Læknablaðið - 15.11.1990, Blaðsíða 59

LÆKNABLAÐIÐ
479
hefur einnig átt sér stað hér á íslandi. Horfur þessara
sjúklinga eru slæmar og hafa lítið breyst á síðari árum.
Vefjagreiningu er oft ábótavant og getur það haft áhrif á
nákvæmni upplýsinga um nýgengi þessa krabbameins og
lifun sjúklinga. Markmið rannsóknarinnar var að kanna
ýmsa faraldsfræðilega þætti illkynja æxla í briskirtli það
er nýgengi, greiningaraðferðir, vefjagreiningu, meðferð og
lifun.
Rannsóknin var afturskyggn. Athugaðar voru sjúkraskrár
allra sjúklinga, sem greindust með illkynja æxli í
briskirtli á íslandi á 12 ára tíntabili frá 1974 til 1985.
Stuðst var við sjúkdómsgreiningarskrár sjúkrahúsanna.
Krabbameinsskrá Islands og spjaldskrá rannsóknastofu
H.I. í meinafræði. Öll vefjasýni voru endurskoðuð og
æxlin fiokkuð eftir meingerð.
Alls reyndust 301 sjúklingur hafa illkynjá æxli í
briskirtli. Mögulegt var að afla upplýsinga um 281
sjúkling (93,4%). I hópnum voru 150 karlar og 131
kona. Meðalaldur sjúklinga við greiningu var 71,7 ár.
Kviðarholskönnun, gerð hjá 146 sjúklingum (52%),
var algengasta greiningaraðferðin. Sjúkdómsgreining
var staðfest með vefjaskoðun hjá 225 sjúklingum
(80%), en 56 sjúklingar (20%) voru klínískt greindir.
Kirtilkrabbmein (adenocarcinoma) greindist hjá 205
sjúklingum (91%), en aðrar æxlisgerðir greindust hjá
20 sjúklingum (9%). Hjá 146 sjúklingum (52%) var
æxlið í höfði kirtilsins, en ekki var mögulegt að finna
æxlinu afmarkaðan stað í kirtlinum hjá 62 sjúklingum
(22%). Meinvörp fundust hjá 204 sjúklingum (72,6%)
við greiningu. Reynt var að nema æxlið brott hjá
36 sjúklingum (12,8%). Algengasta meðferðin var
framhjáhlaup á meltingarvegi og/eða gallgöngum, en það
var framkvæmt hjá 109 sjúklingum (38,8%). Meðallifun
hópsins alls var 207 dagar. Meðallifun þeirra sjúklinga
(205) sem greindust með kirtilkrabbbamein var 118 dagar.
Tveir sjúklingar með kirtilkrabbamein eru lifandi tímm
árum eftir aðgerð.
Niðurstöður þessarar rannsóknar eru í megindráttum
svipaðar niðurstöðum sams konar rannsókna á
Vesturlöndum, þó er hlutfall þeirra sem staðfesta
sjúkdómgreiningu með vefjaskoðun hærra (80%)
en áður hefur verið lýst. Sjúkdómurinn er oftast
útbreiddur við greiningu og því aðeins raunhæft að
reyna brottnámsaðgerð hjá fáum sjúklingum. Meðallifun
sjúklinga með briskirtilkrabbamein er stutt og aðeins
tveir sjúklingar sem höfðu vefjafræðilega staðfest
kirtilkrabbamein náðu fimm ára lifun.
MEINVÖRP SORTUÆXLIS FRÁ VÉLINDA
HVERFA VIÐ MEÐHÖNDLUN MEÐ a-
INTERFERON, CIMETIDINE OG ADRIAMYCIN.
SJÚKRATILFELLI AF LANDAKOTSSPÍTALA
Jón Atli Árnason, Sigurður Björnsson.
Lyflækningadeild Landakotsspítala.
