Bændablaðið - 31.10.2013, Blaðsíða 4

Bændablaðið | Fimmtudagur 31. október 20134
Fréttir
Innflutningur á kartöflum til
Íslands nam 1.499 tonnum í
lok ágúst, sem er 1.479 tonnum
minna en á sama tíma í fyrra
þegar flutt höfðu verið inn 2.978
tonn. Árið 2012 var reyndar
metár í kartöfluinnflutningi
samkvæmt tölum Hagstofu
Íslands, en þá voru flutt inn
3.306 tonn allt árið.
Þó að umtalsvert minna
hafi verið flutt inn fram í ágúst
á þessu ári er líklegt að slök
kartöfluuppskera vegna bleytu
víða sunnanlands í haust geti enn
sett strik í reikninginn.
Innflutningur á kartöflum hefur
verið nokkuð misjafn í gegnum
tíðina og virðist tíðarfar á Íslandi
spila þar stóra rullu. Árið 1999
var t.d. einungis flutt inn 491
tonn af kartöflum, sem er minnsti
kartöfluinnflutningur síðastliðin
14 ár.
Næstminnst var flutt inn af
kartöflum árið 2002, eða 594 tonn,
og 838 tonn árið 2001. Öll hin árin
hefur kartöfluinnflutningurinn
numið yfir 1.000 tonnum og náði
hann hámarki á síðasta ári og endaði
eins og áður segir í 3.306 tonnum.
Líka metinnflutningur á
grænmeti í fyrra
Í fyrra var einnig sett met í
innflutningi á grænmeti. Þá voru
flutt 11.365 tonn til landsins, en
næstmest var flutt inn á því fræga
ári 2007 eða 11.322 tonn. Minnstur
innflutningur á grænmeti var hins
vegar árið 1999, eða 6.364 tonn.
Í lok ágúst á þessu ári var aftur
á móti búið að flytja inn 8.309 tonn
af grænmeti, en 8.104 tonn á sama
tíma í fyrra.

/HKr.
Innflutningur á kartöflum:
Umtalsvert minna flutt inn
Nú standa fyrir
dyrum bændafundir
Bændasamtakanna
sem haldnir eru síðla
hausts. Í ár munu
nokkrir gestafyrir-
lesarar slást í för með
stjórnarmönnum
samtakanna og fjalla um margvís-
leg málefni tengd landbúnaðinum.
Í byrjun október var sent bréf til
forystumanna bænda í búgreina-
félögum og búnaðarsamböndum
og óskað eftir tillögum að umræðu-
efnum fundanna. Meðal þess sem
félagsmenn óskuðu eftir að yrði
tekið fyrir var nýliðun í landbúnaði,
vinnuverndarmál, fjármögnun og
heimavinnsla matvæla. Þá verður á
einum stað boðið upp á fyrirlestur
um streitu og starfsgleði.
Fundarformið er með þeim
hætti að forystumenn úr stjórn
Bændasamtakanna halda inngangs-
erindi en síðan verða tekin fyrir
ákveðin mál sem heimamenn hafa
óskað eftir að sett verði á dagskrá. Þá
verða umræður og skipst á skoðunum
um fundarefnið.
Á hádegisfundum er boðið upp á
súpu og brauð en kaffi og hressingu
á kvöldfundunum.
Alls er búið að skipuleggja tíu
bændafundi en að auki verður Sindri
Sigurgeirsson, formaður BÍ, með
erindi á ráðstefnu í Hornafirði um
hagsmunamál dreifbýlis sem bændur
eru hvattir til að mæta á.
Umhverfisstofnun Sameinuðu
þjóðanna (UNEP) heiðraði á
dögunum Carlo Petrini, stofnanda
Slow Food-hreyfingarinnar,
og útnefndi hann Meistara
jarðarinnar (Champion of the
Earth award). Viðurkenningin
er sú æðsta sem Sameinuðu
þjóðirnar veita fyrir störf í þágu
umhverfis mála. Hún er veitt fyrir
störf sem hafa haft umtalsverð
og jákvæð áhrif á umhverfið.
Petrini veitti viðurkenningunni
móttöku úr hendi Achim Steiner,
framkvæmda stjóra UNEP,
við hátíðlega athöfn sem fór
fram í New York 18. september
síðastliðinn.
