa gjafabréf.
Ef þú átt góðan sófa er upplagt að nota hann til að
kaupa jólagjafirnar! www.kokka.is