Læknablaðið - 15.03.1990, Síða 29

LÆKNABLAÐIÐ
149
að geta gert sér grein fyrir ábendingum lyfsins
og notkun.
Við mat skv CGI-kvarða sást bati strax eftir
fyrsta sólarhring hjá öllum sjúklingahópunum
og hélst hann meðan prófunin stóð hjá
yfirgnæfandi meirihluta sjúklinganna.
Hæfilegur byrjunarskammtur sýnist vera í
flestum tilvikum á bilinu 75-150 mg (1,5-3
ml). Endurtaka má lyfjagjöf, ef þörf krefur,
þó helst ekki fyrr en tveimur til þremur
sólarhringum eftir þá fyrstu. Ekki er talið
ráðlegt að láta skemmra en sólarhring líða
milli skammta né gefa margar sprautur þar
eð hætta getur verið á uppsöfnun lyfsins sem
gæti aukið líkur á aukaverkunum (2).
Öll sefandi geðlyf (neuroleptika) geta
haft aukaverkanir, og lýst hefur verið
hárri tíðni taugrænna aukaverkana eftir
halóperídól í bráðameðferð sturlunarsjúklinga
(7, 8). Aukaverkanir frá utanstrýtukerfi
(extrapyramidalsystem) voru tiltölulega
sjaldgæfar og vægar, sem talið er mega
rekja til þess hve sermiþéttni lyfsins í
þessu formi vex jafnt og sígandi. Einnig
má vera að sefunarverkun lyfsins hafi
áhrif á aukaverkanamat samkvæmt CGI-
kvarða (2). Sefunar fer þegar að gæta einni
til tveimur klukkustundum eftir lyfjagjöf
og hún nær hámarki eftir um það bil átta
klukkustundir sem er um sólarhring fyrr en
mestu sermiþéttni lyfsins er náð (mynd 1)
og hún varir í allt að tvo til þrjá sólarhringa.
Það hefur sýnt sig að jafnvel við hærri
sermiþéttni sem fæst með viðbótargjöf
lyfsins er meðalsefunarskor lægri en eftir
fyrstu sprautuna. Það má því búast við
stuttri en góðri sefunarverkun eftir sprautu
af súklópenþíxólasetati í Viscoleo®, en á hinn
bóginn er lítil hætta á ofsefun, jafnvel eftir
viðbótarskammt (1). Hinn langi virkunartími
lyfsins hefur þann ótvíræða kost að sjaldnast
þarf að sprauta sjúkling oftar en einu sinni
áður en hann fæst til samvinnu um að
taka lyf inn eða hægt er að skipta yfir á
forðasprautumeðferð.
Raunin varð sú að lyfið var fyrst og fremst
gefið erfiðari sjúklingum og í langflestum
tilvikum sjúklingum sem þekktir voru að
erfiðleikum frá fyrri innlögnum. Starfsfólk
deildanna var mjög ánægt með árangurinn og
álag á sjúklinga og starfslið var sýnu minna
heldur en áður hafði þekkst í innlögnum
sömu einstaklinga. í fljótu bragði vekur
það athygli hve hátt hlutfall sjúklinganna
hefur greininguna æði (mania), en skýringin
gæti legið að einhverju leyti í ofannefndri
tilhneigingu til að beita lyfinu við gamalkunna
sjúklinga.
SAMANTEKT
Sú prófun sem hér er lýst staðfestir
að súklópenþíxól í þessu formi, sem
hlotið hefur nafnið acutard (úr latnesku
lýsingarorðunum acutus=skjótur, bráður og
tardus=hægur, varfærinn), ber nafnið með
réttu og er virkt og hentugt lyf til meðferðar
bráðsturlaðra sjúklinga og slær fljótt og vel
á sturlunareinkenni. Gagnleg sefunarverkun
sést mjög snemma eftir fyrstu sprautu, en
gætir lítið eða ekki eftir síðari sprautur. Lyfið
verkar í tvo til þrjá sólarhringa og sjúklingar
þurfa fæstir fleiri en eina sprautu til að ráðin
sé bót á bráðum einkennum. Skammtar á
bilinu 75 til 150 mg (einn og hálfur til þrír
millilítrar) sýnast henta flestum sjúklingum.
Sprautan veldur litlum sem engum óþægindum
á sprautustað og þolist vel (9). Óæskilegra
aukaverkana gætir lítið og þær eru oftast
vægar og láta vel undan viðeigandi meðferð.
Enginn sjúklingur hætti í prófuninni vegna
þeirra.
Pakkir. Höfundar þakka sjúklingum sem
þátt tóku og öllu starfsliði móttökudeilda
skora 1 og 2 geðdeildar Landspítalans fyrir
góða samvinnu við framkvæmd þessarar
prófunar. Einnig Niels Melbye cand. pharm.
hjá Lundbeck A/S í Kaupmannahöfn fyrir
veitta aðstoð og fyrirgreiðslu og síðast en ekki
síst Sigurlaugu Sigurðardóttur, læknafulltrúa,
fyrir aðstoð og við uppsetningu og frágang.
SUMMARY
An open study, part of a multicentric Nordic one, is
described. The aim was to study the effectivenéss
of a new preparation of zuchlopenthixol, i.e.
5% zuchlopenthixol acetate in Viscoleo®in the
treatment of acutely psychotic patients. The
study included 18 patients with the following
ICD diagnoses: 295 (Schizophrenic psychosis),
297 (Paranoid states), 298 (Other nonorganic
psychoses), 296.0 (Manic-depressive psycosis,
manic type) and 296.2 (Manic-depressive
psychosis, circular type but currently manic). The
patients’ sickness and results of treatment were