Læknablaðið - 15.05.1997, Blaðsíða 63

LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
337
„CLINICA MEDICA“
Hér er fjallaö um hugmynd
að einkarekinni sjúkratrygg-
ingu og sjúkrahúsi á íslandi,
sem nú er rædd meðal lækna,
rekstrarstjóra og trygginga-
manna. Nafnið „Clinica
Medica“ er valið af handahófi
fyrir þessa grein. Fyrirmyndir
að Clinica Medica finnast í flest-
um löndum. Ekki er ætlunin að
storka almannatryggingum og
ríkisreknum heilbrigðisstofnun-
um. heldur opna dyrnar fyrir
möguleikum á viðbótarsjúkra-
tryggingum. Þó yrði um að ræða
einhverja samkeppni fyrir hina
opinbert reknu heilbrigðisþjón-
ustu, til dæmis um starfsfólk.
Kveikjan
Hið opinbera hefur verið að
reyna að draga úr fjárveitingum
til heilbrigðisþjónustu, bæði
þeirrar sem veitt er á sjúkrahús-
um og þeirrar sem veitt er á
læknastofum. Sparnaðartil-
raunirnar gera það að verkum
að sjúklingar greiða nú æ fleiri
þætti og stærri hluta þjónust-
unnar sjálfir. Einnig veitist
sjúkrastofnunum nú erfiðara að
fullnægja skyldum sínum á
tímabæran hátt. Þetta veldur
vinnuálagi hjá heilbrigðisstarfs-
fólki og krefst þolinmæði af
sjúklingum. Af þeirri ástæðu að
sparnaðaraðgerðirnar eru frem-
ur grófar en þeim ekki nákvæm-
lega stýrt má gera ráð fyrir að
sums staðar verði magn eða
gæði þjónustunnar minni en
æskilegt þykir. Meðal afleið-
inga sem búast má við er að
þjónustan bregðist væntingum
sumra sjúklinga. Sama gildir um
starfsfólk, það gæti komið los á
það eins og við erum þegar farin
að sjá.
Niðurskurður að
gefnu tilefni?
Sparnaðarþróun almanna-
tryggingakerfisins og ríkisspít-
ala er hvorki ástæðulaus né al-
vond. Hún er nauðsynlegur
þáttur í því aðhaldi sem ein-
kennir öll heilbrigðistrygginga-
og þjónustukerfi. hvort heldur
sem þau eru amerísk eða sænsk,
einkarekin eða opinber. Að-
haldsaðgerðir í íslenska heil-
brigðiskerfinu eru miðaðar við
það að gera ríkinu betur kleift
að standast efnahagsáætlanir og
draga úr sköttum, svo að aðrir
þættir þjóðlífsins fái einnig not-
ið sín.
Of mikill niðurskurður?
Það er ekki á færi eins eða
nokkurra manna að svara
spurningunni um það hvort rík-
isvaldið sé nú að fara offörum í
sparnaði. Heilbrigðisstefnan
eins og hún birtist almenningi
dag hvern mótast af samningum
kjörinna stjórnmálamanna, em-
bættismanna, fagmanna og
markaðsaðila. Þær væntingar
sem þessir aðilar taka með sér
til samninganna fara eftir því
hverju þeir eru vanir, hvað þeir
sjá í nágrannalöndunum, fram-
tíðarsýn þeirra, hagsmuna-
stöðu, væntingum almennings
og því hversu miklu fé er hægt
að ráðstafa án þess að það fari
að bera á fjárskorti í öðrum
þjóðlífsþáttum.
Lágmarksþjónusta
Spurningin um það hvaða
heilbrigðisþjónustu ber að veita
hverju sinni á kostnað almanna-
sjóða, og hversu fljótt, er ekki
auðveld. Einhvers staðar þarf
þó að setja markið, en hvar? Þar
sem um er að ræða greiðslur úr
almannasjóðum, sem eru tæm-
anlegir og jafnframt helgaðir
öðrum mikilvægum verkefnum,
hlýtur að vera ljóst að leita skal
meðalhófs. Almenn rekstrar-
lögmál mæla og fyrir um að
kostnaður við þjónustu verður
að vera eins lágur og unnt er. Af
þessu tvennu má álykta að al-
mannatryggingar og ríkisspítal-
ar eigi að veita þá ódýrustu, það
er minnstu þjónustu sem flest
fólk getur sætt sig við.
Óánægðir
Nú er óumflýjanlegt að sumir
þjóðfélagsþegnar muni telja
hina lögboðnu lágmarksþjón-
ustu ófullnægjandi fyrir sig og
sína, með öðrum orðum væru
tilbúnir að veita meira en sem
nemur meðalupphæð til sinna
eigin heilbrigðismála. Það getur
ekki verið ámælisvert - menn
mega ákveða sjálfir hvernig þeir
ráðstafa sfnum peningum, inn-
an sómasamlegra marka. Þetta
fólk, sem gerir sérstakar kröfur
til heilbrigðisþjónustu og
kannski þjónustu yfirleitt, er
markaður Clinica Medica.
Hvað væri
Clinica Medica?
Yrði Clinica Medica fram-
kvæmd til fulls væri um að ræða
einkarekna sjúkratryggingu og
heilbrigðisþjónustu með legu-
rými á íslandi. Veitt væri meðal
annars sú læknisþjónusta sem
hið opinbera veitir nú að jafnaði
með tilfinnanlegri bið eða með