Læknablaðið - 15.04.1994, Blaðsíða 11

LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80: 133-139
133
Guðmundur Kr. Klemenzson1', Ingimundur Gíslason’), Einar Stefánsson 1>, Haraldur
Briem2)
AUGNSJÚKDÓMAR í ALNÆMI
ÁGRIP
Tilgangur þessarar rannsóknar var að kanna
algengi augnfylgikvilla alnæmis á Islandi,
lífshorfur sjúklinga eftir að þeir hafa fengið
augnsjúkdóma og fötlun þeirra.
Tólf HIV (Human Immunodeficiency Virus)
-jákvæðir sjúklingar komu til skoðunar
á augndeild Landakotsspítala fram til
30. september 1993. Níu þeirra höfðu
augnfylgikvilla (átta af þeim með alnæmi).
Fjórir höfðu látist 30. september 1993.
Sex sjúklingar voru með cýtómegalóveiru
(CMV) sjónubólgu, einn með
sjóntaugarrýmun, einn með langvinna
herpes simplex glærubólgu og sex með
æðasjúkdóma í augnbotni. Lífshorfur eftir að
CMV sjónusýking greindist voru tveir, 10,
12,5 og 14 mánuðir.
Tveir sjúklingar urðu blindir (innan við 3/60
á betra auga). Tveir fengu sjónulos og annar
þeirra fór í skurðaðgerð þess vegna.
Augnfylgikvillar alnæmis valda alvarlegri
fötlun. Horfur eru á að þeir verði vaxandi
vandamál eftir því sem alnæmissjúklingum
fjölgar og þeir lifa lengur með betri meðferð.
INNGANGUR
Augnfylgikvillar alnæmis eru algengir.
Talið er að 60-75% (1) alnæmissjúklinga
fái augnfylgikvilla. Fylgikvillum er skipt
í fjóra flokka: Æðabreytingar í augnbotni,
tækifærissýkingar, æxli, sjónbrauta- og
augnhreyfingartruflanir.
Æðabreytingar (microvasculopathy) í
augnbotni eru algengustu augnfylgikvillarnir
en trufla ekki sjón. Tækifærissýkingar hrjá
20-30% (1,2) alnæmissjúklinga og er CMV
sjónubólga algengust þeirra.
Frá 1)augndeild Landakotsspítala, 2)lyflaekningadeild
Borgarspítala. Fyrirspurnir, bréfaskipti: Ingimundur
Gíslason, augndeild Landakotsspítala, 101 Reykjavík.
Æxli í og við augu em sjaldgæf. Sjónbrauta-
og augnhreyfingartruflanir finnast hjá 8%
alnæmissjúklinga (1).
Rannsókn þessi er afturskyggn. Farið
var yfir gögn og augnbotnamyndir
alnæmissjúklinga sem komu á augndeild
Landakotsspítala frá 12. október 1989, þegar
fyrsti alnæmissjúklingurinn kom til skoðunar,
fram til 30. september 1993.
SJÚKRASÖGUR
Sjúklingahópurinn er 11 karlar og ein kona
á aldrinum 20-50 ára. Níu þeirra fengu
augnsjúkdóma.
Sjúklingur 1: Sjúklingur greindist með
alnæmi tæpum fjórum árum eftir að hann
greindist HlV-jákvæður. Við augnskoðun
þremur mánuðum eftir greiningu alnæmis
sáust fífublettir (cotton-wool spots) í báðum
augnbotnum og örfín blæðing í sjónu vinstra
auga. Sjón var þá 6/6 á hægra og 6/9 á vinstra
auga.
Sjúklingurinn kom næst í skoðun níu
mánuðum seinna, þá sást CMV sjónubólga
í vinstra auga en fífublettir í því hægra.
Sjón var óbreytt og sjúklingurinn settur
á ganciclovir meðferð. Níu dögum síðar
hafði sjónubólgan aukist í vinstra auga og
lithimnubólga (iridocyclitis) bæst við. Fimm
dögum síðar hafði skipt um og fór sýkingin
batnandi sem var staðfest með annarri skoðun
skömmu seinna. I framhaldi var hætt við
ganciclovir meðferðina. Rúmum mánuði síðar
hafði sjónubólgan blossað upp og var komin í
bæði augu með glerhlaupsbólgu í því vinstra.
Aftur var hafin meðferð með ganciclovir.
Hálfum mánuði seinna hafði sjúkdómurinn
batnað en við skoðun mánuði síðar hafði
sjónubólgan breiðst út í hægra auga en var
óbreytt í því vinstra. Meðferð hafði fallið
niður skömmu áður á meðan sjúklingurinn
var erlendis í viku.