Læknablaðið - 01.09.1964, Page 52

124
LÆ KN ABLAÐIÐ
Ef litið cr fyrst á línurit karla,
sést, aðfram til 1941/50 er sam-
felld hækkun, svo að nokkru
nemi, aðeins í efsta aldurs-
flokknum. Frá 1921/30 til 1931/
40 er einnig talsverð hækkun
á aldrinum 70—79 ára (um
50%), en mun minni á 60—69
ára aldri. Frá 1931/40 lil 1941
/50 eru litlar breytingar nema í
efsta aldursflokknum, eins og
áður var getið. Að þessu athug-
uðu liggur beinast við að ætla,
að hækkunina fram til 1941/50
á dánartölunni ógreindri, úr 0,73
í 1,09 (tafla 1), megi að meslu
leyti rekja til nánari greiningar
á banameinum aldraðs fólks.
En nokkur áhrif hefur og það,
að efstu aldursflokkarnir eru
orðnir fjölmennari lilutfallslega
en áður.
Á síðasta tímabilinu (1951/
60) verðursvo mikil breyting.Þá
hefur dánartalan hækkað, svo
að um munar í öllum aldurs-
flokkúm frá 40 ára aldri og upp
úr. Á aldrinum 40—49 og 50—
59 ára hefur hún sem næst tvö-
faldazt frá því, er var næsta
áratug áður, og er komin upp
í 90 og 242 miðað við 100.000.
A 60—69 ára aldri er aukningin
tæplega 40% og tæplega 30%
á aldrinum 70—79 ára. Svo
verður liún aftur meiri i efsta
aldursflokknum, 80 ára og eldri,
þar sem hún er um 100%, en
líklegt þykir, að mikill hluti
þessarar hækkunar sé fram
kominn vegna nánari greining-
ar, eins og áður var vikið að.
Ilins vegar verður ekki dregið
í efa, að um raunverulega hækk-
un sé að ræða í lægri aldurs-
flokkunum og sérstaklega á
aldrinum 40—59 ára, trúlega að
mestu ef ekki öllu leyti af völd-
um kölkunar- og hrörnunarsj úk-
dóma. Dánartölur þcirra einna
kvnnu því að hafa hækkað
nokkru meira.
Athyglisvert er, að á aldurs-
tölum kvenna koma ekki fram
greinilegar hækkanir og sam-
felldar nema í efsta aldurs-
flokknum, en þar hefur dánar-
talan farið síhækkandi. A 70—
79 ára aldri hefur að vísu einnig
verið samfelld liækkun frá upp-
liafi, en lítil nema fyrst. I mið-
flokkunum eru óverulegar
breytingar og ekki reglubundn-
ar, en lækkun í þeim neðstu;
en þar, og einkum á aldrinum
30—39 ára, eru tilfellin svo fá,
að örfá dauðsföll til eða frá á
10 árum hafa mikil álirif á dán-
artöluna.
Hækkunina á dánartölu
kvenna ógreindri úr 0,83 á
fyrsta tímabilinu i 1,57 á ár-
unum 1951/60 (tafla 1) má
þannig nær eingöngu rekja til
efstu aldursflokkanna, og þykir
því líklegt, að hún sé sýndar-
hækkun ein. Er þetta ljóst dæmi
um það, sem áður var bent á, að
samanburður á dánartölum án
tillils til aldurs getur verið mjög
villandi, og það ekki einungis