Læknablaðið - 01.04.1978, Blaðsíða 26

56
LÆKNABLAÐIÐ
420.2 „Angina pectoris without men-
tioning coronary disease“.
í 8. endurskoðun eru kransæðasjúkdómar
undir númerinu 410—414 og flokkaðir
þannig:
410 „Infarctus myocardi acuta“.
411 ,,Morbus cordis ischemicus alius acutus et subacutus“.
412 „Morbus cordis ischemicus chroni- cus“.
413 „Angina pectoris“.
414 „Morbus cordis ischemicus asym- tomaticus“.
Athuganir í ýmsum löndum hafa sýnt að
þessir flckkar 420(7) og 410-414(8) eru ekki
sambærilegir(4 14). í Bandaríkjunum þarf
að bæta við no 420 14.57% til að hann
verði sambærilegur við 410-414. Þessi mis-
munur er breytilegur milli landa og fer
eítir greiningarvenjum lækna á hverjum
stað. Samanburður á 7. og 8. dánarmeina-
skrá hefur ekki verið gerður á íslandi.
Til að kanna hvort um sé að ræða breyt-
ingu á greiningarvenjum og tilfærslu á
milli flckka, var einnig reiknuð út tíðni
í eftirtöldum flokkum hjartasjúkdóma:
1) Negghrörnun (myocardial degenera-
ticn), sem er no 422 í 6. og 7. dánarmeina-
skrá, en samsvarandi flokkur er no. 428 í
þeirri áttundu.
2) Háþrýstingur með hjartasjúkdómi
(hypertensive heart disease), sem er no.
440-443 í 6. cg 7., en no. 402 og 404 í átt-
undu endurskcðun.
Reikningsaðfcrðii':
Dánartíðni á 100 þúsund einstaklinga
var reiknuð út fyrir 10 ára aldursflokka
fvrir kransæðasjúkdóma og kransæðasjúk-
dóma plús negghrörnun. Fyrir aðra grein-
ingarflckka var fiöldinn svo lítill að að-
eins va? reiknuð út dánartíðni hjá aldurs-
hónnum 25 ára og eldri.
Til að sýna breytingar á dánartíðni milli
ára var efth-farandi aðferð notuð:
Jafnaðar voru út tilviljunarkenndar
sveiflur milli ára með því að taka þriggja
ára hlaupandi meðaltal. Breytingar voru
síð an reiknaðar sem hundraðshluti af fyrsta
meialtalinu. Fyrir kransæðasjúkdóma plús
neggh~örnun var tímabilið 1951-55 lagt til
grundvallar. Tölur fyrir það tímabil voru
fengna- með því að draga þau dauðsföll,
sem vcru undir ICD no. 421 frá B-flokki
26 og stóðu þá eftir ICD 420 og 422.°
Fyrir aðra sjúkdómaflokka var meðaltalið
1955-57 lagt til grundvallar.
NIÐURSTÖÐUR:
Gæði dánarvottorða:
Mynd 1 sýnir hundraðshluta dánarvott-
crða, sem byggð eru á skoðun læknis og
krufningu, fyrir fimm tímabil. Krufnings-
tíðni er lægst 1951, 13%, en hæst 1966—70,
39% og lækkar í 30% 1971—74 (og lækk-
ar sennilega enn frekar 1975—76). Dánar-
vcttorð byggð á skoðun læknis fyrir og
eftir dauða voru tíðust 1951 og 1960 eða
58% og 55%, en lægst 1966—70 eða 40%
(7.). Gæði dánarvottorða eru þannig lök-
ust 1951, en svipuð að gæðum 1960—70,
en hrakar aftur 1971—74.
Fig. 1. — Quality of death-certificates in 5
periods.
Breyting á heildardánartíðni:
Lækkun hefur orðið á heildardánartíðni
á athugunartímabilinu, en sérstaklega hef-
ur crðið breyting á hlutdeild einstakra
cjúkdómaflokka í heildardánartíðninni. í
mynd 2 er borin saman hlutdeild 4 sjúk-
dcmaflokka (kransæðasjúkdómar, heila-
blcðfall, krabbamein og slys) í heildar-
dánartíðninni á tveimur tímabilum, 1951—
55 og 1973. Hjá körlum er mest áberandi
aukning á hlutdeild kransæðasjúkdóma
1973 cg hefur hún tvöfaldast miðað við
1951—55 og er um 40% af heildardánar-
tíðni eftir fimmtugt. Jafnframt hefur hlut-
deild heilablóðfalls og krabbameins minnk-
að en hlutdeild slysa aukist einkum í yngri