Fréttatíminn - 19.04.2013, Blaðsíða 35

Undir fjallrisum við sólarupprás
H
Hafi andstæður Indlands komið okkur
hjónum mátulega á óvart í nýlegri ferð
þangað sló nágrannaríkið Nepal það út.
Ég viðurkenni að ég vissi lítið um landið
fyrirfram, annað en að það er fjalllent.
Hákambur sjálfra Himalajafalla er á norð-
urlandamærunum þar sem hæst ber tind
Everestfjalls, hinn hæsta á jörðu, hvorki
meira né minna en 8848 metra hár, eða
rúmlega 29 þúsund fet yfir sjávarmáli. Í
slíkri ógnarhæð fljúga farþegaþotur. Það
er því með nokkrum ólíkindum að mann-
skepnan sé að þvælast í þeirri hæð en svo
er nú samt. Hátindi Everestfjalls náðu
Nýsjálendingurinn Edmund Hillary og
Nepalinn Tenzing Norgay fyrstir manna
fyrir tæpum 60 árum, 29. maí árið 1953.
Síðan hefur fjöldi manna sigrast á fjall-
inu, þar á meðal Íslendingar – og raunar
ætla tveir landa okkar sér á tindinn nú í
maí – en ekki er það hættulaust. Á þriðja
hundrað manns hafa farist við þær til-
raunir. Með aukinni tækni farast færri
en fyrir árið 1990 voru dauðalíkur þeirra
sem reyndu fjallgöngu á þennan jarðar-
topp hvorki meiri né minni en 37 prósent.
Nær fjórir af hverjum tíu sem reyndu áttu
ekki afturkvæmt. Það þurftu því að vera
temmilega geggjaðir menn sem lögðu
slíkt fyrir sig.
Tilgangurinn með Nepalsheimsókn-
inni var því ekki fjallganga, fjarri því,
þótt vissulega væri spennandi að horfa til
þessara fjallrisa, fjórum sinnum hærri en
hæsti Íslandstindur en fjórtán fjallatindar
á þessu svæði eru yfir 8000 metra háir.
Hótelið okkar í Katmandu, höfuðborg
Nepal, var að sönnu fínt og fyrsta flokks
en það átti ekki við um allt sem fyrir
augu bar. Mengun er sorglega mikil í
þessu fallega fjallalandi og áin sem renn-
ur í gegnum höfuðborgina sú skuggaleg-
asta sem við höfum séð, sannkölluð sorp-
og skolprenna. Hún er engu að síður
heilög í augum heimamanna og á bakka
hennar sáum við líkbrennslu þar sem
hinn gengni var laugaður helgu vatni
árinnar. Smástrákar sulluðu samtímis í
ánni í leit að smámynt sem hent er í hana
í tengslum við bálförina. Vart hefðu ster-
ílir Vesturlandabúar þolað þá vist.
Mannmergðin er mikil í höfuðborg-
inni, enda streymir fólkið þangað úr
sveitum landsins, farartækin eru af ýmsu
tagi, mörg nokkuð lúin og ældu úr sér
óþverranum enda súrnaði stundum í
auga og hæsi settist að í hálsi. Vissulega
er margt að sjá í Katmandu, markaðs-
torg, stúpur, hallir og pagóður sem vitna
um magnaðan arkitektúr Nepala en engu
að síður var kærkomið að yfirgefa borg-
ina og halda fjallaleið um sveitir Nepal til
borgarinnar Pokhara við rætur Annap-
urna fjallgarðsins. Hógvær fararstjóri
okkar lét þess að vísu ekki getið fyrr en
við vorum lögð af
stað að fjallvegur
þessi í
Nepal
væri
talinn
meðal tíu hættulegustu í heimi! Ferða-
hópurinn ákvað því í sameiningu að
fljúga til baka, þegar þar að kom. Það var
þó huggun harmi gegn, innan um ind-
verska ellitrukka sem siluðust upp brekk-
urnar, að í vinstri umferðinni var rútan
okkar fjallmegin.
Í Pokhara er umhverfi allt annað og
ljúfara en í höfuðborginni enda er svæðið
talið vera með hinum fegurstu á jörð-
inni, skógi vaxnar hlíðar í heittempruðu
loftslagi með fuglum og fiðrildum þar
sem stöðuvatn kórónar sköpunarverkið.
Tindar Himalajafjalla tróna yfir borginni
svo útsýnið er stórkostlegt. Næst stendur
hið magnaða Machapuchare, Fiski-
sporðurinn, hrikalegur tindur í tæplega
7000 metra hæð. Fjær sést hátindur
Annapurna fjallgarðsins í 8091 metra
hæð. Þessara fjallrisa nutum við ferða-
félagarnir við sólarupprás af hæð ofan
borgarinnar, í heiðskíru lofti þegar sólin
litaði efstu tinda. Sú sýn er ógleymanleg.
Þegar á daginn líður byrgir mistur oftar
en ekki sýn til háfjallanna.
