Læknablaðið - 01.06.1967, Síða 88

118
LÆKNABLAÐIÐ
Páll V. G. Kolka:
SÉRGREINING OG SAMHÆFING
í ritstjórnargreininni „Sérgreining" í 1.—2. heftí Lbl. þ. á. stendur
eftirfylgjandi klausa: „Stundum heyrist því fleygt, að sérgreining sé
orðin of mikil innan læknisfræðinnar. Aldraðir læknar, sem ganga enn
þá með dýrðarkórónu gömlu áranna, þegar einn og sami læknir kunni
ráð við öllu, geta jafnvel ekki á sér setið að tala um þetta í blöðum
og útvarpi."
Ég þykist vita, að þessu sé beint til mín, því að ég minnist þesþ
ekki, að annar gamall læknir hafi gert verkaskiptingu lækna að umtals-
efni á opinberum vettvangi. Síðar í greininni segir svo: „Hitt er svo
hrein firra, þegar talað er um, að héraðslæknirinn eða heimilislæknir-
inn geti leyst úr öllum vandamálum sjúklinga sinna.“ Sé þeirri sneið
einnig beint til mín, verð ég að segja, að vísindaleg meðferð heimilda
eða „kollegial“ sanngirni er ekki sterka hliðin á röksemdafærslu hins
heiðraða ritstjóra, því að ég hef aldrei neitað þörfinni á hæfilegum
fjölda sérfræðinga.
Fyrir nokkru gerði Félag læknanema könnun á framtíðaráætlunum
þeirra lækna, sem eru við framhaldsnám erlendis, og kom þá í ljós,
að aðeins 1—2% þeirra, sem svöruðu, ætluðu sér að fást við héraðs-
læknisstörf eða almennar lækningar. Það gaf mér tilefni til að minnast
opinberlega á verkaskiptingu lækna, því að .slík þróun sýnir tvennt:
Annað er, að hin klíniska kennsla, einkum á spítölunum, beinist um
of að þeim sjaldgæfu sjúkdómum, sem öðrum fremur hljóta að vera
viðfangsefni sérfræðinga, en að of lítil áherzla er lögð á greiningu og
meðferð þeirra sjúkdóma, sem algengir eru og hver almennur læknir
verður að fást við daglega. Að vissu leyti er það ekki nema eðlilegt,
að sjaldgæfir sjúkdómar þyki forvitnilegir, og könnumst við eldri lækn-
arnir vel við það úr okkar eigin reynslu. Slíkur „sensationismus" má
þó ekki ganga eins langt og hjá sumum sagnariturum fyrri alda, sem
færðu það í annála, ef kálfur fæddist með tvö höfuð, en létu þess að
engu getið, sem varðaði meira líf alls almennings, að eiganda kálfsins
ef til vill undanteknum.
Um kennsluna má það einnig segja, að þar vantar heildarskipulag
um það, hversu miklu hverjum kennara leyfist að troða inn í takmarkað
heilarúm nemendanna af sinni .sérstöku fræðigrein og fella þá frá
prófi, ef þeir geta ekki leyst úr verkefnum, sem þeir þurfa ekki síðar
á ævinni að fást við, einmitt vegna sjálfsagðrar verkaskiptingar, þegar
út 1 lífið kemur. Prófin verða nú líkust mandarínaprófum í keisara-
dæminu Kína fyrr á öldum, þar sem 90% nemenda féllu á því að
kunna ekki utan bókar öll fræði Kon-fu-tse. Þetta var hægt, meðan
læknisfræðin var tiltölulega yfirgripslítil og hverjum lækni ætlað að
kunna full skil á öllum greinum hennar, en það gerir ekki ráð fyrir