Læknablaðið - 15.04.1991, Side 51

LÆKNABLAÐIÐ
167
Fyrir ísland hefir sameiginlegur
vinnumarkaður heilbrigðisstarfsmanna mikla
þýðingu. Nýtt samkomulag Norðurlandanna
um gagnkvæma viðurkenningu á réttindum
starfsstétta tók gildi 1983 og hefir ísland
gerzt aðili að því, hvað varðar nálega helming
þeirra átján starfsstétta, sem samkomulagið
nær til. Samkvæmt því getur sá, sem
hefir fengið viðurkenningu i einu landi,
hlotið tilsvarandi viðurkenningu á öðrum
Norðurlöndum. Islenzkur sérfræðingur getur
þannig fengið viðurkenningu, með því að
afla sé almenns lækningaleyfis í öðru landi,
enda kann hann þá skil á þjóðtungu og
heilbrigðislöggjöf viðkomandi lands. Hefir
þetta einkum komið til góða þeim læknum,
sem framhaldsnám hafa stundað í Svíþjóð,
enda er þar að jafnaði búsettur fjórðungur
læknislærðra Islendinga.
FASTANEFNDIR
Sett hefir verið upp nefnd, til þess að
fjalla um tölfræðilegar upplýsingar í
heilbrigðisfræðum, norræn nefnd um
heilbrigðisskýrslur (NOMESCO) með
skrifstofu í Kaupmannahöfn. Verkefni
hennar er að sjá um, að upplýsingar frá
Norðurlöndunum séu eins samanburðarhæfar
og kostur er. Jafnframt er henni ætlað að
fylgjast með þróuninni á alþjóðavettvangi.
Frá helztu verkefnum nefndarinnar er greint
í töflunni. Norræn samvinna í tengslum við
alþjóðlegu sjúkdómaflokkunina er á vegum
nefndarinnar og hefir sú starfsemi aðsetur í
Uppsölum.
í fjörutíu ár hefir starfað nefnd um
tölfræðilegar upplýsingar á sviði félagsmála,
norræna hagskýrslunefndin (NOSOSCO).
Hefir hún haft aðsetur sitt í Kaupmannahöfn,
en flytur sig nú um set til Oslóar. Nefndin
gefur út skýrslur um félagslegt öryggi á
Norðurlöndunum annað eða þriðja hvert
ár. Nýr norrænn samningur um félagslegt
öryggi tók gildi 1. janúar 1982. Aðalmarkmið
samningsins er að tryggja norrænum
ríkisborgurum, sem setjast að eða starfa
í öðru norrænu landi en heimalandi sínu,
félagsleg réttindi eins og borgarar viðkomandi
lands hafa. Endurskoðun samningsins og
samanburður við sambærilega samninga
aðildarríkja Evrópubandalagsins stendur nú
yfir (2).
Hér má nefna starfsemi, sem mikla þýðingu
hefir haft fyrir okkur íslendinga og áður
heyrði undir Ráðherranefndina, en það er
samvinnuverkefnið um líffæraflutninga
(Scandiatransplant). Auk þessa má nefna
Norræna bandalagið um menntun lækna
(NFMU), Norrænu stofnunina fyrir
framhaldsmenntun á sviði vinnuumhverfis
(NIVA), Norrænu samvinnunefndina um
læknisfræðirannsóknir á heimskautasvæðunum
(NOSAMF), Norrænu samvinnunefndina um
klíníska efnafræði (NORDKEM), Norrænu
samstarfsnefndina fyrir læknisfræðirannsóknir
(NOS-M), Samstarfsnefndina fyrir
fíkniefnavandamál og Samstarfsnefnd forstjóra
sjúkrahúsa á Norðurlöndunum.
STOFNANIR
Loks ber að telja upp stofnanimar sex á sviði
félags- og heilbrigðismála:
* Norrœna kennslustofnunin í Drottningarlundi
á Sjálandi fyrir kennara þeirra, sem bæði eru
heymarlausir og blindir, en hún hóf starfsemi
sína 1985. Skólinn heyrir undir aðra norræna
stofnun, en það er
* Norrœna nefndin um málefni fatlaðra, sem
aðsetur hefir í Vállingbyn við Stokkhólm. Sú
nefnd hefir skilað vemlegum árangri, ekki
hvað síst á sviði hjálpartækja.
* Norrœni heilbrigðisfrœðaháskólinn í
Gautaborg (NHV) var stofnaður 1953.
Hann hefir það meginverkefni að veita
heilbrigðisstarfsfólki æðri menntun á sviði
heilbrigðisfræða. Við skólann em stundaðar
rannsóknir á sviði stjómunar, heilbrigðismála
og heilbrigðisþjónustu, umhverfismála,
faraldsfræði, félagslæknisfræði og hjúkmnar.
Á undanfömum ámm hefir fjöldi nemenda
verið tvöfaldaður og nýjum greinum bætt við
og veitir skólinn nú meistaragráðu (Master
of Public Health) að loknu námi og ritgerð
um viðeigandi efni. Nýlega luku fyrstu
nemendumir frekara námi og fengu viðeigandi
titil að lokinni doktorsvöm. Skólinn hefir gert
samkomulag við fjölda háskóladeilda um
samvinnu í samræmi við þá meginreglu, að
stofnunin annast þá sérhæfðu kennslu, sem
ekki er skynsamlegt að halda uppi í hverju
þjóðlandi fyrir sig. Þá em í undirbúningi
námskeið í hinum einstöku löndum til
undirbúnings fyrir væntanlega nemendur í
skólanum, meðal annars hér á landi.