Læknablaðið : fylgirit - 31.07.1995, Blaðsíða 45

LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
45
Frá fræðslufundi Hjartaverndar 1980.
Um 1980 veittust tveir ungir og nýmenntaðir
heimilislæknar að stöðinni og ráðlögðu fólki að
fara ekki í skoðun til Hjartaverndar, en það hefur
alltaf verið mikið tíðkað að láta skoða sig hjá
Hjartavernd, þótt þær skoðanir væru ekki hluti af
upphaflegu rannsókninni. Sérstaklega var gláku-
rannsóknin gagnrýnd. Þeir töldu meðal annars,
að mæling á augnþrýstingi væri gagnslaus til að
greina gláku. Það var nú ekki samþykkt af augn-
læknunum. Guðmundur Björnsson, prófessor,
sagði í grein í Læknablaðinu um þetta leyti, að
þrír fjórðu hlutar þeirra, sem skornir hafa verið
upp á Landakoti við gláku, hefðu komið frá
Hjartavernd. Það var nú ekki gagnslausara en
það. Þegar menn koma ungir heim, finnst þeim
stundum þeir flest vita. Þessi árás ungu læknanna
stóð nú ekki lengi og hafði lítil áhrif á reksturinn.
Það einkennilega var, að þeir voru sjálfir að bjóða
fólki „allsherjarrannsókn". Þegar við kærðum þá,
lögðum við fram skjal frá Arbæjarstöðinni, þar
sem stóð, að fólkinu væri boðin „allsherjarrann-
sókn“. Við spurðum bara, hvers konar rannsókn
er það? Þeir sáu svo mikið eftir þessu fólki, sem
kom til okkar í skoðun. En þeir ætluðu bara að
taka þetta að sér sjálfir. Það fór víst lítið fyrir
„allsherjarrannsókninni“ hjá þeim. Það varð ekki
Hjartavernd að meini.
Framan af voru vandkvæði með úrvinnslu
gagnanna. Prófessor Davíð Davíðsson og Ottó
Björnsson, tölfræðingur, voru miklir „pedantar.“
Það var mjög gott, sem kom frá þeim, en það var
of lítið, og um 1980 voru þeir orðnir langt á eftir.
Að lokum kom að því, að ég reisti mig og sagði,
að þetta gengi ekki. Þeir lofuðu bót og betrun, og
ég var svo skammsýnn að breyta þá ekki til, því
þetta fór í sama farið. Um 1985 - 1986 var ekki
ennþá komið uppgjör á áhættuþáttum hjarta- og
æðasjúkdómanna. En þá var ég ákveðinn í að
hætta hjá Hjartavernd, og ég fékk Stefán Júlíus-
son í slagtog með mér. Hann sagðist aldrei fá neitt
í blaðið frá úrvinnslustjórninni. Málið var það, að
þeir voru of stirðbusalegir. Þótt kollega langaði í
efni þarna, þá var ekki gott að tala við þá. Þeir
sneru upp á sig, þannig að stúdentar og fleiri, sem
ég ætlaðist til, að gætu sótt í efniviðinn, höfðu
ekki erindi sem erfiði.
Stefán Júlíusson sagði um úrvinnslustjórnina:
„Hún hefur aðallega miðað að því að koma á
framfæri við lækna og sérfræðinga tölfræðilegum
niðurstöðum úr hinum ýmsu rannsóknarþáttum.
Um 20 bækur með slíkum vísindalegum niður-
stöðum hafa verið gefnar út, og margar þeirra
fara vítt um heimsbyggðina. Þær eru hins vegar
ekki beinlínis fóður í fræðslu um Hjartavernd, að
minnsta kosti ekki eins og þær eru úr garði gerðar.
Hins vegar eru þær haldgóður fróðleiksgrunnur,
sem ætti að koma heilbrigðisþjónustunni í landinu
að gagni um alla framtíð.“
Það, sem þeir sviku mig alltaf um, þessir þrír
blessaðir herramenn, Davíð, Ottó og Nikulás,
var, að þeir lofuðu alltaf, að það skyldi koma
ágrip fyrir almenning úr öllu, sem þeir gerðu. En
lítið varð úr efndum. Það vantaði líka, að niður-
stöðurnar væru ræddar nóg með hliðsjón af áður
birtum fræðigreinum. Þetta var herjans torf,
blaðsíða eftir blaðsíðu. Einnig var sparað of mik-