Gegn skyndibitavæðingunni
Petrini er kunnur fyrir brautryðjenda-
starf sitt á síðustu áratugum til að auka
skilvirkni og sjálfbærni landbúnaðar
heimsins. Hann stofnaði Slow Food-
hreyfinguna árið 1989 sem andsvar
við skyndibitavæðingunni, sem var
þá í örum vexti. Viðurkenningin
er veitt á fjórum sviðum og hlaut
Petrini hana í flokknum Innblástur
og framtakssemi (Inspiration and
action).
Í rökstuðningi UNEP fyrir
veitingu viðurkenningarinnar
kemur fram að í starfi sínu hafi
Petrini og hreyfing hans unnið að
margvíslegum verkefnum sem stuðli
að aukinni skilvirkni og sjálfbærni í
landbúnaði, varðveislu handverks í
matvælaframleiðslu og líffræðilegs
fjölbreytileika.
Stofnun um lífræðilegan
fjölbreytileika
Sérstök stofnun helguð líffræðilegum
fjölbreytileika er innan vébanda Slow
Food og undir henni eru starfandi
deildir í meira en 50 löndum –
og þar innanborðs um 10.000
smáframleiðendur matvæla. Í þessum
deildum er hvatt til vistvænnar og
sjálfbærrar matvælaframleiðslu, hvort
heldur í landbúnaði eða í fiskveiðum.
Bragðörkin lofsvert framtak
Þá þykir verkefni sem heitir
Bragðörkin (e. Ark of taste)
lofsvert framtak, en það heyrir
undir stofnunina um líffræðilegan
fjölbreytileika. Bragðörkin geymir
upplýsingar um fágætar matvörur sem
eru mikilvægar menningarsögunni.
Þar eru nú skráðar um 1.000 afurðir
eða framleiðsluaðferðir, frá 75
löndum, sem voru að gleymast
eða eru taldar vera í hættu, með
einum eða öðrum hætti. Til gamans
má geta þess að þarna inni eru
nú skráðar sjö íslenskar afurðir;
kæstur hákarl, hjallaþurrkuð ýsa
(harðfiskur), sólþurrkaður saltfiskur,
hveraþurrkað salt, íslenska geitin,
skyrið, og nýjasta afurðin þarna inni
er taðreykt hangikjöt.
Stuðningur í Afríku og Diskósúpa
Einnig er bent á verkefni Slow Food
í Afríku, A Thousand Gardens in
Africa, sem styður á virkan hátt við
samfélög í 25 löndum heimsálfunnar
til baráttu gegn hungri og réttinum
fyrir mat og fæðuöryggi. Að lokum
tiltekur UNEP virðingarvert átak sem
fer fram hjá yngri meðlimum Slow
Food-hreyfingarinnar (Slow Food´s
Youth Network), en þeir takast á við
vandamálið við sóun matvæla. Í því
skyni hafa þeir stofnað til viðburða
undir yfirskriftinni „Disco Soup“,
meðal annars í Frakklandi, Írlandi,
Hollandi og Bandaríkjunum. Þá
koma ungir sjálfboðaliðar saman til
að elda ókeypis máltíðir og nota til
þess gæðahráefni sem gengur af frá
mörkuðum, verslunum og heimilum.
Tileinkun til fólksins
sem starfar í Slow Food
Við móttöku viðurkenningarinnar
sagði Petrini að hann væri snortinn af
þeim heiðri sem honum væri sýndur.
„Viðurkenningin sýnir að leiðin sem
Slow Food hefur fetað síðustu 27
árin hefur gjörbreytt hugmyndinni
um sælkeramat, með því að setja hann
í beint samhengi við umhverfisvitund
og verndun. Gjörvöll hreyfingin
vinnur hvern dag að því að reyna
að tryggja að heimurinn eigi góð og
hrein matvæli sem framleidd eru á
sanngjarnan hátt. Ég tileinka þessa
dýrmætu viðurkenningu öllu fólkinu
sem þar starfar.“ /smh
Umhverfisstofnun Sameinuðu þjóðanna
heiðrar stofnanda Slow Food-hreyfingarinnarVísitala framleiðsluverðs í septem-
ber 2013 var 203,3 stig (4. fjórð-
ungur 2005 = 100) og hækkaði
um 2,9% frá ágúst 2013 sam-
kvæmt tölum Hagstofu Íslands.
