Læknablaðið - 15.03.1990, Blaðsíða 25

LÆKNABLAÐIÐ 1990; 76: 145-50
145
Vigfús Magnússon, Tómas Zoéga
PRÓFUN Á SÚKLÓPENÞÍXÓLASETATI
í VISCOLEO®
INNGANGUR
Allir sem unnið hafa á móttökugeðdeildum
þekkja hverjum erfiðleikum stundum er
bundið að fá sturlaða sjúklinga til að taka
inn lyf. Er þá oft ekki um annað að ræða
en að sprauta viðkomandi gegn vilja hans.
Þau lyf sem hafa verið til slíkra nota eru
vatnslausnir ýmissa geðlyfja. Sá galli er á
gjöf Njarðar að í því formi verka þau stutt
þannig að þurft hefur að gefa sjúklingi sprautu
allt að fjórum sinnum á sólarhring. Að vísu
eru til forðasprautur (depot) en verkunar
þeirra tekur ekki að gæta fyrr en tveimur til
þremur sólarhringum eftir gjöf þannig að það
lyfjaform hentar ekki í þeim tilvikum sem hér
er um að ræða. Sárlega hefur vantað lyf sem
gæti brúað þetta bil.
Súklópenþíxól (Cisordinol®) er þekkt
geðlyf sem verkar vel á sturlun og er
auk þess sefandi. Nýrri gerð lyfsins,
súklópenþíxólasetat leyst í Viscoleo®(þunn
jurtaolía af staðlaðri seigju), gerir kleift að ná
sturlunarstillandi og sefandi verkun sem varir í
tvo til þrjá daga.
Fyrri rannsóknir (1,2) hafa leitt í ljós að þetta
form lyfsins er vel fallið sem upphafsmeðferð
við bráðasturlun, þar með talið æði (mania) og
elnun langvinnrar geðveiki. Lyfið dregur hratt
úr sturlunareinkennum og hefur um leið góð
sefandi áhrif.
SJÚKLINGAR OG AÐFERÐIR
Val sjúklinga. Prófunin náði til innlagðra,
bráðsturlaðra sjúklinga á aldrinum 18-65
ára sem féllu í einhvem þeirra hópa sem að
framan getur og sem taldir voru í bráðri þörf
fyrir geðlyfjameðferð í sprautuformi til að
hemja sturlun þeirra.
Geödeild Landspítalans. Barst ritstjórn 28/06/1989.
Samþykkt 05/09/1989.
Áform. Prófun sú sem hér er lýst var opin
rannsókn og fór fram á móttökudeildum
geðdeildar Landspítalans á tímabilinu
frá nóvember 1986 til desember 1987
sem hluti stærri prófunar sem gerð var
sameiginlega á mörgum sjúkrahúsum á
Norðurlöndum. Tilgangurinn var sá að
kanna frekar gagnsemi súklópenþíxóls í
þessu formi sem byrjunarmeðferð bráðveikra
sjúklinga með eftirtaldar ICD greiningar: 295
(Schizophrenia), 297 (Psychosis paranoides),
298 (aðrar starfrænar sturlanir), 296.0 & 296.2
(æði) eða elnun einhverra þessara sjúkdóma
í langvinnu formi til að geta ákveðið um
ábendingar og notkunarreglur þess. Gert var
ráð fyrir að sjúklingar væru í prófuninni í þrjá
sólarhringa eða þar til annars konar meðferð
teldist henta þeim betur. Þeir sjúklingar sem
metnir voru eftir einn sólarhring voru teknir
nteð til tölfræðilegrar úrvinnslu.
Við framkvæmd prófunarinnar var gætt
ákvæða Helsinki II yfirlýsingarinnar.
Einnig var leitað samþykkis siðanefndar
Landspítalans og fengið leyfi Lyfjanefndar
ríkisins til að nota lyfið í þessu formi.
Sjúklingar sem fengið höfðu sefandi
geðlyf (neuroleptika) í inntöku innan sex
klukkustunda eða í forðasprautu innan hálfs
mánaðar svo og sjúklingar með alvarlega
líkamlega sjúkdóma eða þekktan vefrænan
heilasjúkdóm voru ekki teknir með í
prófunina. Meðganga var sömuleiðis talin
frábending.
í prófuninni gat margt orðið þess valdandi
að sjúklingar hættu þátttöku svo sem ef þeir
fengu aukaverkanir í það ríkum mæli að ekki
var unnt að meðhöndla slíkt með leyfilegu
viðbótarlyfi eða að lyfið sýndist ekki gefa
nógu góða verkun þannig að ástæða var talin
til að skipta yfir á annað lyf.