Læknablaðið - 01.04.1978, Blaðsíða 84

96
LÆKNABLAÐIÐ
Þorvaldur Veigar Guðmundsson
KJARASAMNINGAR LÆKNA.
Mikilvægt er fyrir læknastéttina, sem aðr-
ar stéttir, að gæta þeirra launa og annarra
samningsbundinna hagsmuna, er þegar hafa
náðst, svo og að vinna að frekari umbótum í
þeim málum.
Það er auðséð, að þvi fleiri, sem hugsa
um þessi mál, því líklegra er, að vel verði
á þeim haldið. Ekki er hægt að ætlast til
þess, að tiltölulega fámennar samninganefnd-
ir standi vel á verði, nema hinn almenni fé-
lagsmaður sé vakandi við að finna það, sem
betur má fara og sýni almennt áhuga á
starfi samninganefnda.
Með lögum um samningsrétt opinberra
starfsmanna var 'kveðið svo á, að Bandalag
háskólamanna skyldi fara með samnings-
réttinn fyrir háskólamenn er starfa í þjón-
ustu ríkisins. Þó fékkst sérstök heimild til
þess, að Læknafélag fslands færi með samn-
ingsrétt við rikið f.h. þeirra lækna sem ráðnir
eru með skemmri uppsagnarfresti en þrem
mánuðum, en það er þó háð leyfi BHM.
Sjúkrahúslæknar í Læknafélagi Reykja-
vikur höfðu þá um skeið verið i fararbroddi
í samningamálum lækna. Lögin færðu frum-
kvæðið í samningagerð lækna starfandi á
ríkisspítölunum úr hendi L.R. til L.Í., en
eftir varð samningsrétturinn við Reykjavík-
urborg.
Það er skoðun undiritaðs, að þetta hafi
veikt samningsaðstöðu lækna:
f fyrsta lagi var L.í. ekki við því búið að
standa í samningagerð á sama hátt og hefð
var komin á innan L.R.
í öðru lagi hafði breytingin i för með sér
tvöfalda nefndaskipan.
Hvort tveggja dreifði ábyrgðinni og veikti
forystuna.
í samræmi við ofangreind lög skipar L.í.
nú 3ja manna samninganefnd og einn til
vara til þess að gera samninga við fjármála-
ráðuneytið f.h. ríkisspítalanna. Þessir menn
verða allir að vera starfandi á ríkisspítölun-
um.
Á tilsvarandi hátt skipar L.R. 3ja manna
nefnd og einn til vara til að semja við Borg-
arspitalann og verða þeir að starfa á Borgar-
spitalanum. Lækna, sem ekki starfa hiá
ofangreindum spítölum, má ekki skipa í
samninganefndir og komi samningar til at-
kvæðagreiðslu, mega þeir einir greiða at-
kvæði, sem vinna hjá viðkomandi stofnunum.
í framkvæmd er þetta þannig, að samn-
inganefndirnar vinna saman, bæði að gerð
samningauppkasta og við samningagerðina
sjálfa, enda koma samninganefndir ríkis og
borgar fram sem einn aðili gagnvart lækn-
um, en þar er það ríkið, sem greinilega hefur
forystuna í samningagerðinni.
Það væri alltof langt mál að kynna allar
samningagerðir lækna í einni grein, en
benda má á lista yfir samninga læknafélag-
anna, hver gerir þá og við hverja, sem birt-
ist i Læknablaðinu (1.-2. tbl. 1977).
Það er mjög mikilvægt, að læknar kynni
sér, eftir hvaða samningum þeir vinna og
viti sem gleggst 9kil á samningum. Nánari
upplýsingar og skýringar er hægt að fá á
skrifstofu læknafélaganna og hjá viðkom-
andi samninganefndum.
Mikilvæg spurning um valdsvið samninga-
nefnda kom fram fyrir skömmu, þegar und-
irituð var sáttagerð fyrir Kjaradómi um laun
lækna, sem starfa á sjúkrahúsum hjá ríki
og Reykjavikurborg. Ekki gafst tækifæri til
að bera þessa sáttagerð undir fund og var
hún því undirrituð án fyrirvara.
Sú ákvörðun hefur verið gagnrýnd á þeim
forsendum, að hún sé ólýðræðisleg og að
heimild hafi skort til að undirrita bindandi
samninga.
Hvað varðar síðara atriðið, þá voru allir
þeir, sem undirrituðu samkomulagið, kosmr
skv. lögum læknafélaganna og fóru með um-
boð til að vinna að samningamálum og taka
ákvörðun f.h. félaganna, enda voru lögfræð-
ingar þeir, sem þarna voru á staðnum, ekki
í neinum vafa um rétt fulltrúanna til að
ganga frá bindandi sáttagjörð. Ennfremur
má benda á, að sáttagerðir hafa áður verið
gerðar fyrir dómnum, sem ekki hafa verið
bornar undir viðkomandi félagsmenn. Þá er
ekki algilt, að samninganefndir undirriti
samninga með fyrirvara, t.d. hefur samn-
inganefnd B.S.R.B. alltaf ritað undir samn-
inga án fyrirvara, þar til nú við síðustu
samninga.