Læknablaðið - 15.04.1991, Qupperneq 7

LÆKNABLAÐIÐ
129
Tafla IV. Lönd þar sem ferðalangar með lifrarbólgu A
gœtu hafa smitast.
Evrópa N Ameríka N Afríka N Eyjaálfa N
Spánn 4 Bandaríkin 2 Kenýa 2 Nýja Sjáland 1
Bretland 2 Mexíkó 1 Eþíópía 2
Danmörk 1 Bólivía 2 Ghana 1
Ítalía 1 Perú 1 Túnis 1
Þýskaland 1
Samtals 9 6 6 1
meðal þeirra sem höfðu lifrarbólgu A. Af
þeim 52 einstaklingum sem greindust með
lifrarbólgu B höfðu 12 (23%) sögu um
fíkniefnaneyslu í æð en 11 þeirra greindust
1989. Af fjórum einstaklingum, sem greindust
með bæði lifrarbólgu A og B, voru þrír
fíkniefnaneytendur og einn var ættleitt bam
erlendis frá. A myndum 2 og 3 er sýndur
fjöldi sjúklinga eftir ársfjórðungum og árum
sem greindust með lifrarbólgur A og B á
fyrmefndu fjögurra ára tímabili. Af þeim
sem höfðu lifrarbólgu A fengust ekki neinar
upplýsingar um áhættuþætti hjá 11 (22%)
og hjá þeim sem höfðu lifrarbólgu B fengust
slíkar upplýsingar ekki hjá átta (15%). Meðal
þeirra sem flokkast undir annað/óþekkt í
töflu III kunna kynmök gagnkynhneigðra að
tengjast smitun hjá einum með lifrarbólgu
A og hjá níu með lifrarbólgu B. Einn þeirra
sem greindist með lifrarbólgu B virðist hafa
smitast af umönnun smitaðs ættleidds bams.
UMRÆÐA
Fyrri rannsóknir hafa sýnt að enginn
kynjamunur er á milli þeirra sem smitast
hafa af lifrarbólguveirum A og B á íslandi
(1,2,4). Niðurstöður þessarar rannsóknar
leiða hins vegar í ljós að fleiri karlar en
konur hafa fengið bráða lifrarbólgu A og B
á árunum 1986-1989. Munar þar mestu um
að flestir fíkniefnaneytendanna vom karlar
eða 81% en aðrir þættir kunna að hafa áhrif á
þennan kynjamun svo sem úrval við skimun
Blóðbankans en flestir blóðgjafar em karlar.
Á þeim fjómm árum, sem rannsóknin
náði yfir var nýgengi lifrarbólgu A og B
svipað en reyndist samanlagt hærra en skráð
nýgengi smitandi lifrarbólgu á sama tíma
og rannsóknin fór fram (3), sem bendir til
talsverðrar vanskráningar. Slíkri vanskráningu,
sem nemur 1 á móti 3 til 1 á móti 10, hefur
Fjöldi
Mynd 2. Fjöldi sjúklinga sem greindust með lifrarbólgu A
á árunum 1986-1989.
Fjöldi
Mynd 3. Fjöldi sjúklinga sem greindust með lifrarbólgu B
á árunum 1986-1989.
verið lýst áður (5,6). Þá er þess að geta að
líta ber á nýgengitölur þessarar rannsóknar
sem lágmarkstölur en á árunum 1988 og 1989
vom einnig gerðar blóðvatnsrannsóknir vegna
lifrarbólguveira í rannsóknastofu Háskólans í
veimfræði.
Algengasti áhættuþáttur tengdur smitun
af völdum lifrarbólguveiru A vom
utanlandsferðir en upplýsingar um þær
reyndust tengjast 45% tilvikanna. Ekkert
land eða heimshluti skar sig úr hvað fjölda
varðar en hins vegar reyndist með öllu
ókleift að fá upplýsingar um það til hvaða
landa íslendingar leggja leið sína þannig að
ekki reyndist unnt að reikna hlutfallslega
áhættu á smitun eftir löndum. Þó má ætla að
áhætta á smitun sé meiri í Afríku og Suður-
Ameríku en í Evrópu og Norður-Ameríku
þar sem líklegt er að mun fleiri íslendingar