Fréttatíminn - 17.12.2010, Blaðsíða 22

00000
Nánari upplýsingar á www.veidikortid.is
Skemmtileg jólagjöf!
Komið á sölustaði!
Veiðikortið 2011
Þ
rjár litlar götur í Antwerpen í Belgíu eru
hjarta allrar demantasölu í heiminum. Þar
skipta traust og góð sambönd öllu máli.
Þetta er lokaður heimur öðrum en inn-
vígðum en danska vefnum Pleasure gafst
þó tækifæri til að fylgja demantakaupmanninum Ulrik
Hartmann til Antwerpen er hann gekk frá kaupum á
demöntum fyrir jólasöluna í verslun sinni í miðri Kaup-
mannahöfn.
„Sjáðu fegurðina í þessum,“ segir hann og réttir fram
lófann. Milli fingranna eru tveir skínandi demantar,
annar þriggja karata og hinn tveggja. Báðir eru afar vel
slípaðir og tærir, hvort tveggja grundvallaratriði þegar
kemur að mati á demöntum.
Ulrik Hartmann á aðeins eitt erindi á litla skrifstofu í
Antwerpen. Tilgangur ferðalags hans frá Kaupmanna-
höfn til belgísku hafnarborgarinnar er hvorki að kaupa
súkkulaði, sem Belgar eru hvað frægastir fyrir, né
hönnunarvörur sem haldið hafa nafni Antwerpen hátt á
lofti, heldur demantakaup.
Miðpunktur heimsviðskipta með hrádemanta
Mikilvægi Antwerpen sést best á því að yfir 80% allrar
verslunar með hrádemanta fer fram þar, á afmörkuðum
stað í miðborginni. Yfir 1.500 skrifstofur er að finna
þar við þrjár smágötur. Í öllum er höndlað með hina
dýrmætu steina. Þessar þrjár götur eru heill heimur út
af fyrir sig.
Hoveniersstraat er miðstöð demantaverslunarinnar.
Þar blandast gyðingar, í svörtum frökkum með háa
hatta og slöngulokka, Indverjum, Kínverjum og Evr-
ópubúum sem allir eru jakkafataklæddir með bindi.
Allir halda þeir handtöskum þétt að sér. Demantaskrif-
stofurnar eru í röðum. Óteljandi myndavélar fylgjast
með hverju spori þeirra sem þar ganga um götur og
fylgst er með hverju andliti. Þangað á ekki hver sem er
erindi. Þeir sem skjótast á milli húsa eru demantakaup-
menn. Vara þeirra er meðal hinna dýrustu sem um
getur í heiminum.
„Ég kom fyrst til Antwerpen nítján ára gamall og
það var stórkostleg upplifun. Það var afar spennandi að
kynnast þeirri menningu sem demantaverslunin hefur
skapað og upplifa þá stemningu sem myndast. Sem
ungur maður hreifst ég af verðmæti demantanna. Það
hefur breyst. Nú snýst þetta frekar um að finna rétta
steininn, því fylgir spenna,“ segir Ulrik.
Vel varið vígi
Heimsóknin stendur í tvo daga. Henni er varið í
heimsóknir til fimm til sex demantasölumanna. Dag-
arnir tveir duga til þess að skoða áður en ákvarðanir
eru teknar um kaupin. Ulrik Hartmann heldur sig við
sömu sölumenn og hann hefur skipt við frá því hann
opnaði verslun sína fyrir þrettán árum. Hann skipu-
leggur heimsóknir til þeirra eftir þörfum. Sumir bjóða
stóra demanta, aðrir litla. Hinir þriðju eru sérfræðingar
þegar kemur að slípun eðalsteinanna.
Það þýðir ekki að koma í heimsókn til Hoveniersstra-
at án þess að gera boð á undan sér. Bílar sem þangað
fara þurfa sérstakt leyfi. Tólf stálstólpar verja götuna.
Ferðamenn mega ganga um og skoða en lögreglan
fylgist náið með þeim eins og öðrum. Við enda götunn-
ar er lögreglustöð. Lögregluþjónar þaðan standa vakt
um brynvarða flutningabílana sem flytja hinn dýrmæta
varning til og frá öllum demantaskrifstofunum.
