Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1992, Qupperneq 17

LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 21
17
ARANGUR SYKLALYFJAMEÐFERÐAR HJA
SJÚKLINGUM MEÐ BRÁTT HVÍTBLÆÐI OG
NEUTROPENÍU Á LANDSPÍTALANUM 1981-
1991.
Guðmundur Rúnarsson. Páll Torfi Önundarson, Karl G.
Kristinsson, Guðmundur M. Jóhannesson, Jóhanna
Bjömsdóttir, Sigmundur Magnússon.
Blóðmeinafræðideild Landspítalans.
Þegar sjúklingar með hvítblæði og neutrópeníu
(granulocytar <500/(il) fá hita hefur tíðkast að gefa þeim
kefradín og gentamístn á lyflækningadeild Lsp.
Tilgangur rannsóknarinnar var að meta gagnsemi þeirrar
meðferðar og hvort þörf væri á að breyta í önnur
sýklalyf.
Rannsóknin var afturvirk og voru sjúkraskrár
sjúklinga með brátt hvítblæði á lyfíækningadeild Lsp.
síðastliðin 10 ár skoðaðar og kh'nísk svörun við
sýklalyfjameðferð metin samkvæmt þeim.
154klíniskar sýkingar greindust hjá44
sjúklingum í 99 neutropeniutímabilum.
I. Svörun við fyrstu meðferð án tillits til vals sýklalyfja:
Allar sýkingar (154): Full svörun 53 (34%), svörun að
hluta 35 (23%), engin svörun 44 (29%), ómetanlegt 22
(14%). Fyrsta sýking (99): Full svörun 44 (44%),
svörun að hluta 21 (21%), engin svörun 20 (20%),
ómetanlegt 14 (14%). Síðari sýkingar (55): Full svörun
9 (16%), svörun að hluta 14 (25%), engin svörun 24
(44%), ómetanlegt 8 (16%).
II. Svörun þar sem kefradín-gentamísín var notað sem
fyrsta meðferð: Allar sýkingar (90), af þeim voru 32
(35%) með þekktan sýkil og 12 að auki með þekktan
sýkingarstað: full svörun 37 (41%), svörun að hluta 21
(23%), engin svörun 21 (23%), ómetanlegt 11 (12%).
Fyrsta sýking (73): Full svörun 36 (49%), svörun að
hluta 16 (22%), engin svörun 13 (18%), ómetanlegt 8
(11%). Síðari sýkingar (17): Full svörun 1 (6%),
svörun að hluta 5 (29%), engin svörun 8 (47%),
ómetanlegt 3 (18%).
Af þeim 58 sem svöruðu meðferðinni að fullu eða að
hluta voru aðeins 9 (16%) með þekktan sýkil og í öllum
tilfellum næmum fyrir a.m.k. öðru lyfinu. Af þeim 32
sem svöruðu ekki eða svörun var ómetanleg vom 23
(72%) með þekktan sýkil og 11 þeirra vom næmir fyrir
a.m.k. öðm lyfinu.
III. Svömn þar sem annarri meðferð en kefradín-
gentamísín var beitt sem fyrstu meðferð: Allar sýkingar
(64), sýkill þekktur hjá 47 (73%) og sýkingarstaður hjá
11: Full svömn 16 (25%), svömn að hluta 14 (22%),
engin svömn 21 (33%), ómetanlegt 13 (20%).
Árangur af kefradfn-gentamísín meðferð við fyrstu
sýkingu reyndist viðunandi og ekki þörf á að breyta í
önnur sýklalyf. Árangur kefradín-gentamísín í síðari
sýkingum hins vegar lakur og ætti því að beita öðram
lyfjum í þeim tilvikum.
DÝRA- OG MANNABIT.
Kristján Oddsson. Guðrún Stefánsdóttir, Brynjólfur
Mogensen og Sigurður Guðmundsson.
Lyflækningadeild, slysadeild og sýkladeild Borgarspítala,
Reykjavík.
