Læknablaðið - 15.08.1992, Side 9

LÆKNABLAÐIÐ 1992; 78: 213-9
217
UMRÆÐA
Algengi hjartavöðvasjúkdóms er ekki vel
þekkt. Framingham-rannsóknin sýndi að ýmis
ómtákn þessa sjúkdóms, til dæmis þykknaða
sleglaskipt mátti greina hjá 1,7% roskinna
einstaklinga, en meðalaldur þeirra var 74 ár,
og hjá 0,3% yngra fólks, meðalaldur 47 ár (2).
Framhreyfingu míturloku í slagbili var unnt
að sýna fram á hjá 0,8% fyrra hópsins. Flestir
hinir eldri höfðu sjúkdómseinkenni, til dæmis
hjartaöng og mæði, en flestir hinir yngri voru
einkennalausir og töldust þannig ekki hafa
merki hjartasjúkdóms.
Sumar rannsóknir sem ekki byggjast á
slembiúrtaki hafa bent til minna algengis.
í japanskri rannsókn sem beindist að
starfsmönnum fyrirtækja virtist algengi
hjartavöðvaþykknunar 0,17%, en í þeirri
rannsókn voru notuð önnur skilmerki en að
framan greinir (11). Enn lægri algengistölur
voru birtar í rannsókn frá Minnesota, en hún
beindist að sjúklingum sem höfðu leitað að
eigin frumkvæði til lækna og var afturskyggn
(21).
Rannsókn okkar bendir til að algengi
hjartavöðvaþykknunar meðal miðaldra karla
með afbrigðilegt hjartarit sé um 3,6% eða
3600 af 100.000 körlum og 95% óvissumörk
séu 2100-6100. Meðal karla með eðlilegt
hjartarit benda ómskoðun og dánarskýrslur til
þess að algengi hjartavöðvaþykknunar sé 0,8%
en nú með mun víðari 95% óvissumörkum
eða 100-2800. Heildaralgengi er þá 1,1% eða
1100 af 100.000 með 95% óvissumörkum
300-3200. Hafi svo ólíklega viljað til að okkur
hafi tekist að finna alla karlana í upphaflega
hópnum með hjartavöðvasjúkdóm er algengið
0,44%.
Sú niðurstaða okkar að algengi
hjartavöðvasjúkdóms meðal miðaldra karla
sé 1,1% kemur allvel heim við niðurstöðu
Framingham-rannsóknarinnar, 1,7%, sem
þó beindist að heldur eldri körlum (2).
Hins vegar eru tölur okkar talsvert hærri
en niðurstöður rannsóknar sem gerð var í
Minnesota (21). Sú rannsókn benti til þess
að algengi hjartavöðvaþykknunar væri 28,5
af 100.000 manna þýði og 95% óvissumörk
8,8-42,8. Að vísu var algengið hærra, eða
0,1%, meðal karla 55-74 ára. Minnesota-
rannsóknin var grundvölluð á sjúklingum sem
þegar höfðu hlotið sjúkdómsgreiningu en ekki
á skipulagðri leit sjúkdómsins hjá óvöldum
hópi manna líkt og gert var í rannsókn okkar
og Framingham-rannsókninni. Hið lága
algengi er því líklega auðskýranlegt vegna
einkennalausra einstaklinga og sjúklinga með
væg einkenni sem ekki greindust í Minnesota-
rannsókninni.
Sömu sögu er að segja um rannsókn sem gerð
var í vesturhluta Danmerkur og höfundar
þeirrar rannsóknar töldu að hið reiknaða
nýgengi sjúkdómsins 0,4/100.000 væri næstum
örugglega vanmat (22). Rannsókn sem gerð
var á starfsmönnum fyrirtækja í Japan og
benti til algengis 170/100.000 er af ýmsum
ástæðum ekki sambærileg rannsókn okkar
(11).
Ýmsar rannsóknir benda til að 73-98%
sjúklinga með hjartavöðvaþykknun hafi
afbrigðilegt hjartarit (2,3-6). í okkar hópi
höfðu 14 af 16 afbrigðilegt hjartarit (87%),
sem er því innan væntanlegra marka. I
samræmi við fyrrgreinda útreikninga má
búast við 25 körlum með hjartavöðvasjúkdóm
af 3155 með eðlilegt hjartarit og 16
karlar með afbrigðilegt hjartarit höfðu
hjartavöðvasjúkdóm eða samtals 41 karl. Þetta
gæti bent til þess að aðeins 40% karla með
hjartavöðvaþykknun hafi afbrigðilegt hjartarit.
Hins vegar koma hin víðu óvissumörk í veg
fyrir nákvæmt mat á þessu hlutfalli.
Tveir af þeim fjórum sem greindust við
krufningu höfðu eðlilegt hjartarit. Það er
athyglisvert að í hópi ungra einstaklinga í
Framingham hafði aðeins einn af níu körlum
með hjartavöðvaþykknun (11%) afbrigðilegt
hjartarit (2).
Árleg dánartíðni karla með afbrigðilegt
hjartarit og hjartavöðvaþykknun var 1,6%.
Heildardánartala karla með afbrigðilegt
hjartarit á sama átta ára tímabili var 1,7%.
Til samanburðar var dánartíðni karla með
eðlilegt hjartarit 130 af 3155 körlum á
sama tímabili eða 0,5% árlega (p>0,01).
Ýmsar rannsóknir hafa bent til þess að árleg
dánartíðni sjúklinga með hjartavöðvaþykknun
sé 2-5,9% (23-25), en þessar rannsóknir
hafa beinst að sjúklingum sem flestir hafa
haft umtalsverð sjúkdómseinkenni. í nýlegri
rannsókn á 25 göngudeildarsjúklingum með
hjartavöðvaþykknun hafði enginn látist þótt
þeim hefði verið fylgt eftir að meðaltali 4,4 ár
(9). Þetta bendir enn til betri horfa sjúklinga