Læknablaðið - 15.04.1994, Blaðsíða 45

LÆKNABLAÐIÐ 1994: 80: 167-168
167
Þórólfur Guðnason
SVAR VIÐ ATHUGASEMD
Við þökkum Ólafi Steingrímssyni þann áhuga
sem hann sýnir grein okkar Þvagfœrasýkingar
hjá bömum-gildi pokaþvags sem birtist í
febrúarhefti Læknablaðsins.
Gagnrýni Ólafs á grein okkar virðist
aðallega beinast að því, að ekki var leitað
eftir samstarfi við sýklarannsóknadeild
Landspítalans varðandi þessa rannsókn eða
hennar (deildarinnar) ekki getið á sérstakan
hátt í greininni. Jafnframt lætur hann að
því liggja, að við höfum ekki haft leyfi til
nota niðurstöður þvagræktana sem rannsókn
okkar byggir á. Hann viðurkennir þó í
athugasemdum sínum, að læknar hafa rétt til
að birta niðurstöður rannsókna á sjúklingum
sínum frá opinberum rannsóknastofum. Þetta
er einmitt það sem gert var í okkar rannsókn.
Sjúklingarnir lágu á Barnaspítala Hringsins
vegna ýmissa kvilla en ekki sérstaklega vegna
þessarar rannsóknar. Rannsóknir á þvagi
þeirra voru í engu frábrugðnar rannsóknum
á þvagi annarra sjúklinga á deildinni. Þetta
vont því "rútínu ” rannsóknir og niðurstöður
þeirra tilheyra Barnaspítala Hringsins. Stór
hluti klínískra rannsókna í læknisfræði byggir
einmitt á niðurstöðum úr rútínu rannsóknum
*)Vegna athugasemda Ólafs Steingrímssonar við grein
Þórólfs Guðnasonar, Ólafar Jónsdóttur og Margrétar
Hreinsdóttur Þvagfærasýkingar hjá börnum - gildi
pokaþvags.
og almennt er viðurkennt að slíkar niðurstöður
tilheyra ekki einstaka rannsóknarstofum.
Því miður verður að segja að Ólafur
hefur gjörsamlega misskilið megintilgang
rannsóknar okkar sem var að rannsaka gildi
pokaþvags eins og það er notað í daglegri
klínískri vinnu en ekki við tilbúnar aðstæður
sem lítið eiga skylt við raunveruleikann.
Þvagfærasýkingar hjá börnum eru greindar
með þeim aðferðum sem notaðar voru í
rannsókninni og meðferð sýkinganna og
frekari rannsóknir á börnunum byggja á
niðurstöðu þessara rútínu rannsókna. Ef
menn vilja rannsaka gildi pokaþvags við aðrar
aðstæður, þá er það efni í aðra rannsókn.
Ólafur gagnrýnir einnig að ekki hafi
verið rannsakað sérstaklega forspárgildi
neikvæðrar ræktunar pokaþvags. I daglegri
vinnu er neikvætt pokaþvag talið útiloka
þvagfærasýkingu hjá þeim sjúklingum sem
ekki hafa verið nýlega á sýklalyfjum. Þetta
styðja einnig inargar rannsóknir. Því hefði
verið forkastanlegt að gera blöðruástungu eða
leggja þvaglegg hjá öllum þeim fjölda barna
sem voru með neikvæða ræktun.
Hins vegar er gagnrýni Ólafs réttmæt hvað
varðar töfiu III sem sýnir forspárgildi, næmi
og sértæki ýmissa rannsókna á pokaþvagi. í
töfluna vantar þær tölur sem hlutfallstölurnar
byggja á. Ur því hefur verið bætt og er
endurbætt útgáfa töflunnar birt aftur.
Tafla III. Forspárgildi, nœmi og sértœki rannsóknaraðferða á pokaþvagi.
Jákvætt forspárgildi (%) Neikvætt forspárgildi (%) Næmi (%) Sértæki(%)
Ræktun' 6/13(46) 86/87 (99) 6/7 (86) 86/93 (92)
Hvít blóökorn2 2/4 (50) 91/96 (95) 2/7 (29) 91/93 (98)
Eggjahvíta’ 2/4 (50) 91/95 (95) 2/7 (29) 91/93 (98)
Bakteríutalning-1 4/7 (57) 90/93 (97) 4/7 (57) 90/93 (97)
1 Miðað við börn með >100.000 bakteríur í 1 ml. pokaþvags.
2 Miðað við böm með >10 hvít blóðkorn í sviði við smásjárskoðun (x400 stækkun).
3 Miðað við börn með > + af eggjahvítu í þvagi.
4 Miðað við börn með > + af bakteríum í sviði við smásjárskoðun (x400 stækkun).