Læknablaðið - 15.03.1990, Page 44

164
LÆKNABLAÐIÐ
í þeim skömmtum sem hér voru notaðir.
Ennfremur var ljóst, að ekki hafa allir
einstaklingar jafnmikið gagn af lyfinu. Þessar
niðurstöður eru sambærilegar við niðurstöður
fyrri rannsókna (9).
Heildarkólesteróllækkun hópsins var
mikil og marktæk, en greinilega mikill
einstaklingsmunur á svörun. Innan við 20%
náðu niður fyrir 5,2 mmól/1, sem af sumum
hafa verið talin æskileg efri mörk (11, 12).
Um það bil 25% hópsins voru enn við eða
ofan 7,5 mmól/1 og gætu því þurft frekari
meðferð (13). Lækkun heildarkólesteróls
niður fyrir 4,0 mmól/1 kom ekki fyrir við
þessa rannsókn. Slík lækkun hefur verið talin
óæskileg með tilliti til aukinnar dánartíðni af
öðrum orsökum, þar á meðal krabbameini,
en umræða um þessi mál er þó síður en
svo einhliða (14, 15). Hvað varðar áhrif á
LDL-kólesteról, sem vissulega er umtalsverð
og marktæk tölfræðilega, sést þó, að um
helmingur einstaklinga fer niður fyrir 4,0
mmól/1, þar sem áhættumörk eru talin. A
mynd 2 sést hinsvegar að aðeins fjórir úr
hópnum fara niður undir 3,25 mmól/1 eða
æskileg gildi (16). Sé litið til þríglýseríða
sést misjöfn svörun, en þó yfirleitt lækkun.
Segja má þó að í þessu efni þurfi sjaldnast
að grípa til lyfjameðferðar. Líta má þó á
þessa lækkun sem jákvæða ábót lóvastatíns.
HDL-kólesteról hefur nokkra sérstöðu meðal
fituefna líkamans. Hugmyndir um verjandi
áhrif hárra gilda og óæskileg áhrif lágra gilda
varðandi hjarta- og æðasjúkdóma eru vel
studdar faraldsfræðilegum rökum, enda þótt
ekki hafi enn tekist að sýna fram á, að með
því að hækka HDL-kólesteról megi draga úr
hjarta- og æðasjúkdómum. Talið er æskilegt
að þéttni sé yfir 0,9 mmól/1 (17).
Ekki urðu marktækar breytingar á HDL-
kólesteróli við rannsókn okkar. Hins vegar
eru fleiri einstaklingar neðan fyrmefndrar
æskilegrar þéttni við lok meðferðar en fyrir,
Gæta ber þó þess, að sterkir neikvæðir
áhrifaþættir á HDL-kólesteról eins og
reykingar, offita, hreyfingarleysi, andrógen
virk efni, betablokkar auk hugsanlegra
erfðaþátta voru ekki skoðaðir (17). Ahrif
lóvastatíns á LDL/HDL hlutfallið virtust
afar jákvæð. í upphafi rannsóknar voru 65%
með hlutfall 5 og hærra, en eftir sex mánaða
meðferð voru aðeins 12,5% með svo hátt
hlutfall. Hátt hlutfall (>5) hefur verið talið
einn af sterkustu áhættuþáttum blóðfitutruflana
(9, 18). Fátíðir fylgikvillar, almennt góður
árangur og auðveld notkun lóvastatíns voru að
okkar mati meginkostir þessarar meðferðar.
Nýlegar rannsóknir sýna að lóvastatín er
einnig árangursríkt hjá sjúklingum með
blóðfituröskun samfara eggjahvítuleka um
nýru (19, 20). Notkun lóvastatíns og annarra
lyfja af þessum lyfjaflokki er þó enn ekki með
öllu viðtekin með tilliti til langtímameðferðar.
Ef ekki koma fram nú óþekktir annmarkar á
þessum lyfjum, má ætla, að þau verði mjög
mikilvæg í meðferð sem beinist að því að
draga úr tíðni kransæðasjúkdóma, þar sem
einn alvarlegasti áhættu- eða orsakaþáttur
er aukning á kólesteróli í blóði (21). Ljóst
er að hér er á ferðinni mjög virk meðferð til
blóðfitulækkunar, enda þótt skýrar línur verði
ekki enn dregnar um það, hvemig þessari
meðferð verði beitt (22). Því væri full ástæða
til að mynda viðmið hér á landi til áréttingar á
notkun blóðfitulækkandi lyfja.
SUMMARY
The efficacy, tolerability and safety of lovastatin
(Mevacor) HGM-CoA reductase inhibitor
was studied in forty individuals with primary
hypercholesterolemia. All had total serum
cholesterol above 7.75 mmol/l after several weeks
of diet therapy. Lovastatin was given as a single
dose of 40 mg for 6 weeks, if total cholesterol
remained higher than 5.2 mmol/1 then the dose was
increased to 80 mg up to 6 months. Mean total
cholesterol level fell from 9.2 mmol/1 to 6.0 mmol/1
or -34.4%.
LDL-cholesterol fell from 7.16 mmol/1 to 4.14
mmol/1 or -42.2%. HDL-cholesterol did not
change significantly. LDL/HDL ratio fell by 42%.
Triglycerides fell significantly (-24%). Before
the start of treatment and at six weeks intervals
the individuals had hemoglobin, white cell count,
platelets, creatinine, electrolytes, CPK, ASAT,
ALAT, LDH, gamma GT, alkalin phosphatase,
bilirubin and urine analysis performed. There were
no significant clinical or laboratory adverse effects
noted. One female patient became increasingly
hypothyroid and was dropped from the study. One
patient developed dyspeptic symptoms and another
patient had myalgia without elevation of CPK. Our
conclusion is, that lovastatin is an effective and
well tolerated agent in the treatment of primary
hypercholesterolemia and relatively free of side
effects.