Heimilisritið - 01.08.1953, Page 22

eitrun. En meinsemdir svo sem
blóðeitrun eða ígerð í sárum voru
ekki viSurkenndar sem óheilbrigt
ástand fyrr en koaiiS var fram yf-
ir miðja nítjándu öld, er Lister
hafði notfært sér uppgötvanir
Pasteurs í sambandi viS skurð-
lækningar. Allt fram á nítjándu
öld var það almenn skoðun, eins
og verið hafði frá upphafi vors
tímatals, að graftrarígerð í sárum
væri eðlilegur þáttur batans. —
Seinna hér á eftir er frekar rætt
um hina gífurlegu dánartölu í
sambandi við skurSaðgerðir, og
þá einstöku sárasmitun, sem átti
sér stað x sjúkrahúsum fyrir daga
Listers.
Stuttur útdráttur úr frásögn
læknis eins í Aberdeen, um til-
felli af barnsfararsótt, sem geis-
aði þar á árunum 1789 til 1792,
gefur nokkra hugmynd um gang
sjúkdómsins sem og lækningar
þeirra tíma :
,,AS kvöldi 19. ágúst 1790 fékk
ég heimsókn af malaranum John
Low, sem bað mig að koma strax
með sér til konu sinnar, sem væri
mjög veik. Lg fór með honum og
var kona hans hættulega veik. —
Hún kvartaði yfir sárum verkjum
neðarlega í kviðarholinu og hafði
háan hita. ÆSaslögin voru 140 á
mínútu.
Sjúkdómurinn byrjaði með
héiftarlegum krampadráttum
klukkan sex um morguninn, og
var það um 36 stundum eftir fæð-
inguna. . . . Lg fyrirskipaði því
blóðtöku, sem nam 16 únsum.“
Læknirinn fyrirskipaði líka
hægðalyf, gaf sjúklingnum
spansflugu á kviðinn, deyfilyf til
að draga úr verkjunum, og end-
ar svo skýrsluna :......brátt var
allt um garð gengið." AS sjúk-
lingnum látnurn ritar hann niður
langar hugleiðingar um vanþakk-
læti vina sjúklingsins sérstaklega,
og síðan um erfiðleika og and-
streymi lækna yfirleitt!
,,. . . Við þetta tækifæri eins
og svo mörg önnur, fann ég aS
vísindalegar aðferðir og skoðanir
almennings fara mjög sjaldan
saman. . . .
Samkvæmt gamalli óvenju í
þessu landi, dreif kvenfólk aS
hvaðanæfa til þess að heimsækja
sjúklinginn og gefa ráð. Nokkrar
heldri konur slóust líka með í
hópinn, og þótt þær hvorki
þekktu eðli né heldur nafn sjúk-
dcmsins, spöruðu þær ekki ráð-
leggingar ! Sumar sögðu að rangt
væri að taka blóð, aðrar að ekki
ætti að láta sjúklinginn taka
hægðarlyf undir slíkum kringum-
stæðum; sumar fyrirskipuðu að
hita sjúklingnum, aSrar heimtuðu
stöðvandi meðöl, og það virðist
varla hafa verið af umhyggju fyr-
ir sjúklingnum heldur af einhverj-
20
HEIMILISRITIÐ