Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1992, Blaðsíða 41

LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 21
41
NOTKUN IíIARTACMUNAR OG HJARTASTÆRÐAR Á
RQWIGENMyND TIL MATS Á ÁRANGRI RAFVENDINGA
VBOJA OFANSLEGLA TAKTIRUFLANA.
Davið O. Amar. Ragnar Danielsen.
LyfladCTiingadeild Landspitalans, Reykjavik.
H j artsláttartruflanir frá gáttum eru al-
gengar og svara oft lyf jameðferð ófullnægj-
andi. Rafvendingu er þvi oft beitt til að
kama sjuklingi aftur í sinustakt. Hins vegar
er vel þekkt að margir sjuklingar haldast
aðeins i sinustakti i skamman tíma. Hjarta-
stærð á röntgermynd og mat með hjartaémun eru
þsettir sem sumar rannsóknir telja hafa áhrif
á langtimaárangur rafvendingar, en aðrar
rannsóknir andnœla þessu. Þvi var gerð fram-
sækin rannsókn á öllum sjúklingum er kamu á
hjartadeild Iandspitalans til rafvendingar
vegna hjartsláttartruflana frá gáttum.
Frá þvi haustið 1990 hafa 54 sjúklingar
(40 karlar) farið i rafvendingu (meðalaldur
65 + 10 ár), flestir vegna gáttatifs (65%).
Hjartastærð á röntgenrrynd var mæld san
hlutfallsstærð hjartaþvermáls miðað við
stærsta þvermál brjósthols. Hjartaómun var
gerð og stærð hjartahólfa og starfsemi
vinstri slegils metin. Auk þess voru skráðar
ýmsar klíniskar upplýsingar. Sjúklingunum
verður fylgt eftir í eitt ár frá rafvendingu,
sem stendur hefur þeim verið fylgt eftir i að
neðaltali 8+4 nónuð.
Alls fóru 41/54 I sinustakt við rafvend-
ingu, frumárangur rafvendingar var því 76%.
Hjartastærð á röntgennynd og stærð vinstri
gáttar og slegils á hjartaómun var svipuð hjá
þeim eru fóru eða fóru ekki i sinus takt.
Aldur var líka sambærilegur. Eftir að neðal-
tali 8 itánuði (1-12 itón) eru til gögn um 48
sjúklinga; aðeins 23 þeirra (48%) voru i
sinustakti. Hlutfallstærð hjarta á röntgen-
nynd var marktækt minni hjá þeim er þá voru i
sinustakti en hjá þeim er voru i gáttatakti
(0.48 + 0.04 á móti 0.52 + 0.05, p<0.01).
Ennfremur var stærð vinstri gáttar á hjarta-
émun minni hjá þeim san voru i sinustakti en
hjá þeim er voru það ekki (4.5 + 0.7 á móti
4.9 + 0.6 cm, p<0.03). Stærð vinstri slegils
og veggþykkt var hinsvegar svipuð i báðum
hópunum og aldur sambærilegur. Af 41 sjúkl-
ingum er fóru í sinustakt hafa 35 kcmið í
eftirlit; 23 eru i sinustakt (66%). Hinir 12
sem hrokkið af úr sinustakti einkennast af
aukinni hjartastærð á röntgennynd (p<0.05),
stærri vinstri gátt (p=0.09) og skertu
útsreymisbroti hjá vinstri slegli (p<0.01).
Niðurstöður þessar sýna að 3/4 sjúkl-
inga með hjartsláttaróreglu frá gáttum fara í
sinustakt við rafvendingu. Un 1/3 þessara er
farinn úr sinustakti eftir að neðaltali 8
itónuði. Hjartastærð á röntgenmynd, þventól
vinstri gáttar og skert starfsemi vinstri
slegils á hjartaómun gefur vísbendingu um
hvort sjuklingur muni haldast í sínustakti.
GÖLL Á GÁFEASKXLSVEGG VIÐ HJARTAÚMUN: TEN3SL
VIÐ HEILAÁFÖLL EEA TILVXLJUNAR UPPGOTVUN?
Racmar Danielsen. Davíð 0. Amar.
Lyflækningadeild Iandspitalans, Reykjavik.
Með vaxandi notkun hjartaómunar hefur
gúlmyndun á gáttaskilsvegg verið lýst i
auknum mæli. '&nsar rannsóknir telja vera
tengsl á milli heilaáfalla og gáttagúls þvi
oft fylgir þessu gat á milli gátta. Möguleiki
á segaskoti frá hægri til vinstri gáttar og
áfram til slagæðablóðrásar er þvi til staðar.
Aðrar rannsóknir lýsa gáttgúl jafnoft hjá
þeim er ekki hafa fengið heilaáfall. Þessi
útdráttur greinir frá fimm fyrstu sjúkra-
tilfellum á fslandi er fundist hafa með gúl á
gáttaskilsvegg frá því árið 1991.
Fvrsta tilfellið var 39 ára kona, fjögurra
barna móðir, er innlögð var til rannsóknar
vegna endurtekinar hálsbólgu og gruns um
hjartaþelsbólgu, er ékki sannaðist. Við
hjartahlustun heyrðist hins vegar systólislct
aukahljóð. Hjartaémun sýndi gúl á gáttaskils-
vegg er útskýrði aukahljóðið. Konan var
einkennalaus og útskrifaðist án meðferðar.
Annað tilfellið var 37 ára kona er í tvigang
fékk tínBbundin einkenni um vinstri helftar-
áfall, það siðara þrátt fyrir aspirin og
díkúmaról meðferð. Hún var á pillunni en
reykti ekki. Hjartaómun eftir fyrsta kastið
sýndi gáttagúl. Hún var send til Boston til
hjartaémunar um vélinda er staðfesti gáttagúl
með gati. Gatinu var siðan lokað við hjarta-
þræðingu með tvöfaldri regnhlifarklemmu.
Þriðia tilfellið var 19 ára menntaskólastúlka
sem var innlögð með brátt meðvitundartap.
Tviteknar tölvusneiðmyndir af höfði bentu til
bráðrar blóðþurrðar i litla-heila. Hún var á
pillunni. Hjartaómun á gjörgæslu sýndi gúl á
gáttaskilsvegg. Vegna einkenna um vaxandi
heilaþrýsting fór hún i bráða heilaaðgerð á
Borgarspitala en lést daginn eftir. Krufning
sýndi sega i bláæðum i grindarholi, þunnan
gátaskilsvegg og áberandi gat, og heiladreps-
breytingar i litla-heila. Fiórða tilfellið
var 28 ára kona sem í fríi á Flórída fékk
skyndilega hægri helftarlamun er gekk að
mestu tilbaka. Hún var á pillunni, reykti
ekki og var líka með stuttvarandi gáttatif.
Hjartaémun um brjóstvegg og vélinda staðfesti
gáttagúl. Hún er nú á warfarin meðferð.
Fimmta sjúkratilfellið er 25 ára kona sem
við 4 itónaða þungun greindist með systóliskt
óhljóð. Hjartaémun sýndi gúl á gáttaskilsvegg
en var annars eðlileg. Chljóðið var talið
eðlilegt flæ5ishljóð vegna þungunar. Hún er
einkennalaus og án meðferðar.
Möguleg tengsl eru á milli gúls á gátta-
skilsvegg og heilaáfalla, en tilviljunarkennt
samhengi er líka hugsanlegt. Sem stendur er
mælt með einstaklingsbundinni ákvörðun um
neðferð eftir klinisku ástandi.