Viðskipti byggð á trausti
Fyrsti viðkomustaður Ulriks er á skrifstofu nánustu
samstarfsaðilanna, tveggja miðaldra gyðinga sem
eiga og reka fyrirtækið. Þangað sækir danski kaup-
maðurinn flesta þá steina sem síðar verða til sýnis og
sölu í verslunarglugga í miðri Kaupmannahöfn. Ulrik
afhendir vegabréf sitt og fær í staðinn aðgangskort í
hin helgu vé. Þar er hann síðan lokaður inni í bygg-
ingu sem hýsir fjölda demantasala. Áður en hann fær
aðgang að skrifstofu sölumannanna og lokast þar inni
mætir honum enn ein öryggismyndavélin.
Á bak við skrifborð sitja sölumennirnir tveir og
fagna komumanni. Fyrir framan þá eru litlir demantar
í hrúgu sem skoða skal. Aðeins þeir bestu verða fyrir
vali kaupmannsins. Vigtin bíður í glugga sölumann-
anna. Þeir sækja kassa eftir kassa í tvo peningaskápa
innst á skrifstofunni, alla fulla af demöntum.
„Viðskiptin í þessari grein byggjast á trausti. Menn
ganga ekki beint inn á demantaskrifstofu heldur bygg-
ist traustið upp á löngum tíma, mörgum árum. Mikil-
vægast er að orð skulu standa. Varan er borguð fyrir
fram. Samningur um gæði vörunnar sem um er beðið
skal einnig standa. Gerist það ekki brestur traustið,“
segir Ulrik Hartmann. Hann er með náin viðskipta-
sambönd við nokkra demantasala. „Þeir hjálpa mér
mjög og hringja gjarna ef þeir telja sig geta boðið það
sem ég hef áhuga á. Nýlega bauðst okkur t.d. talsvert
magn demanta, í allt 150 karöt. Þar var um að ræða
ábendingu frá einum af mínum birgjum sem hafði
keypt demantana úr þrotabúi annars sala. Markaður-
inn var óstöðugur á þessum tíma en menn gátu gert
góð kaup ef þeir brugðust skjótt við. Við slógum því til
og gerðum okkar bestu kaup,“ segir Ulrik sem keypti
með þessum hætti umtalsvert magn demanta sem
skornir voru og slípaðir með óhefðbundnum hætti.
Danski kaupmaðurinn nýtir sér lúpu sem stækkar
tífalt til þess að skoða og meta demantana. Sérstöku
ljósi, sem lýsir sem dagsbirta væri, er beint að demönt-
unum. Við skoðunina sjást strax minnstu gallar. Þjálfað
auga Ulriks þarf ekki nema 10-15 sekúndur til þess að
ákveða hvort kaupa skal eður ei. „Því fleiri demanta
sem maður hefur handleikið þeim mun betur gengur
að sjá hvort um góðan eða slæman demant er að ræða,“
segir hann. „Slípunin skiptir sköpum. Af hverju ætti að
borga fyrir demant sem endurspeglar ljósið ekki rétt?“
segir hann. „Oft kaupir fólk fallega lita og skæra steina
en hefur ekki gætt að slípuninni. Það situr því uppi með
steina sem eru slípaðir eins og botn á bjórflösku.“
Ónógur undirbúningur
Að fjórum tímum liðnum hefur Ulrik farið í gegnum
alla demantana sem gyðingarnir höfðu tiltæka miðað
við þær óskir sem hann hafði lagt fram áður en hann
mætti á staðinn. Hann hefur velt fyrir sér steinum, allt
frá 0,15 karötum til 5 karata. Sumir hljóta náð fyrir
augum hans, aðrir ekki. Demantarnir sem hann velur
eru lagðir til hliðar. Hann stendur upp og þakkar fyrir
viðskiptin.
Enn er tími til að heimsækja aðra skrifstofu. Ulrik
afhendir því aðgangskort sitt og fær vegabréfið á ný.
Næsti sölumaður er Indverji, eitt af nýrri andlit-
unum á Hoveniersstraat, þar sem gyðingar ráða mestu.
Eðlilegt er þó að Indverjar bætist í hópinn í Antwerpen.
Mikill hluti demanta heimsins er slípaður á Indlandi.