Vísitala framleiðsluverðs fyrir
sjávarafurðir var 252,4 stig, sem
er hækkun um 1,6% (vísitöluáhrif
0,6%) frá fyrri mánuði og vísitala
fyrir stóriðju var 203,9 stig, hækk-
aði um 3,3% (1,1%). Vísitalan fyrir
matvæli hækkaði um 0,5% og vísi-
tala fyrir annan iðnað hækkaði um
7,4% (1,2%).
Vísitala framleiðsluverðs fyrir
vörur sem framleiddar voru og
seldar innanlands hækkaði um
2,7% (0,6%) milli mánaða en vísi-
tala fyrir útfluttar afurðir hækkaði
um 3,0% (2,3%).
Miðað við september 2012 hefur
vísitala framleiðsluverðs lækkað
um 1,9% og verðvísitala sjávar-
afurða lækkað um 5,2%.
Á sama tíma hefur verð á
afurðum stóriðju lækkað um 2,6%
en matvælaverð hefur hækkað um
2,2%.
Framleiðsluverð hækkar um
2,9% milli mánaða
Carlo Petrini
Wikimedia Commons / Bruno Cordioli
Bændafundir Bændasamtakanna
haldnir á næstu vikum
– gestafyrirlesarar mæta á fundina og ræða meðal annars um fjármögnun og vinnuvernd
Sindri Sigurgeirsson, formaður Bændasamtaka Íslands, mun ásamt öðrum
stjórnarmönnum samtakanna fara í árlega fundaferð um landið til að hitta
félagsmenn að máli.
Dags. Staðsetning Fundarstaður Fundartími Meðal fundarefna
mán. 11. nóv. Hella Árhús 12.00 Vinnuverndarmál
fim. 14. nóv. Blönduós Sjálfstæðishúsið 12.00 Fjármögnun í landbúnaði
fim. 14. nóv. Hrútafjörður Staðarflöt 20.30 Nýliðun í landbúnaði
mán. 18. nóv. Akureyri Hótel KEA 12.00 Vinnuvernd og nýliðun
mán. 18. nóv. Kópasker Fjallalamb 20.30 Vinnuverndarmál
þri. 19. nóv. Kjós Ásgarður 20.30 Heimavinnsla matvæla
mið. 20. nóv. Sauðárkrókur Kaffi Krókur 12.00 Streita og starfsgleði
mið. 20. nóv. Borgarnes Hótel Hamar 12.00 Fjármögnun í landbúnaði
fim. 21. nóv. Ísafjörður Hótel Ísafjörður 12.00 Eignarhald á bújörðum
mán. 25. nóv. Hornafjörður Mánagarður í Nesjum 11.00 Staða landbúnaðarins
mán. 25. nóv. Egilsstaðir Hótel Hérað - Icelandair 20.30 Landbúnaður og stjórnvöld
Í sumar var kýrin Mókolla 230 á
Kirkjulæk í Fljótshlíð felld sökum
elli, en hún setti á farsælli ævi
sinni sem mjólkurkýr íslandsmet
í heildarafurðum.
Mókolla var fædd 7. apríl 1996
og bar sínum fyrsta kálfi 24. október
1998. Alls bar hún þrettán sinnum
og mjólkaði samtals 114.635 kílóum
mjólkur á ævinni, eða 7.824 kílóum
að ári að jafnaði. Ef sú mjólk sem
kýrin mjólkaði væri reiknuð á verði
dagsins í dag næmi verðmætið
rúmlega 10,5 milljónum króna.
Mókolla bætti eldra Íslandsmet
Hrafnhettu
í Hólmum
um 3.441
kíló. Hún
skilaði alla
tíð fremur
efnaríkri
mjólk og
til jafnaðar
var fitu-
hlutfallið 4,69 prósent og prótín-
hlutfallið 3,69 prósent. Hér var
því um mikinn stólpagrip að ræða.
Heimasíða Ráðgjafarmiðstöðvar
landbúnaðarins greindi frá.
Íslandsmethafi felldur