Læknablaðið - 01.10.1956, Qupperneq 23

LÆIvNABLAÐIÐ
97
græn ljós, en aftur á móti
þekktu þeir auðveldlega gulan
og bláan lit. Allir hinir höfðu
ófullkomna rauð-græna lit-
skynjun (litskynjunarveilu) á
mismunandi stigi. Rugluðust
þeir á daufum rauðum og græn-
um litum, en þekktu skær hrein-
i'auð og hreingræn ljós. Rauð-
græn litskynjun þeirra virtist
vera meira eða minna háð birtu-
magni, og greindu þeir þessa
liti á litblænum. Flestir drengj-
anna vissu ekki, að þeir höfðu
gallaða litsjón. Aðra meiri hátt-
ar sjóngalla höfðu þessir dreng-
ir ekki.
Eins og kunnugt er, er lit-
blinda meðfæddur ágalli, sem
erfist kynbundið og kemur
miklu oftar fram á körlum en
konum. Það má hugsa sér, að
í X-litningi mannsins sé arfberi
(gen), sem gæti haft í för með
sér litblindu, og er þessi eigin-
leiki víkjandi. Litblinda kemur
því ekki fram, ef heilbrigður
X-litningur kemur á móti þeim
gallaða. Þar af leiðir, að karlar
eru oftar litblindir en konur.
Litblindur maður eignast ekki
litblinda sonu, ef barnsmóðirin
hefur ekki litblindu arfbera (í
X-litningi), en dæturnar hafa
dulinn eiginleika, þ.e..a.s. þær
hafa litblindu arfbera í öðrum
X-litningi. Aftur á móti getur
Htblindan komið fram á helm-
ingnum af dóttursonunum, þar
eð þeir fá X-litning með lit-
blinduarfbei'a frá móður-
inni. Kona getur því aðeins orð-
ið litblind, að móðirin hafi arf-
bera að litblindu í öðrum X-
litningum og að faðirinn sé lit-
blindur eða að bæði foreldri séu
litblind. (3,4)
'í nútíma þjóðfélagi, þar sem
fullkominnar litskynjunar er
krafizt í æ ríkara mæli við ým-
iskonar störf, er nauðsynlegt
fyrir unglinga að vita sem fyrst,
helzt áður en þeir velja ævi-
starf, hvort litskynjun þeirra er
að nokkru áfá'fct. Tel ég því
skynsamlegt, að litblinduprófa
alla drengi, áður en þeir út-
skrifast úr barnaskóla. Sé þá
skýrt fyrir þeim, sem reynast
vera með ófullkomna litsjón,
hvaða störf væri óheppilegt fyr-
ir þá að stunda og foreldrum
eða forráðamönnum þeirra enn-
fremur gert aðvart. Heppilegast
væri að prófa drengina í 12
ára bekkjum, þar sem þeir hafa
þá náð nægilegum þroska og
hæg’t er að reiða sig á svör
þeirra við litprófunina. Af á-
stæðum, sem að framan greinir,
er einungis nauðsynlegt að
prófa fyrir rauð-grænblindu.
Stundum getur það valdið
miklum vonbrigðum og óþæg-
indum fyrir drengi um tvítugs-
aldur, sem hafa ætlað sér í
stýrimanna- eða flugskóla, að
vera vísað frá vegna ófullkom-
innar litskynjunar. Beti'a hefði
verið, að þeir hefðu vitað um
þennan sjóngalla, er þeir voru
12 ára að aldri og snúið sér þá