Læknablaðið - 01.04.1977, Qupperneq 9

LÆKNABLAÐIÐ
47
Guðrún Jónsdóttir læknir
SJÁLFSMORÐ Á ÍSLANDI 1962-1973
INNGANGUR
Um það bil 1000 manns fremja sjálfs-
morð í heiminum á degi hverjum,30 og
sjálfsmorð eru í mörgum löndum heims
meðal 10 algengustu dánarorsaka.28 Árið
1969 var sjálfsmorð að meðaltali dánar-
orsök í 10 tilvikum miðað við 100.000
íbúa.28
Árið 1966 var sjálfsmorð meðal 5 al-
gengustu dánarorsaka í 17 Evrópulöndum
og í 6.-10. sæti í 4 löndum.27
Almennt er viðurkennt, að sjálfsmorð
séu yfirleitt vantalin1 29 30 og erfitt sé að
gera samanburð milli þjóða,23 bæði af
þessum sökum svo og af því, að skilgrein-
ingar sjálfsmorðs eru breytilegar frá einu
þjóðlandi til annars, af hefð og samkvæmt
lögum og reglum.24 Mismunandi reglur um
staðfestingu dánarorsaka, skráningu dánar-
vottorða og líkskoðun valda því, að alþjóða-
legan samanburð verður að taka með vissri
varúð.
Sumir höfundar, er þetta hafa kannað,
hafa þó komist að þeirri niðurstöðu, að
tíðni sjálfsmorða eigi sér rætur í upp-
eldi og menningararfleifð, sbr. könnun
Sainsbury,22 sem sýndi, að tíðni sjálfs-
morða í 11 löndum var mjög svipuð tíðni
hjá innflytjendum sömu þjóða til Banda-
ríkj anna.
Gerðar hafa verið tilraunir til að meta
skráningarskekkjur, með því að bera sam-
an fjölda skráðra sjálfsmorða og fjölda
skráðra vafatilfella,1 8 en slík skráning var
fyrst tekin upp í áttundu útgáfu Inter-
national Classification of Diseases (1965).
í þennan flokk koma þau tilvik ,,when
it cannot be determined whether the in-
juries are accidental, suicidal or homicidal.
They include self-inflicted injuries not
specified either as accidental or as inten-
tional“.32
Margir telja, að meirihluti þess, sem
skráð er í þennan flokk, sé sjálfsmorð,1
og hafa gert samanburð milli landa, sem
sýnir, að líklegt er, að svo sé.8
Barraclough1 komst hins vegar að þeirri
niðurstöðu, með því að athuga upplýsing-
ar 22 þjóða samkvæmt skýrslum ÍWHO
að ,,the rank order correlation coefficient
between the suicide rate and the suicide
rate plus the undetermined rate“ væri
0,89 (p<0.001) og væri ein þjóð undan-
skilin hækkaði talan i 0.95.
Niðurstaða þessa höfundar er því sú, að
„strong evidence that differences in na-
tional, official suicide rate truthfully re-
flect that countries do differ in their in-
cidence of suicide“.
Sé litið á skýrslur WHO frá 1969,28 þá
sést, að tíðni er breytileg hjá 37 þjóðum,
sem skráning náði til, frá 0.7/100.000 i
Mexíkó til 43.6/100.000 í V-Berlín.
Séu Evrópuþjóðir athugaðar sérstaklega
FiGURE I
FEMALES MALES CRUDE ANNUAL
IRELAND 1."i ZZL2'6 DEATH RATES FROM
GREECE 21 r EUROPEAN
NORTHERN IRELAND i‘-9 73 I COUNTRIES 1969 BY
ITALY i33 76 | SEX PER I00.000
SCOTLAND 1 5.4 8.6 | ICELAND 962 - 1973
NETHERLANDS |5.6 9.1 1
ENGLAND, WALES | 7,2 1o,6 |
PORTUGAL 1,3-8 12‘9 I
NORWAY |3.3 13,0
BULGARIA 1 36 15.1 L
ICELAND 17.4 n
POLAND 1« 18.6 11
YUGOSLAVIA 1 36 2o,3 Z1
BELGIUM 9.3 21,3
LUXEMBOURG | 8.1 22.9 1
FRANCE 16-5 23.4 —1(
SWITZERLAND 9.8 25.3
DENMARK 15.2 26.6
GERMANY ER. [ 14.7 27,7
SWEDEN 12,7 31.2
AUSTRIA 14,4 31.3
FINLAND 1o.1 37,4
HUNGARY 18.9 48,3