Bitsár em oft álitin sakleysisleg, bæði af almenningi og
læknum. Sár þessi geta þó oft valdið alvarlegum
sýkingum, bæði í húð og beini. Þar sem engar
upplýsingar em til hérlendis um tíðni, faraldursfræði og
fylgikvilla af völdum bita manna og dýra, hefur
síðastliðna 8 mánuði staðið yfir framsæ rannsókn á
þessum atriðum.
Til þessa hafa verið skoðaðir allir einstaklingar sem
hafa lcitað til slysadeildar Borgarspítala vegna bitsára af
völdum manna eða dýra. Engin skilyrði hafa verið sett
fyrir þátttöku f rannsókninni. Auk auðkenna sjúklings
vareðli bitsins skráð. orsakavaldur (hundur, köttur, maður
o.s.frv.), bitstaður (andlit, útlimir o.s.frv.), tfmi frá biti,
kringumstæður (utanhúss, á skemmtistað, ölvun o.s.frv.)
og lýsing sárs (dýpt, klór, skráma, beinbrot o.s.frv ).
Sýni til ræktunar vora tekin úr sárum á rayon strokpinna.
Hringt hefur verið f alla aðila og famaður þeirra skráður.
Á tímabilinu frá 1. ágúst 1991 til 20. aprfl 1992 komu
90 manns á slysadeild Borgarspítalans sökum bitsára.
Vegna hundsbits kom 31 einstaklingur, kattarbits 23,
mannsbits 27 og 9 vegna bits annarra dýra (hestur,
kanína, hamstur og rotta). Ellefu hundsbit vom talin vera
án tilefnis, 16 vegna þess að bitþoli erti hundinn og um 4
fengust ekki upplýsingar. Þeir sem hundar og menn bitu
voru flestir karlmenn <30 ára (55% og 63%); 37%
mannsbita tengdust ölvun. Míðaldra eða eldri konur urðu
helst fyrir kattarbitum (35%).
Til þessa hafa 15 einstaklingar fengið klíniska sýkingu,
3 þeirra eftir hundsbit (sýkingatfðni 10%), 6 eftir kattarbit
(tíðni 26%) og 6 eftir mannsbit (tíðni 22%). Inn á
sjúkrahús hefur þurft að leggja 3 einstaklinga, 2 eftir
kattarbit og 1 eftir mannsbit. Rfflega 60% þeirra sem
komu á slysadeild vegna bitsára voru meðhöndlaðir með
sýklalyfjum f vamarskyni.
Alls hafa verið tekið 32 sýni til ræktunar strax eftir bit,
11 frá hundsbitum (5 jákvæð og 6 neikvæð), 7 frá
kattarbitum (5 jákvæð og 2 neikvæð) og 14 frá
mannsbitum (12 jákvæð og 2 neikvæð). Frá hundsbitum
hafa ræktast a-hemolytiskir streptokokkar, viridans
streptokokkar, B-hemolytiskir streptokokkar af flokki A,
CDC M-5, P. maltophilia og Moraxella sp. Frá
kattarbitum hafa ræktast P. multocida, B-hemolytiskir
streptokokkar af flokki B, S. mitis, S. epidermidis,
Moraxella sp., CDC EO 2 og Flavobacterium. Frá
mannsbitum hafa ræktast S. sanguis, S. mitis, S.
morbillorum, S. aureus, S. epidermidis, a-hemolytiskir
streptokokkar, B-hemolytiskir streptokokkar af flokki D,
F og G, Corynebacteriae, N. sicca, Aerococcus sp. og
Kingella denitrificans.
Bitsár af manna- og dýravöldum er líklega algeng
hérlendis og virðist tíðni hunds-, kattar- og mannsbita
vera svipuð. Gera má ráð fyrir að stærstur hluti komi þó
aldrei til mcðferðar lækna. Sýklar er greinast frá sýnum
teknum strax eftir bit eru einkennandi fyrir munnflóru
þeirrar tegunar er bítur. Sýkingartíðni er mismunandi, allt
frá ~10% (hundsbit) til ~25% (kattar- og mannsbit)