Þar hefur því orðið til mikill demantaiðnaður. Skrif-
stofa indverska kaupmannsins er í um 500 metra fjar-
lægð frá hinni fyrri. Innrétting skrifstofu Indverjans
er jafn fábreytt og sú fyrri og demöntunum pakkað
með sama hætti. Undirbúningurinn er þó síðri en var
hjá miðaldra herrunum á fyrri stofunni. Demantarnir
stand ast ekki kröfur danska kaupmannsins. Það er því
ekkert lagt til hliðar þar en Ulrik lofar þó að líta inn
næsta morgun. Mikilvægt er að halda viðskiptasam-
bandinu.
Pöntun frá Dúbaí
Ulrik fer víðar næsta morgun. Hann kaupir fjórtán
steina á fyrsta staðnum. Á þeim næsta eru til sýnis
glitrandi 8, 10 og 15 karata steinar, hjartalagaðir fyrir
þá rómantísku í fágætum ljósgulum lit. Hálsfesti með 85
karata demanti er dregin fram. Verðmætið er yfir 100
milljónir íslenskra króna og hentar best markaðnum í
Dúbaí. Danski kaupmaðurinn er einmitt með pöntun
þaðan. Eiginkonur olíumilljarðamæringanna kaupa
djásnin eins og aðrar konur kaupa föt, einkum demanta
í sjaldgæfum bláum og bleikum litum. Ulrik Hartmann
selur bleika eða ljósrauða demanta, hinn eini á Norður-
löndum. Þeir koma úr Argyle-námunni í Ástralíu.
En hvítu demantarnir gleymast ekki. Þegar Ulrik
snýr til baka á þær skrifstofur sem hann heimsótti
daginn áður er hann reiðubúinn að ganga frá viðskipt-
unum. Hann reiðir fram féð, segir „Mazel“, um leið og
hann kveður gyðingakaupmennina með handabandi.
Handabandið er loforð um kaup á 300-400 demöntum
sem verða sendir til Kaupmannahafnar en hebreska
orðið Mazel er notað jöfnum höndum í Antwerpen,
New York, Tel Aviv og Bombay, fjórum demantamið-
stöðvum heimsins, og þýðir „til hamingju“.
Aðeins handsal
„Þegar við höfum handsalað kaupin þýðir ekki fyrir
mig að segja að ég vilji ekki demantana. Ég hef ekki
undirritað neitt en handaband okkar gildir sem samn-
ingur fyrir báða aðila,“ segir Ulrik. „Þetta hefur verið
spennandi ferð og ég furða mig á því hve stórir og góðir
demantar voru í boði á sanngjörnu verði þar sem verð-
hækkun hefur orðið á markaðnum undanfarna sex til
níu mánuði. Ég fer því heim með hluti sem ég er í raun
hálf leiður yfir að selja.“
Það líða ekki margir dagar þar til demantarnir sem
Ulrik keypti eru orðnir að glæsilegum skartgripum,
hvort heldur er eyrnalokkum, armböndum, hálsfestum
eða glitrandi fingurgullum. Hjól demantasölunnar
snúast svo það líður ekki langur tími þar til Ulrik Hart-
mann flýgur á ný til stefnumóta í Hoveniersstraat í
Antwerpen.
Jónas Haraldsson
jonas@frettatiminn.is
Hoven­
iersstraat
er mið­
stöð
demanta­
versl unar­
innar.
Gengið er frá
sölu hundr-
aða demanta
í senn með
handsali
einu. Engir
samningar
eru undir-
ritaðir. Traust
í viðskiptum
og góð sam-
bönd skipta
öllu í heimi
eðalstein-
anna.
Heimur demantanna í Antwerpen
Slípun demantsins skiptir sköpum. Af hverju ætti fólk að borga
fyrir demant sem endurspeglar ljósið ekki rétt? Ljósmynd Getty
Demanturinn skoðaður í lúpu. Þrjár litlar götur í belgísku hafnarborginni Antwerpen eru hjarta demantasölunnar í heiminum.
Yfir 80% allrar verslunar með hrádemanta í heiminum fer þar fram. Ljósmynd Getty
22 eðalsteinar Helgin 17.-19. desember 2010