Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1992, Side 24

24
LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 22
C Og ÁHRIF LEVSIMEÐFERÐAR VIÐ MACULAR B3ÚG Á
C ÆÐAVÍDD I SJÖNHIMNU 1 SYKURSVKI.
María Soffía Gottfreðsdóttir, Einar Stefáns-
son, Ingimundur Gíslason, Friðbert Oónasson.
Háskóli Islands. Augndeild Landakotsspítala.
Sýnt hefur verið að leysimeðferð við macular
bjúg í sykursýki hindrar frekara sjóntap og
getur í sumum tilfellum bætt sjón. Hins
vegar er ekki vitað með vissu hvernig og
hvers vegna macular bjúgur myndast í sykur-
sýki og ekki heldur hvernig leysimeðferð
kemur inn í þá meingerð. Lögmál Starlings
segir að við jafnvægi fari jafnmikið af
vökva út úr háræðakerfinu eins og skili sér
aftur inn í blóðrásina. Því stuðlar aukinn
vökvastöðuþrýstingur að bjúgmyndun. Okkar
kennig er sú að leysimeðferð bæti súrefnis-
búskap sjónhimnunnar og leiði til staðbund-
innar (autoregulatory) æðaþrengingar sem
aftur leiði til lækkunar á vökvastöðuþrýst-
ingi skv. lögmáli Poiseuille og því minni
bjúgmyndurnar skv. lögmáli Starlings. Við
könnuðum breytingar á æðavídd eftir leysi-
meðferð til þess að svara spurningunni:
leiðir leysimeðferð til þrengingar á slagæð-
lingum og bláæðlingum í sjónhimnu.
Litmyndir fyrir og eftir leysimeðferð af
augnbotnum sykursýkissjúklinga með macular
bjúg voru stækkaðar og þvermál æða mælt í mm.
með rennimáli. Eftir leysimeðferð varð mark-
tæk þrenging á 2° superotemporal slagæðling-
um og bláæðlingum. Æðavídd eftir leysimeðferð
sem hlutfall af vídd æðanna fyrir meðferð
var 0.798 (p<0.001) fyrir 2° slagæðlinga og
0.862 (p<0.001) fyrir 2° bláæðlinga.
Eftir leysimeðferð við macular bjúg verður
marktæk breyting á 2° slagæðlingum og bláæð-
lingum, hugsanlega vegna jákvæðra áhrifa á
súrefnisbúskap sjónhimnunnar. Æðaþrenging og
lækkun á vökvastöðuþrýstingi ætti að leiða
til minni bjúgmyndunar skv. lögmáli
Starlings.
E 27 Afturskyggn rannsókn á orsökum brottnáms
auga á íslandi 1964 - 1991.
Sigríöur Pórisdóttir. Haraldur Sigurösson.
Háskóli íslands, Augndeild Landakotsspítala.
Brottnám auga (enucleation) er viðurkenndur meðferðar-
möguleiki í mjög alvarlegum augnslysum, við ákveðnar
gerðir illkynja æxla og í blindum, útlitslega óásættan-
legum augum með verki. Það liggja fyrir mjög
takmarkaðar upplýsingar um þessa tegund skurð-
aðgerðar hér á íslandi.
Við lýsum afturskyggnri rannsókn á nýgengi bottnáms
auga 1964 - 1991,28 ára tímabil.
Efniviðar var aflað frá Landakotsspítala, Landsspftlala,
Borgarspftala, Fjórðungssjúkrahúsi Akureyrar og
Hvítabandinu, teljum að þá höfum við náð til allra
brottnumdra auga á þessu tímabili. Fjöldi var 203 augu.
Tvöfalt fleiri karlar gengust undir brottnám, 136 miðað
við 67 konur. Yngstí sjúklingur var 2ja mán en elstur
90 ára. Tilfellin voru flokkuð m.t.t. orsaka. Slys voru
algengust eða 68 tílfelli, 49 misstu auga vegna æxla, 45
vegna gláku, 12 vegna alvarlegra augnsýkinga og 29
flokkuðust undir annað. Þróunin á fjölda tílfella fyrir
hvem orsakaþátt var könnuð.
Tíðni á brotmámi auga á Islandi fer lækkandi fyrir alla
orsakaþættí nema æxli. Koma þar tíl bættír meðferðar-
möguleikar, einkum smásjáraðgerðir á augum ásamt
betri lyfjum. Einnig er ffæðsla og vamir gegn
augnslysum mun öflugri nú en áður.
Rannsókn þessi er á skilgreindu afmörkuðu þýði, þ.e.
Island. Aðeins ein erlend rannsókn hefur afmarkað þýði.
Rannsóknamiðurstöður em bomar saman.