Læknablaðið - 15.02.1997, Blaðsíða 22

94
LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
þótti við hæfi að ganga harðar eftir skilum,
hvað þá að kanna hvers vegna þeir sem ekki
svöruðu kusu að taka ekki þátt í könnuninni.
Svör voru flokkuð eftir því hvort um var að
ræða lækna eða hjúkrunarfræðinga á Borgar-
spítala eða Landspítalanum. Könnunin var
framkvæmd með leyfi frá siðanefnd Landspít-
alans, starfs- og siðanefnd lækna á Borgarspít-
ala og rannsókna- og siðanefnd hjúkrunarfræð-
inga á Borgarspítala.
Við tölfræðilega útreikninga var notað kí-
kvaðratspróf. Munur skoðaðist marktækur
væri p <0,05. Kí-kvaðratsgildi eru sýnd í svig-
um þar sem við á. Atriðum úr svörum við
spurningu 1 var raðað með raðsummugrein-
ingu (rank-sum analysis), það er fjöldi þeirra
sem röðuðu tilteknu atriði í ákveðið sæti var
margfaldaður með sætistölunni og margfeldin
lögð saman. Hærri tala gefur þannig lægra sæti.
Hærri tölugildi hjá hjúkrunarfræðingum skýr-
ast af því að þeir voru fleiri en læknarnir.
Niðurstöður
Alls bárust 234 svör, 44 frá læknum á Borg-
arspítala, 66 frá læknum á Landspítalanum, 61
frá hjúkrunarfræðingum á Borgarspítala og 63
frá hjúkrunarfræðingum á Landspítalanum,
sem er 55% svarhlutfall. I fyrstu spurningu
voru svarendur beðnir að raða þeim atriðum
sem þeir telja mestu skipta við ákvörðun um
takmörkun meðferðar. Tafla I sýnir hvernig
læknar og hjúkrunarfræðingar raða þeim tíu
þáttum sem spurt var um. Báðir hóparnir settu
óskir sjúklings í efsta sæti yfir þá þætti sem eigi
að ráða þegar tekin er ákvörðun um takmörk-
un meðferðar við lífslok. I sætum tvö til fimm
voru eðli sjúkdóms, lífsgæði, þjáningar vegna
meðferðar og líkur á að meðferð gagnist sjúk-
lingi raðað á ólíkan hátt eftir því um hvorn
hópinn var að ræða.
I spurningum 2 og 3 var spurt urn viðhorf til
þess að til séu skráðar leiðbeiningar á sjúkra-
húsum um takmörkun á meðferð við lífslok og
um rök fyrir því viðhorfi. Mikill meirihluti
þeirra sem þátt tóku í könnuninni er fylgjandi
skráðum leiðbeiningum eða 201 af 230 (87%).
Á Borgarspítala voru 93% lækna og 98%
hjúkrunarfræðinga fylgjandi skráðum leiðbein-
ingum en á Landspítalanum var þetta hlutfall
77% hjá læknum og 84% hjá hjúkrunarfræð-
ingum og er mismunurinn milli spítalanna
marktækur. Þeir sem fylgjandi eru skráðum
leiðbeiningum telja þær stuðla að virðingu fyrir
sjálfræði sjúklings og samráði milli fagfólks og
við aðstandendur. Einungis 10% þeirra sem
fylgjandi eru skráðum leiðbeiningum telja þær
d) It decreases thephysician’s responsibility for the treatment.
c) It facilitates consultation with the family. b) It facilitates
consultation between professionals. a) It facilitates respectfor
patient’s autonomy.
Fig. 1. Results from question 3a: Why do you prefer written
guidelines regarding limitation oftreatment at the end oflife?
91 physicians and 110 nurses responded to this question.
Table I. Results from question 1: Whatfactors are most important in the decision-making process oflimiting treatment at the end
oflife?
Physicians Rank sum Nurses Rank sum
Factor Factor
Patient’s wishes 275 Patient’s wishes 248
Nature of illness 358 Chances of success 453
Chances of success 414 Nature of illness 481
Quality of life 416 Patient’s discomfort as a result of treatment 485
Patient’s discomfort as a result of treatment 466 Quality of life 578
Patient’s age 682 Patient’s age 696
Family’s wishes 704 Family’s wishes 722
Functional status 764 Functional status 878
Financial impact of illness 824 Financial impact of illness 1026
Productivity 965 Productivity 1154
Other 1098 Other 1290