Læknablaðið - 01.06.1967, Side 32

74
LÆKNABLAÐIÐ
þá sjúklinga, sem væru skurðtækir, svo að ekki þyrfti að gera
margar könnunaraðgerðir. Enn þá er samt staðreyndin sú, að
þetta er ekki alltaf unnt með þeim rannsóknaraðferðum, sem við
nú höfum, og því teljum við, að hiklaust eigi að fara inn í brjóst-
holið í könnunarskyni, er vafi leikur á, hvort æxlið sé skurðtækt.
í skýrslum erlendis frá kemur sjaldan fram lir hve stórum
hundraðshluta sjúklinga með krabbamein i lungum unnt reynisl
að fjarlægja æxlið, en þær tölur, sem liafa birzt, eru t. d. frá Brel-
landi og Irlandi tæp 12% árið 1954,3 Ahhey Smith 1'963 rúml.
8%.4
Á árunum 1955—1964 heppnast brottnám æxlis úr 28,5%
þeirra sjúklinga, sem komu á skurðdeildina, eða á 14,1% allra
sjúklinga, sem vitað er um með lungnakrabba á þessu tímabili.
Skurðdauði var 5,6% við brottnám alls lungans (pneumonecto-
mia), en enginn sjúklingur dó af afleiðingu brottnáms lungna-
ljlaðs (lobectomia), og var skurðdauði því 4,2%, þegar litið er
á heildina.
Fylgikvillar eftir þessar aðgerðir verða ekki ræddir hér, enda
áður verið gert i þessu lilaði (1962),5 en þessi eini sjúklingur, sem
við höfum misst af afleiðingu aðgerðar, fékk berkjufistil og
fleiðruholsígerð (empyema pleurae) og dó fimm vikum eftir
aðgerð.
Skurðdauði annars staðar er afar mismunandi, t. d. 5,8%
hjá Thompson 1960, Abbey Smith 6,6% 1963, Reid o. fl. (1961)
15,6%, Kiriluk 1961 31% (pneumonectomia).°
Það kemur skýrt fram, hve árangur og horfur eru misjafnar
við hinar ýmsu tegundir lungnakrahbans. Ef við tökum fyrst
sjúldinga með flöguþekjukrabba (Ca. squamocellulare), reyndist
meinið skurðtækl hjá 48% þeirra, og eru 70% þeirra á lífi nú,
tveimur og hálfu til sjö árum eftir aðgerð, en meinvörp voru þó
komin í miðmætiseitla hjá 57% þeirra sjúklinga, sem eru á lífi.
Skurðdauði var enginn meðal sjúklinga með þessa tegund æxlis.
Þeir, sem dánir eru, lifðu frá níu mánuðum til þriggja og hálfs árs
eftir brottnám æxlisins, og hafa því aðgerðirnar, jafnvel í þeim
tilfellum, bæði lengt líf þeirra og veitt verulega fróun.
Þess má geta hér, að enginn sjúklingur, sem fengið hefur
geislameðferð hér vegna óskurðtæks æxlis í lunga, liefur lifað
lengur en eitt ár frá greiningu sjúkdómsins og meðferð.
Brottnám reyndist kleift úr þriðjungi sjúklinga með undif-
ferentiated large cell carcinoma (Ca. anaplastica), og aðeins einn