Læknablaðið : fylgirit - 31.07.1995, Blaðsíða 30

30
LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
Pétur Magnússon
(1911-1949), læknir.
Meulengracht, pró-
fessor á Bispebjerg
spítala í Kaupmanna-
höfn.
kom aftur til Danmerkur í september 1939. Við
fórum með lest, og þá voru frosthörkur svo mikl-
ar, að sundin milli eyjanna voru gaddfrosin og
þurfti sterkustu ísbrjóta Danaveldis til að halda
siglingaleiðunum opnum. Pað ferðalag var mikið
sjónarspil. í Kaupmannahöfn vorum við svo lán-
söm að geta tekið á leigu tveggja herbergja íbúð í
nýbyggðu blokkahverfi á Amagereyju. Pctta er
ekki langt frá Kristjánshafnarhverfinu, sem teng-
ist miðborginni með Knippelsbrú. Bjuggum við
þar öll árin okkar í Kaupmannahöfn. Attu þar
mikinn þátt í góðvinir okkar hjónin, Hulda Ol-
geirsson og stúdentsbróðir minn og nánasti vinur,
Rafn Jónsson, tannlæknir, sem vann þar öll
stríðsárin. Við bjuggum alveg í stóðrenni, þar eð
þau voru hinum megin götunnar. Enginn skortur
var á matföngum í Danmörku á stríðsárunum, en
síðasta ár stríðsins minnkaði samt matarskammt-
urinn. Erfiðast fyrir fjölskyldur á þessum árum
var, hve eldunargas var naumt skammtað. Margir
íslendingar og við líka tóku þá upp gamalt ís-
lenskt húsráð og notuðum moðsuðukassa og eld-
uðu mat til tveggja daga. Við fórum að hætti Dana
og notuðum hjól til ferða okkar eða sporvagna.
Bensín hvarf fljótlega af markaðinum, svo leigu-
bílar voru útbúnir með ofni, sem brenndi viðar-
kolum, enda var hraðinn á þeim ekki mikill, eða
mest um 50 km/klst. Verstur var þó reykjarfnyk-
urinn, sem myndaðist við brunann í ofnunum.
íslendingafélagið stóð fyrir kvöldskemmtunum
og sér í lagi samkomum, sem prófessor Jón
Helgason og Jakob Benediktsson stóðu fyrir með
upplestri úr bókum Halldórs Kiljans Laxness,
sem laumað hafði verið til Kaupmannahafnar frá
Svíþjóð. Man ég, að þeir lásu Heimsljós og Sjálf-
stætt fólk við miklar vinsældir hlustenda. Dagana
fyrir 9. apríl 1940 kom mikill floti kolaskipa í
höfnina, meira en venjulegt var. Eg vaknaði við
flugvéladyn og hélt, að verið væri að ráðast á
okkur. Einnig heyrðist vélbyssugelt. Sagt var, að
búið væri að hertaka okkur. Stauning forsætis-
ráðherra skipaði Dönum að leggja niður vopn.
Svo hjólaði ég í gegnum bæinn. Og þarna voru
Pjóðverjar óttalega nöturlegir, skítugir og kám-
ugir. Þegar ég kom upp á Ríkisspítala, fór ég að
tala um þetta, en félagar mínir urðu brosmildir og
sögðu: „Hvað, veistu ekki af hverju þeir eru
svona? Peir voru kolin. Dallarnir voru fullir af
hermönnum, en ekki kolum!" Pað er eins og vfsan
hjá Páli Vídalín: „Hvað gekk til þess himnasmið /
að hafa þá svona í framan." Sú saga er sögð, að
þýska herlögreglan hefði fengið þau fyrirmæli, að
tala ætti skýrt og ákveðið við Dani og gera þeim
þannig grein fyrir, hvað þeir ættu að gera og ekki
gera, en það mætti alls ekki öskra á þá, því þá
stirðnuðu þeir bara, frysu, og ekkert fengist út úr
þeim.
Þegar ég kom til Kaupmannahafnar var Pétur
Magnússon læknir þar fyrir. Ég þekkti hann frá
því áður, og leiðir okkar lágu aftur saman síðar á
Landspítalanum. Pétur var afskaplega duglegur
og farsæll, og hann komst líka inn á deild B á
undan mér. Einhvern veginn var það, að Islend-
ingar lentu oft inni á B hjá Érik Warburg,
Theodór Skúlason var þar líka um tíma. Svo gerð-
ist það, að Thorbjörn Andersen, sem var fyrsti
aðstoðarlæknir hjá Warburg, var ráðinn yfirlækn-
ir á nýbyggðu sjúkrahúsi í Hilleröd, Fredriks-
borgs Amts Centralsygehus. Pá þurfti hann
Sigurður ásamt fyrri konu sinni Lúvísu Möller og
dóttur, Sif, á námsárunum í Danmörku.