Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1992, Side 14

14
LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 21
BEINÞÉTTNI HRYGGJAR HJÁ
ÍSLENSKUM KONUM, MÆLD MEÐ
SNEIÐMYNDATÖKU ÁN YTRI STAÐLA.
Hrefna Guðmundsdóttir. Birna Jónsdóttir,
Smári Kristinsson, Ari Jóhannesson og
Gunnar Sigurðsson. Borgarspítalinn,
Reykjavík.
Beinþéttni íslenskra kvenna hefur ekki
verið athuguð áður hér á landi þó að tíðni
lærbeinsbrota sé með því hæsta sem
þekkist. Þéttni frauðbeins í hrygg var
mæld með magnákvarðandi
sneiðmyndatöku (quantitative computer
tomography, QCT) hjá 209 heilbrigðum
konum á aldrinum 35-64 ára sem fundnar
voru af handahófi í götuskrá. Notaði voru
innri staðlar, vöðvar og húðfita, í stað
hefðbundinna ytri staðla (external
phantoms) til magnákvörðunar á
beinþéttni. Við fundum að meðaltali
2,4mg/cm3 (1,8%) tap á ári frá 35 til 64
ára aldurs. Hraðara fall var eftir tíðahvörf
eða 4,4% tap á ári fyrstu 1-5 árin eftir
tíðarhvörf eða 5-falt hraðara
frauðbeinstap borið saman við 11-15 ár
eftir tíðahvörf. Sjá niðurstöður í töflu;
aldurshópar fiöldi beinbéttni ^SF*
35-39 7 139 ± 14
40-44 10 118 ± 25
45-49 70 123 ± 23
50-54 40 99 ± 28
55-59 45 85 ± 26
60-64 37 78 ± 25
* meöalbeinþéttni (mg/cm3) ± staölafrávik
Breytistuðull (coefficient of variation,
reproducibility) aðferðarinnar var 1.9%,
sem er sambærilegt við hina hefðbundnu
aðferð þar sem ytri staðlar eru notaðir.
Borið saman við erlendar rannsóknir
virðist beinþéttni íslenskra kvenna vera
marktækt lægri en hraði beintaps vera
svipaður. Við álítum aðferðina vel fallna til
hópleitar hjá konum í kringum tíðahvörf
og til að fylgja konum eftir með þekkta
beingisnun.
STÆRÐ RAUÐRA BLÓÐKORNA HJÁ SJÚKLINGUM
MEÐ LANGVINNA TEPPUSJÚKDÓMA
Kristín Leifsdóttir. Sigmundur Magnússon,
Tryggvi Ásmundsson. Rannsóknastofa í blóömeinafræöi
og lyflækningadeild Landspítalans.
í listum um deiligreiningu á macrocytosis er þess
oft getiö aö langvinnir teppusjúkdómar í lungum geti
valdiö non-megaloblastiskri macrocytosis. Byggir
þetta aöeins á 2 rannsóknum (O'Neill BJ et al.Red-cell
macrocytosis in chronic obstructive airway disease.
Med. J. Australia 1972; i, 283 og Pavlovic-Kentera V
et al. Erythropoietin level and macrocytosis in patients
with chronic pulmonary insufficiency. Respiration
1977; 34: 213-219). Lungnasérfræöingar hér á landi
höföu ekki tekiö eftir macrocytosis hjá sjúklingum
meö öndunarbilun af völdum teppusjúkdóma og var því
ákveöiö aö rannsaka þetta frekar.
Rannsakaöir voru 19 sjúklingar meö langvarandi
lungnateppu á Vífilsstaöspítala og jafnmargir
einstaklingar á sama aldri en án lungnasjúkdóm á
elliheimili. Sjúklingarnir höföu allir Pa02< 60 Torr
aö staöaldri. Leitast var viö aö útiloka aörar orsakir
sem gætu haft áhrif á stærö rauöra blóökorna. Tekin
var sjúkrasaga hjá öllum og aflaö upplýsinga um
áfengisnotkun, miltistöku og lyfjanotkun sem gæti
haft áhrif á stærö rauöra blóökorna. Eftirfarandi
blóörannsóknir voru framkvæmdar: Almenn
blóörannsókn og blóöstrok. Taldar netfrumur.
Mælt sökk, Bi2, fólinsýra, járn, járnbindigeta, ferritin,
erythropoietin, bilirubin, alk. fosfatasi, ASAT, ALAT,
G-GT, LD, T3, T4 og TSH. Einn sjúklingur reyndist hafa
járnskort og var því sleppt úr rannsókninni.
Aörar ástæöur sem valda breytingum á stærö rauöra
blóökorna voru ekki til staöar.
Eftirfarandi tafla sýnir niöurstööur:
Fjöldi
Aldur
Rbk x1012/|
MCV (fl)
Netfrumur, %
Erythropoietin,
Sjúklingar
18
78 (65-88)
4.304 (3.51-4.99)
89.4(78.8-97.3)
1.16 (0.2-2.4)
U/l 3.5 (0-19.5)
Samanburöarhópur
19
79 (66-88)
4.525 (3.78-5.85)
90.6 (84.8-99.3)
1.6 (0.5-3.3)
4.1 (0-7.5)
Niöurstööur sýna aö sjúklingar meö langvinna lungnateppu
og súrefnisskort af þeim völdum hafa ekki macrocytosis.