Læknablaðið : fylgirit - 31.07.1995, Blaðsíða 9

LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
9
Ég tók það sem gott og gilt. Svo fermist ég, en
ég bað hann aldrei um plássið. — Af hverju? —
Þá hafði ég séð, hvílíkt bölvað hundalíf það var,
bara hundalíf í þessum 20 til 30 tonna döllum með
kannski 10 til 20 manns í lúkarnum. Pá vildi ég
heldur vera á minni trillu, og ég var á minni trillu.
Mð var einmitt þetta, sem mamma var að hugsa,
þegar hún dró málið á langinn.
Bíldudalur var uppgangspláss í lok síðustu ald-
ar, og þar varð mesta hlutfallsaukning í mann-
fjölda á landinu á skömmum tíma. Thorsteinsson
hafði það þannig, að þegar menn komu og settust
þar að, þá lánaði hann þeim allt, til að þeir reistu
sitt hús og lét þá svo borga, eftir því sem þeir gátu
með vinnu sinni. Já, það sagði Arni, afi minn.
Tveir menn, sem oft var minnst á í æsku minni,
voru þeir Sveinn Árnason, móðurbróðir minn, og
Ásgrímur Jónsson, síðar listmálari. Ásgrímur
kom fyrir aldamótin í atvinnuleit eins og margir
aðrir frá Eyrarbakka og nærsveitum. Sveinn var
Ásgrími fylgjusamur og varð þeim vel til vina.
Sveinn var bókhneigður, en var á unglingsárum
sendur á skak, en gleymdi sér við fiskdráttinn og
varð því lítið um afla. Hann var gerður að kokki,
en það fór á sömu lund. Hann gleymdi sér við
bókina, svo að maturinn var annað hvort enginn
eða viðbrenndur. Hann var rekinn eftir túrinn. Pá
kom Thorsteinsson til skjalanna og rak hann í
burtu af staðnum, hann hefði ekkert að gera við
slíka ónytjunga. Sveinn fór um sumarið til Hafn-
arfjarðar, komst þar í Flensborgarskólann og lauk
þar prófi. Eftir það réðist hann sem verkstjóri við
verslun Einars Þorgilssonar, en síðar var hann
fyrir austan sem fiskimatsmaður og bætti þar
fiskimatið svo mjög, að hann endaði sem fyrsti
fiskimatsstjóri íslands. Má því ætla, að Sveinn
hafi, þrátt fyrir allt, eitthvað kynnst hinni frægu
fiskverkun Thorsteinssons, sem erlendis fékk
nafnið Bíldudalssaltfiskur.
Ásgrímur vann í öllum frístundum sínum að því
að mála, og fylgdist Sveinn oftast með því. Á
þessum árum var Ásgrímur fenginn til að mála
leiktjald fyrir leikfélagið á staðnum. í barnsminni
mínu var það mjög stórt, kannski 5 til 6 metrar í
þvermál og hæðin öllu meiri. Fyrirmyndin var
þver Arnarfjörður frá Langanesi að norðan að
Bfldudalsvogi að sunnan. Á miðjum firðinum var
maður, róandi á báti. í efri enda tjaldsins var
trésívalningur og um hann vafðist tjaldið, er það
var dregið upp eða geymt. Að sögn móður minnar
var Sveinn alltaf að sniglast í kringum Ásgrím,
meðan hann vann að þessu verki. Ekki veit ég,
hvað það tók langan tíma, en Thorsteinsson borg-
aði öll vinnulaun og efnið. Þetta var áður en Ás-
grímur hóf listnám. Ég naut þess að horfa á þetta
Pétur J. Thorsteinsson (1854-1929) kaupmaður og
útgerðarmaður.
stóra leiktjald og hlakkaði alltaf til að sjá það
aftur. Það fór á annan og verri veg. Eftir að ég
kom heim eftir stríð, spurði ég móður mína, hvar
leiktjaldið væri niður komið. Hún sagði, að það
væri sorgleg saga. Á stríðsárunum hefðu Bflddæl-
ingar reist nýtt samkomuhús. M hefði gamla leik-
tjaldið ekki passað við leiksviðið. Þegar hún fór
að grennslast um þetta, var henni sagt, að ein-
hverjir hefðu hent því út undir útvegg hússins, og
þar hefði það fundist um vorið gjörónýtt.
Ég kynntist þessum sérstaka og prúða manni,
Ásgrími listmálara, á síðustu æviárum hans, er
hann var orðinn sjúklingur. Aldrei datt mér í hug
að minnast á þessi sorglegu endalok málverksins,
sem vafalítið var það langstærsta, sem hann mál-
aði á lífsleiðinni. Myndin hér á veggnum er frá
Arnarfirði, máluð af Ásgrími árið 1904.
Titilsíða Arnfirðings.
Fjölmiðill fyrir vestan
um síðustu aldamót.
ARNFIRÐlNCUR
HAlfsmAnaðar og vikublað.
ritstjöri wjiurrKiNN eiuJngsson.