Illkynja sortuæxli greindist í vélinda hjá 63 ára gömlum
karlmanni. Eftir skurðaðgerð voru engin örugg merki um
meinvörp í 5'/2 mánuð. Þá fóru lifrarensým hækkandi
og hnútar greindust í lifur og pleura. Hafin var þá
meðferð með Adriamycin 20 -30 mg einu sinni í viku,
a-Interferon 5 mU s.c. þrisvar í viku og Cimetidine 200
mg p.o. tvisvar á dag. Við þessa meðferð hafa meinvörpin
látið undan síga, og eru nú ekki greinanleg. Helstu
aukaverkanir eru vegna a-Interferons og hafa þær verið
vöðvaverkir og mikil megrun þrátt fyrir næringarríkt fæði.
Tvívegis hefur næring um æð valdið verulegri lifrarbólgu.
Sjúkratilfelli þetta er dæmi um árangursríka meðferð
sjaldgæfs krabbameins sem jafnan hefur reynst erfitt
viðureignar.
EXTRARENAL WILMS TUMOR í 47 ÁRA
GAMALLI KONU
Karl Logason, Jón Atli Árnason, Sigurður Björnsson.
Lvflækningadeild Landakotsspítala.
Fjörutfu og sjö ára, áður heilsuhraust kona var lögð inn
á handlækningadeild Landakots 17.11.89, grunuð um
nýmasteina. Við rannsóknir þar fundust ekki skýringar á
verkjunum og hún því flutt á lyflækningadeild. Tekinn var
hnútur undan húð af kviðvegg. Vefjarannsókn leiddi í Ijós
illa sérhæft adenocarcinoma af óvissum uppruna. Itarlegar
rannsóknir leiddu ekki upprunann í ljós þá, þar til TS-
mynd af kvið sýndi fyrirferð í retroperitoneum. Hinn
27.12.89 var gerð laparotomia. Þar fannst stór fyrirferð
í retroperitoneum, vaxin upp undir í bris, en ekki inn í
nýru, lifur, eggjastokka, mjógimi eða ristil. Tekinn var
stór hluti af æxlinu og kom í ljós sams konar æxli og
í fyrra sýni. Síðar barst ráðgjafasvar frá Robert Scully
í Boston, sem taldi að um væri að ræða »adult onset
extrarenal Wilms’ tumor«.
Þrátt fyrir mjög harðskeytta lyfjameðferð, líkt og beitt er
við Wilms' tumor í bömum, óx æxlið hratt og sjúklingur
lést 21.03.90. Ekki fékkst leyfi fyrir krufningu.
Extrarenal Wilms’ tumor er mjög sjaldgæfur sjúkdómur.
Alls tókst að finna lýsingu á 16 tilfellum, þar af aðeins 6
hjá fullorðnum.
FOURIER ANALYSIS OF BILIARY AND
PANCREATIC SECRETION IN MAN BASED
ON DATA OBTAINED BY A DUODENAL
PERFUSION/ASPIRATION TECHNIQUE
Ó.G. Björnsson, S.B. Stefánsson, V.S. Chadwick, S.
Björnsson. Hammersmith Hospital, London W12 OHS,
England, Faculty of Electrical Engineering, University
of Iceland, Reykjavík, Iceland.
A standard duodenal perfusion/aspiration technique
(Clin Physiol 1983; 3: 513-23) was used to continuously
monitor biliary and pancreatic secretion in young
healthy human subjects, and the data were examined by
Fourier power spectral analysis. (Childers D, Durling A.
Digital Filtering and Signal Processing. New York: West
Publishing Company, 1975.) Experiments were carried out
in the fasting state, either without or during a continuous
parenteral stimulation by secretin (0,1 CU kg'1 h’1) and
the cholecystokinin analogue cemletide (2,5 ng kg’1 h ').
The duodenal content aspirated was either discarded after
sampling or reinfused into the jejunum. In the fasting
state, significant biliary and pancreatic secretion was
detected (average output during 6 h: bilirubin, 45,3 mg;
bile salts, 4,3 mmol; trypsin, 55,2 KIU), fluctuating with
a periodicity of about 60 min. During parenteral infusion
with ceruletide/secretin, to simulate a postprandial state,
the rate of biliary and pancreatic secretion increased
(average output during 6 h: bilirubin, 80,5 mg; bile salts.