Læknablaðið - 15.05.1997, Qupperneq 58

332
LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
Fær hjúkrunarforstjóri Sjúkrahúss
Reykjavíkur rauða spjaldið?
Fyrir nokkru barst í hendur
mínar afrit af grein úr 1. tbl.
Tímarits hjúkrunarfræðinga
árg. 1997. Grein þessi var í raun
erindi sem Sigríður Snæbjörns-
dóttir hjúkrunarforstjóri
Sjúkrahúss Reykjavíkur flutti á
hjúkrunarþingi Félags íslenskra
hjúkrunarfræðinga 25. október
1996. Erindi þetta nefnir Sigríð-
ur: Rekstur bráðasjúkrahúsa á
krepputímum - Hjúkrun í
brennidepli.
Við lestur erindisins verður
mér skiljanlegri sá innri vandi
sem hjúkrunarfræðingar eiga
við að glíma. Forystumenn
þeirra eru augljóslega fastir í
viðjum úr sér genginnar kven-
réttindabaráttu og hafa tapað
við það sýn á hlutverki sínu að
móta faglega stefnu allra hjúkr-
unarfræðinga og bera hag sjúk-
linga fyrir brjósti. I þeirri valda-
baráttu sem hjúkrunarfræðing-
ar telja sig eiga við lækna, og
Sigríður lýsir hér á eftir, eru það
sjúklingarnir sem líða.
Sigríður fjallar í fyrstu um
fjármál og rekstur bráðasjúkra-
húsa, svo heilbrigðisstefnu og
rekstrarumfang og árangur á
Sjúkrahúsi Reykjavíkur og Rík-
isspítölum. Við grípum svo nið-
ur er kemur að kaflanum „Þátt-
ur hjúkrunar“ en þar segir:
„Ef þáttur hjúkrunar á bráða-
sjúkrahúsum er skoðaður sér-
staklega kemur í ljós að hjúkr-
unarfólk er langfjölmennasti
starfshópurinn eða tæpur helm-
ingur. Til samanburðar má geta
þess að starfsfólk á lækninga-
þætti er rúmur fjórðungur og
annað starfsfólk um fjórðungur.
Vægi hjúkrunarþáttar í rekstri
er því óumdeilt bæði hvað varð-
ar fjölda starfsfólks og rekstrar-
umfang. Klínísk hjúkrun er á
sania hátt umfangsmesta starfs-
framlagið inni á sjúkrahúsun-
urn og eitt það mikilvægasta í
ferli sjúklingsins. Ymislegt
skortir þó á að almenningi og
stjórnvöldum sé þetta ljóst og er
nauðsynlegt að vinna ötullega
að því að kynna hjúkrunarstarf-
ið betur.“ Síðar segir Sigríður:
„Engu að síður eru hjúkrun-
arfræðingar orðnir áhrifamiklir
þátttakendur í stefnumótandi
ákvörðunum innan og utan
sjúkrahúsa. Fáar nefndir, sem
fá það verkefni að móta heil-
brigðisþjónustu landsmanna,
eru án hjúkrunarfræðinga. En
langt er í land með að viðunandi
árangri sé náð og enn síður er
ástæða til að ofmetnast. Við er-
unt úti í miðju beljandi stórfljóti
og ýmsir vildu gjarnan ferja
okkur aftur að þeim árbakka
sem við lögðum frá, í ferð okkar
til aukins jafnréttis og viður-
kenningar. Sem betur fer eru
hjúkrunarfræðingar ekki tilbún-
ir til að vera áhorfendur eða ein-
göngu þiggjendur þegar að
ákvörðunum kemur. Þeir vilja
vera virkir þátttakendur, þeir
gera kröfu um að starf þeirra sé
metið að verðleikum og þeir
vilja axla alla þá ábyrgð sem
starfinu fylgir.“
Undir kaflanum „Krefjandi
vinnuumhverfi“ segir Sigríður:
„í samkeppni um takmarkað
fjármagn til heilbrigðismála
fara stundum „bræður að berj-
ast“, línur verða skarpari í skoð-
anaskiptum og ágreiningsmál-
um fjölgar. Þessi staðreynd
verður æ augljósari og er okkur
hjúkrunarfræðingum að sjálf-
sögðu áhyggjuefni. Við erum
þátttakendur í baráttu milli
kynjanna, konur gegn körlum,
baráttu milli stétta, hjúkrunar-
fræðingar gegn læknuni og bar-
áttu um völdin, hversu stóra
sneið af kökunni eiga hjúkrun-
arfræðingar/konur að fá? Við
hjúkrunarfræðingar og konur,
sem erum eldri en tvævetra,
höfum líka fundið fyrir því, að
sú kynslóð kvenna, sem er að
taka sín fyrstu skref í atvinnu-
lífinu, þar á meðal hjúkrunar-
fræðingar, gerir sér ekki alltaf
fulla grein fyrir hversu mikil
vinna var innt af hendi til jafn-
réttisbaráttunnar á árum áður,
inni á spítölum sem og annars
staðar, og hversu miklar fórnir
hafa verið færðar til að ná eftir-
sóknarverðum / langþráðum
markmiðum.
Það krefjandi vinnuum-
hverfi, sem við búum nú við,
reynir á þolrif allra, bæði sjúk-
linga og starfsmanna. Það reyn-
ir á þolinmæði hjúkrunarfræð-
inga, stjórnkænsku, pólítísk/
persónuleg sambönd og ekki
síst kjark og þor til að standa
fyrir máli sínu og því sem maður
trúir á. Mikill tími hefur farið í
að móta hugmyndafræði hjúkr-
unar og útfærslu hennar. Þeim
tíma hefur verið vel varið. Sam-
staða og samheldni stéttarinnar
er lífsnauðsyn á erfiðum tímum.
Ef einhver einn þáttur á eftir að
skipta sköpum í framgangi
hjúkrunarstéttarinnar er það
einmitt samstaðan. Hjúkrunar-
fræðingar verða nú að bretta
upp ermar og sækja fast það sem
þeim ber. Þrátt fyrir það að þeir
séu ein fjölmennasta heilbrigð-
isstéttin, með mikið af vel-
menntuðum og reyndum ein-
staklingum, er langt í frá að t.d.
formlegum og óformlegum