Læknablaðið : fylgirit - 31.07.1995, Blaðsíða 39

LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
39
Jón Þorsteinsson (f.
1924), fyrrverandi yfir-
læknir, prófessor eni-
eritus.
voru meira en launkröfur einar, sem hrundu
þessu verkfalli spítalalæknanna af stað.
Nokkru eftir að deilan leystist, hitti ég á göngu
minni niðri í bæ þáverandi ráðuneytisstjóra í
Dómsmálaráðuneytinu, Baldur Möller. Mér virt-
ist hann tvíræður á svip, og hann segir eitthvað á
þessa leið; „ Nú er ekki gott í efni.“ Ég segi
hálfhlæjandi: „Eru nú spítalalæknarnir rétt einu
sinni að angra þig?“ Hann segir: „Það eru meiri
kauphækkanirnar, sem þeir fá. Veistu það, að
þeir fara allir langt upp fyrir þig í launum, Sigurð-
ur, og meira að segja námskandídatarnir Iíka!!“
„Þetta er bara þinn höfuðverkur en ekki minn,“
sagði ég og kvaddi.
Þegar ég byrjaði að vinna við lyflækningadeild-
ina 1949, var engin göngudeildarþjónusta til stað-
ar, enda var þá venja að sjúklingar lágu lengi á
deildinni, þar til bata var náð eða meðferð virtist
ekki færa sjúkling nær bata. Skipti sjúklinga voru
því ekki ör. Eftir 1950 fór að örla á breytingum og
sjúkdómamynstrið að breytast. Það fór að bera
meira á skyndisjúkdómum svo sem kransæða-
stíflu, og þeir sjúklingar þurftu bráða vistun á
deildinni og komu flestir til okkar. Setti þetta
okkur í erfiða stöðu, því deildin var ætíð troðfull
og þar af margir, sem erfitt var eða ómögulegt að
koma fyrir annars staðar.
Nokkrum árum síðar kom fram svokölluð sega-
varnameðferð, öðru nafni blóðþynningarmeð-
ferð, sem við tókum upp 1955. Það var upphaf
göngudeildarþjónustu við lyflækningadeild.
Þarna mættu svo til allir þeir, sem fengið höfðu
kransæðastíflu í Reykjavík og nágrenni til blóð-
töku og ákvarðana á lyfjamagni til meðferðar.
Um 10 ára skeið var þar til eftirlits fólk í hundr-
aðatali. Þegar uppgjör vfðs vegar um heim sýndu,
að meðferð þessi stóð ekki undir þeim vænting-
um, sem búist var við, var dregið úr henni, þótt
enn sé hún notuð við aðra sjúkdóma, þar sem
blóðþynning er nauðsynleg.
I námsferð minni til Bandaríkjanna árin 1956-
1957 hafði ég kynnst gervinýrameðferð eða blóð-
skilun. Var mér sérstaklega bent á hollenskan
sérfræðing á þessu sviði, sem starfaði við Cleve-
land Clinic. Hann vildi allt fyrir mig gera, en ég
gat lítið stoppað þar þá, kringumstæðnanna
vegna. Tæki hans voru þá talin með þeim bestu í
Bandaríkjunum. Eftir heimkomuna hélt ég sam-
bandi við hann. Ég gat þó lítið gert í málunum,
enda enginn íslenskur læknir, sem lagt hafði stund
á slíkt sérnám. A þessum tíma dóu allir, sem
komnir voru í alvarlega nýrnabilun, hvar sem var í
heiminum, sem ekki urðu aðnjótandi meðferðar
með gervinýra.
Arið 1968 höfðum við spurnir af, að Svíar, Dan-
ir og Englendingar væru byrjaðir að meðhöndla
nýrnabilun með gervinýra. Þá lágu hjá okkur tveir
sjúklingar með svæsna nýrnabilun og biðu dauða
síns. Ég reyndi fyrir mér í Svíþjóð og Danmörku
um gervinýrameðferð en fékk algera neitun.
Læknar í Lundúnum brugðust betur við og tóku
þá báða. Eftir að þeir höfðu verið um tíma í
blóðsíun í Lundúnum, var hringt og mér tjáð, að
ekkert leyfi væri til að halda þessum sjúklingum
lengur, því að þeir væru útlendingar og yrðu að
fara heim ti! síns lands eða eitthvert. Ekki var
neitt hlustað á um vandkvæðin hér heima. Ég
sneri mér því strax til prófessors við Háskólaspít-
Sigurður Samúelsson og Árni Kristinsson, yfir-
læknir, á hjartasjúkdómaþingi í Aþenu 1966.
Sigurður Sigurðsson
(1903-1986), berklayf-
irlæknir, dr. med.