Læknablaðið - 15.12.1994, Blaðsíða 8

520
LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
Meðferð háþrýstings
hjá rosknum körlum
Vilborg Sigurðardóttir1, Björn Einarsson2, Nikulás Sigfússon2, Þórður Harðarson1,3
Sigurðardóttir V, Einarsson B, Sigiusson N, Harðar-
son Þ
The treatment of arterial hvpertcnsion in eldcrly
mcn in Iceland
Læknablaðið 1994; 80: 520-8
The choice of antihypertensive therapy in elderly
Icelanders is unknown. In the database of the Ice-
Iandic Heart Association 1145 men, aged 70-84 were
alive in 1994. Eight hundred thirty-four came to the
Heart Association Clinic, 429 of whom either had
hypertension or were found to be hypertensive on
examination. The prevalence of hypertension in el-
derly Icelandic men was therefore about 50%. One
hundred fifty-seven men took drugs for hyperten-
sion. Ninety-five of them were treated with a single
drug, 49 with two drugs and five with three drugs.
The type of drugs was unknown concerning eight
men. Diuretics and p-blockers were dominant. Al-
though the comparison between those two classes of
drugs was uncontrolled the blood pressure was sig-
nificantly lower in systole on diuretics. The most
common combination was p-blockers and diuretics,
then angiotensin converting enzyme inhibitors and
diuretics, finally p-blockers and calcium blockers. It
is suggested that the use of diuretics should be in-
creased in this age group.
Ágrip
Ekki er vitað hve notkun á háþrýstingslyfj-
um er mikil á íslandi eða hvernig sú notkun
skiptist milli lyfjaflokka. í rannsóknarhópi
Hjartaverndar reyndust 1145 karlar á aldrinum
70-84 ára vera á lífi árið 1991 og mættu 834 til
Frá 1,Háskóla íslands, 2)Rannsóknarstöð Hjartaverndar og
3,lyflækningadeild Landspítalans. Fyrirspurnir, bréfaskipti:
Þórður Harðarson, lyflækningadeild Landspítalans, 101
Reykjavík.
rannsóknar. Af þeim reyndust 429 annað hvort
hafa sögu um háþrýsting eða höfðu háan blóð-
þrýsting við mælingu á Rannsóknarstöð
Hjartaverndar. í ljós kom að 157 karlar tóku lyf
eingöngu vegna háþrýstings. Níutíu og fimm
voru meðhöndlaðir með einu lyfi, 49 með
tveimur, fimm með þremur lyfjum, en sundur-
liðun vantaði hjá átta körlum. Þvagræsilyf og
þ-blokkar voru langmest notuð, en meðferð
með þvagræsilyfjum virtist áhrifaríkari en með
þ-blokkum. Langalgengasta samsetningin
reyndist vera p-blokkar og þvagræsilyf, síðan
angíótensín ummyndunarblokkar og þvagræsi-
lyf, þá þ-blokkar og kalsíumblokkar. Leidd eru
fagleg og fjárhagsleg rök fyrir því að aukin
notkun þvagræsilyfja sé æskileg í þessum ald-
urshópi.
Inngangur
Háþrýstingur í slagæðum auk hárrar blóðfitu
og reykinga, er talinn einn helsti áhættuþáttur
hjarta- og æðasjúkdóma. Háþrýstingur er sér-
staklega skæður orsakavaldur heilablóðfalls,
en auk þess stuðlar hann að æðakölkun, meðal
annars í kransæðum og ganglimaslagæðum,
augnskemmdum, nýrnabilun og hjartabilun
(1,2). Rannsóknir hafa sýnt að lyfjameðferð
við meðalvægum og svæsnum háþrýstingi
lækkar heildartíðni hjarta- og æðasjúkdóma
einkum heilablóðfalls, en árangur af meðferð
við vægum háþrýstingi er óljósari (2).
Mikilvægt er að háþrýstingslyfjum sé beitt á
réttum forsendum því að þau eru mikið notuð,
hafa alltíðar aukaverkanir og mikinn kostnað í
för með sér. Áður var álitið að óréttmætt væri
að meðhöndla roskna einstaklinga við háþrýst-
ingi nema um svæsinn sjúkdóm væri að ræða.
Nýlegar rannsóknir hafa sýnt fram á góðan
árangur af slíkri meðferð og er henni því beitt í
vaxandi mæli (3-5). Ekki er vitað hversu mikil
notkun er á háþrýstingslyfjum á íslandi. At-