Nokkrir ofurhugar í hópnum, karlar og
konur, tóku ekki rútuna til baka heldur
flugu með leiðbeinanda á svifvæng niður
af hæðinni. Uppstreymið var ærið svo
drekaflugmaðurinn gat hækkað sig að
vild – að teknu tilliti til áræðis farþegans.
Það viðurkennist að við hjónin lögðum
ekki í þetta ævintýri, kunnum betur
við vélarhljóð í þeim loftförum sem við
ferðumst með. Sólarhatt minn tek ég
hins vegar ofan fyrir þeim í hópnum sem
algerlega óvanir lögðu í flugið. Tveir voru
vanir slíku fjallasvifi að heiman. Þeir
vissu því hvað í vændum var. Fararstjór-
inn gekk lengst allra, valdi sér ferð á
svifvæng þar sem í boði var að taka poka
með kjötbitum með. Um leið og svifflugið
hófst var hrægammi sleppt sem þöndum
vængjum beitti hvössum goggi sínum
og greip bitana, hvern af öðrum úr lófa
farþega svifvængsins.
Ég kýs frekar að gefa öndunum brauð.
Nepalir eru vingjarnlegt fólk og hjálp-
samt sem býr í fjallasal sínum milli
stórveldanna Indlands og Kína. Margir
Tíbetar flúðu þangað þegar Kínverjar
yfirtóku land þeirra. Langflestir íbúanna
eru hindúar eða búddatrúar. Nepali er
opinbert tungumál en margar tíbeskar
mállýskur talaðar. Ólæsi er yfir 80 pró-
sent og lífslíkur aðeins 46 ár. Landbúnað-
ur er undirstöðuatvinnuvegur og um 90
prósent íbúa lifa af honum. Sérkennilegt
er fyrir langt að komna Kópavogsbúa að
sjá að kannabisplantan vex villt um allt,
jafnvel í vegköntunum. Enn má sjá marg-
an aflóga hippann á þvælingi þarna, með
gráar hárlufsurnar, sem líklega hefur
leitað til fyrirheitna landsins á blómatím-
anum og ekki ratað til baka.
Stjórnmálaástand er ótryggt í Nepal og
mótmæli tíð þótt það komi ekki
niður á erlendum gestum.
Það sáum við síðasta
daginn í Katmandu.
Þá voru mótmæli og
allsherjarverkfall
og öll farartæki
bönnuð á götum
borgarinnar –
nema þau sem
fluttu erlenda
ferðamenn.
Við vorum
því nánast
ein á götum
Katmandu,
það er að
segja í bíl.
Kosturinn
fyrir okkur
var ótvíræð-
ur – drusl-
urnar og
eiturspúandi
drekarnir
voru víðs fjarri.
Það auðveldaði and-
ardráttinn.
Jónas
Haraldsson
jonas@
frettatiminn.is
HELGARPISTILL
Te
ik
ni
ng
/H
ar
i
Loft innan fárra mínútna
Ilmur af mentól og eukalyptus
Andaðu
með nefinu
Otrivin Menthol ukonserveret, nefúði, lausn. Innihaldslýsing: Xýlómetazólínhýdróklóríð 1
mg/ml. Ábendingar: Bólgur og aukin slímmyndun í nefi, kinnholum og nefkoki. Skammtar
og lyfjagjöf: Fyrir fullorðna og börn eldri en 12 ára: 1 úði í hvora nös 3 sinnum á sólarhring
eftir þörfum, lengst í 10 sólarhringa og ekki úða oftar en að hámarki 3 úða í hvora nös á
sólarhring. Snýttu þér. Fjarlægðu glæru plasthettuna. Skorðaðu úðaflöskuna milli fingran-
na. Úðað er með því að þrýsta kraganum niður að flöskunni. Hallaðu höfðinu örlítið fram.
Stúturinn á úðaflöskunni er settur upp í nösina. Úðað er einu sinni, um leið og andað er að
sér inn um nefið. Farðu eins að í hina nösina. Ekki má nota lyfið ef þú ert með ofnæmi fyrir
einhverju innihaldsefnanna, ef þú hefur gengist undir aðgerð í gegnum nefið eða munninn
eða ert með þrönghornsgláku. Ráðfærðu þig við lækni áður en lyfið er notað ef þú ert: Þun-
guð, með barn á brjósti, næmur fyrir adrenvirkum efnum, ert með skjaldvakaóhóf, sykursýki,
háþrýsting, æðakölkun, slagæðargúlp, blóðtappa í hjarta, óreglulegan eða hraðan púls, er-
fiðleika við þvaglát, æxli í nýrnahettum, þunglyndi og ert á lyfjameðferð við því. Geymið þar
sem börn hvorki ná til né sjá. Lesið allan fylgiseðilinn vandlega áður en byrjað er að nota
lyfið. Sjá notkunarleiðbeiningar í fylgiseðli. Markaðsleyfishafi:Novartis Healthcare. Umboð á
Íslandi: Artasan ehf., Suðurhrauni 12a, 210 Garðabæ.
Helgin 19.-21. apríl 2013 viðhorf 35