Læknablaðið - 01.12.1970, Blaðsíða 63

LÆKNABLAÐIÐ
199
5. Heilbrigðiseftirlit ríkisins verði ekki einungis skrifstofa, heldur
einnig rannsóknarstofnun, sem nýta má til kennslu og vísindarann-
sókna.
Til frekari skýringa og rökstuðnings á þessum ábendingum Lækna-
félags íslands um breytingar á nefndu frumvarpi vísast til umsagnar,
sem fylgir með bréfi þessu.
Virðingarfyllst,
f. h. Læknafélags íslands,
Arinbjöm Kolbeinsson
formaður
UMSÖGN L. í. UM FRUMVARP TIL LAGA UM
HOLLUSTUHÆTTI OG HEILBRIGÐISEFTIRLIT
Inngangur:
Lögum þessum er ætlað að afmarka það heilbrigðiseftirlit (public
health and sanitary inspection), sem talið er eðllegt, að ríki og sveit-
arfélög annist. Þetta eftirlit þarf að ná til flestra þeirra umhverfis-
þátta, sem geta skaðað heilbrigði almennings og þar með stuðlað að því,
að ráðstafanir verði gerðar í tæka tíð til að uppræta þessa þætti eða
míinnka áhrif þeirra, eins og unnt er. Hér má tilnefna óhollustu í
drykkjarvatni og matvælum, sundhöllum og sjóböðum. Einnig mein-
dýr, skólp og sorp, andrúmsloft, mengað af eiturefnum, jónandi geisl-
um og hávaða. íbúðarhúsnæði, vinnustaðir og aðbúnaður verkafólks
á vinnustöðum falla og hér undir. Þessi lög ná einnig til skóla og
kennslustaða, samkomuhúsa, kaffi- og veitingahúsa, dvalarheimila
barna og aldraðra og hvers konar heilbrigðisstofnana, fangahúsa,
kirkna og kirkjugarða, líkbrennsluhúsa, flutninga- og farartækja og
húsdýrahalds.
Undir heilbrigðiseftirlit falla þannig öll opinber afskipti, sem miða
að því að efla og viðhalda heilbrigði þjóðfélagsþegnanna. Aftur á móti
ná lögin ekki yfir aðra aðalþætti heilbrigðismálanna, svo sem sjúkra-
hús, almenna og sérhæfða læknisþjónustu og heilsuverndarstarfsemi.
Mörkin á milli heilbrigðiseftirlits og heilsuverndar eru hins vegar
ekki ætíð ljós. Heilbrigðiseftirlit er þó yfirleitt víðtæk félagsleg að-
gerð, en heilsuvernd fyrst og fremst einstaklingsbundin þjónusta.
Heilbrigðiseftirlit er nátengt stjórnmálum, en heilsuvernd er einung-
is sérfræðileg starfsemi, sem ekki hefur beina pólitíska þýðingu.
Augljóst er, að góð samvinna þarf að vera milli þeirra aðila allra,
sem vinna að þremur höfuðþáttum heilbrigðism'álanna, sem eru: I.
heilbrigðiseftirlit, II. sjúkdómsleit og heilsuvernd, III. sjúkraþjónusta.
Allir þessir þræðir voru áður í höndum héraðslækna og lutu yfirstjórn
landlæknis. Gafst það fyrirkomulag óneitanlega vel, meðan skilyrði
leyfðu, að það gæti þrifizt. Nú hafa aðstæðurnar hins vegar breytzt
svo mikið, að forsenda þessarar tilhögunar er fallin.
Heilbrigðiseftirlit verður sífellt erfiðara eftir því, sem þjóðfélagið