Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1992, Qupperneq 31

LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 21
31
sjOklingar með minnistruflanir fi
MÖTTÖKU ÖLDRUNARLffiKNINGAD. LANDSPlTALANS.
Jón Snædal, öldrunarlækningad. Lsp.
Athugaáar voru sjúkraskrár sjúklinga
sem skoöaóir voru á móttöku öldrunar-
lækningadeildar Landspítalans vegna
minnisskerðingar. Athugunin náói
yfir 5 ára tímabil, 1986-1990. Skoðaö
var hvort ástæóur tilvisana breyttust
á þessu tímabili, hvernig staðið var
að greiningu á orsökum minnistruflana
og hvaða sjúkdómsgreiningar lágu að
baki einkennum þeirra sem rannsakaóir
voru.
A þessu 5 ára timabili voru skoðaðir
168 einstaklingar, 111 konur og 57
karlar (meóalaldur 78,5 ár) . Fyrstu
árin var flestum visað á móttökuna
vegna óska um vistun á hjúkrunardeild
eða vegna óska um dagvistun, en hlutfall
þeirra sem visað var beinlinis til
að fá greiningu á orsökum minnistruflana
fór vaxandi öll árin. Minnispróf
voru gerð hjá 150 sjúklingum, eða
i 89,3% tilvika. Af þeim voru 23
eða 15,3% ofan þeirra marka sem þessi
skimpróf setja sem mælikvarða á heila-
bilun. Þriðjungur sjúklinga fékk
ekki greiningu, oftast vegna aldurs
eóa langt genginnar heilabilunar.
Alzheimer sjúkdómur virtist liggja
aó baki einkenna hjá 60% þeirra sjúk-
linga sem voru sjúkdómsgreindir, blóð-
tappar hjá 20% og rúmlega 7% sjúklinga
virtust hafa möguleika á lakningu
eða hafa væg einkenni.
Nióurstaöa: Vaxandi áhersla virðist
vera lögð á að fá greiningu á orsökum
minnistruflana. Sjúkdómsgreiningar
eru hlutfallslega svipaðar og á þeim
stöðum á vesturlöndum þar sem beitt
er svipuðum greiningaraðferðum. Litill
hluti viróist hafa læknanlegt ástand.
DÁNARHLUTFALL SJÚKLINGA MEÐ BRÁÐA
KRANSÆÐASTÍFLU Á HJARTADEILD LAND-
SPÍTALANS 1971 - 1991.
Davíð O. Amar, Helgi Sigvaldason, Magnús Karl
Pélursson.
Lyflækningadeild Landspítalans.
Kransæðastífla hefur á undanförnum áratugum verið
ein af megindánarorsökum vesturlandabúa. Nýlegar
athuganirbenda hins vegar til þessað hjartasjúkdómar
séu á undanhaldi í [jessum heimshluta. Gerð var
afturvirk athugun á öllum sjúklingum sem lágu á
hjartadeild Landspítalans með bráða kransæðastíflu
(410) á árunum 1971-1991. Athugað var skráð
dánarhlutfall þessara sjúklinga, samkvæmt tölvuskrám
spítalans, fyrir hópinn í heild, eftir kynjum og
aldurshópum. Jafnframt voru athugaðar sjúkraskrár
þeirra sjúklinga sem létu st og rey nt að meta dánarorsök.
Á tímabilinu lágu 2398 sjúklingar á hjartadeild Lsp.
með bráða kransæðastíflu. Af þeim vom 1532 karlar
og 677 konur (2.3:1). Meðaldánarhlutfall á tímabilinu
var 19.2%. Aldursstaðlað heildardánarhlutfall hefur
lækkað um 44% á tímabilinu (p< 0.001). Lækkunin
á sér stað í öllum aldurshópum yfir 50 ára, en þó mest
í aldurshópnum 60-69 ára. Hlutfall kvenna með
kransæðastíflu hefur ekki breyst á tímabilinu. Þær eru
að jafnaði eldri en karlar þegar þær fá kransæðastíflu
en aldursstaðlað dánarhlutfall er það sama fyrir bæði
kynin. Unnt var að finna gögn varðandi dánarorsakir
fyrir 387 sjúklinga. Frumvinnsla á þeim gögnum
sýniraðblóðþrýstingsfallvar algengastadánarorsökin
149 (45%). Hjartabilun með lungnabjúg var orsök
dauða hjá 113 (34%), hjartsláttartruflanir hjá76 (23%)
og hjartarof fengu 27 (8%). Ekki var marktækur
munur á dánarorsökum ef borin voru saman tímabilin
1971-80 og 1981-91.
Dánarhlutfall sjuklinga með kransæðastíflu hefur farið
lækkandi á hjartadeild Landspítalans. Lækkunin er
mest í aldurshópnum 60-69 ára. Orsakimar eru líklega
fjölþættar.