Læknablaðið - 15.02.1999, Side 61

LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85
151
Fjöldi stofna
Mánuðir
Mynd 1. Fjöldi jákvœðra S. pyogenes rœktana á sýklafrœðideild Landspítaians seinni hluta ársins 1998 og nœmi þeirrafyrir erýtró-
mýsítii.
Mynd 2. Notkun makrólíða á íslandi 1989-1998 í stöðluðum
dagskömmtum (DDDj/1000 íbúa/dag. Niðurstöður ársins 1998
eru aðeins fyrir fyrstu þrjá ársfjórðungana.
um. Mikilvægt er að gera sér grein fyrir því að
hér er aðeins um lítinn hluta stofnanna að ræða.
A undanförnum árum hefur streptókokkaháls-
bólga í vaxandi mæli verið greind með skyndi-
prófum á heilsugæslustöðvum (byggð á grein-
ingu á mótefnavökum bakteríunnar). Sýkla-
lyfjanæmi stofna sem þannig greinast er því
óþekkt. Því er ókleift að meta landfræðilega
dreifingu stofnanna.
Eins og fram kemur hér að ofan hefur mikilli
notkun makrólíð sýklalyfja verið kennt um
erýtrómýsín (og makrólíð) ónæmið. Á íslandi
hefur notkun á erýtrómýsíni farið minnkandi í
kjölfar hratt vaxandi ónæmis hjá pneumókokk-
um og áróðurs gegn ofnotkun sýklalyfja (4,5).
Á síðustu tveimur árum hefur notkun á nýjum
makrólíðum hins vegar aukist verulega (mynd-
Mynd 3. Notkun nýrra makrólíða á íslandi 1989-1998 í stöðluð-
um dagskömmtum (DDD)/1000 íbúa/dag. Niðurstöður ársins
1998 eru aðeins fyrir fyrstu þrjá ársfjórðungana.
ir 2 og 3). Auk þess jókst heildarnotkun sýkla-
lyfja á árinu 1998, eftir að hafa verið minnk-
andi frá 1990 (mynd 4).
Þegar hlutfall penisillín ónæmra pneumó-
kokka hækkaði hratt sýndu íslendingar gott
fordæmi með því að minnka sýklalyfjanotkun-
ina. í kjölfarið lækkaði hlutfall ónæmra stofna
og hefur það vakið heimsathygli (6). Ljóst er
að þörf er á áframhaldandi aðhaldi enda jókst
sýklalyfjanotkunin á síðasta ári. Þróun erýtró-
mýsín ónæmis hjá S. pyogenes er auk þess
verulegt áhyggjuefni. Erfitt er að fullyrða um
ástæðuna, en ekki er ólíklegt að skýringin sé
aukin notkun nýju makrólíðanna.
Nú fer í hönd sá árstími þegar tíðni sýkinga
af völdum S. pyogenes er hæst. Mikilvægt er að
tryggja sjúklingum viðeigandi meðferð og reyna