Læknablaðið : fylgirit - 31.07.1995, Blaðsíða 42

42
LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
Paul Dudley White, hjartasérfræðingur við Mas-
sachusetts General Hospital í Boston.
birtist þessi rannsókn Theodórs aldrei á prenti.
í samvinnu við Dungal fékk ég að líta á gögn
þeirra frá Reykjavík, sem krufðir voru réttar-
krufningu. Meðal þeirra höfðu fimm dáið krans-
æðadauða 1940. Talan hafði tvöfaldast 1945 en
fjórfaldast 1948. Snorri Páll fann, að fyrsta bók-
færða kransæðasjúkdómstilfellið á lyflækninga-
deildinni var frá árinu 1934.
Eitthvað þurfti að gera í hjartaverndarmálum.
Eins og svo oft áður voru þeir Theodór og Snorri
Páll mínir dyggustu stuðningsmenn. Við fengum
því til leiðar komið, að Læknadeild Háskólans
bauð dr. Paul Dudley White til fyrirlestrahalds
um kransæðasjúkdóma hér heima. Við Snorri
vorum báðir búnir að vera hjá honum á Massa-
chusetts General Hospital í Boston.
Um þetta leyti var dr. White hættur störfum og
oft á ferðalagi og mjög vinsæll sem fyrirlesari og
reyndar heimsfrægur sem læknir Eisenhowers.
Ég hafði gaman af því, að hann fyllti Hátíðasalinn
út úr dyrum, það komust ekki nærri allir fyrir. Svo
tók ég eftir því næstu daga, að það var fullt af fólki
gangandi hér fyrir ofan í Öskjuhlíðinni, og þá hló
marbendill. Dr. White lagði mikið upp úr göngu-
ferðum!
Pað var kannski á þeim tíma óhefðbundið hlut-
verk spítalalæknis að fara út í samfélagið og
messa, en við vorum búin að sjá alvarlega fjölgun
af kransæðasjúkdómi, svo eitthvað varð að gera.
Danirnir voru að þessu um þetta leyti líka, en þeir
voru ekkert á undan okkur eins og síðar kom
heldur betur í ljós. Hallgrímur Benediktsson,
stórkaupmaður, kom til mín á spítalann og reynd-
ist hafa kransæðaþrengsli. Seinna hringir hann í
mig og segir. „Ég er á leið til Ameríku, á ég ekki
að láta skoða mig?“ „Jú, endilega," segi ég, og þá
skaltu hringja til Boston og berðu kveðju mína dr.
Paul White. Hann gerði það og fékk skoðun.
Hallgrímur var ósköp hlýr við mig eftir það, var
það nú reyndar alltaf. Eggert Kristjánsson,
stórkaupmaður, leitaði einnig til dr. White sem
hjartasjúklingur.
Allt þetta leiddi smám saman til fundar í horn-
herberginu á Hótel Borg. Þar voru Bjarni Bene-
diktsson, Geir Hallgrímsson, Davíð Davíðsson,
Eðvarð Sigurðsson, Eggert Kristjánsson, Jóhann-
es Elíasson, Sigtryggur Klemenzson og Valdemar
Stefánsson auk þess sem hér segir frá. Það er þessi
hópur, sem ákvað að boða til fundarins í Tjarnar-
bæ 25. apríl 1964. Ég varð alveg hissa á mann-
grúanum, sem sótti að, mörg hundruð manns
urðu frá að hverfa. Þar var ákveðið að stofna
Reykjavíkurfélagið. Það var gert á fundi þar á
eftir, því ekkert var hægt að gera á þessum fundi
vegna fjölmennis.
Ég stofnaði persónulega öll Hjartaverndarfé-
lögin á landinu o'g ferðaðist um landið sumarið
1964 á eigin kostnað, enda voru engir peningar til.
Næsta félag, sem var stofnað á eftir Reykjavíkur-
félaginu, var Akureyrarfélagið. Síðan fór ég á
Blönduós, Sauðárkrók, Egilsstaði og í Borgarnes
og síðar til Isafjarðar og Patreksfjarðar. Einnig
fór ég á Selfoss, Hellu og til Keflavíkur. Lands-
samband Hjartaverndarfélaga var svo stofnað
þann 25. október 1964. En nafnið var svo langt, að
leita varð að einhverju, sem fólk gæti borið fram.
Ég hringdi í prófessor Halldór Halldórsson, vin
minn og bekkjarbróður, og sagði: „Finndu nú
Sigurliði Kristjánsson
(1901-1972), kaupniað-
ur.
Ósk Sigurðardóttir (f.
1913), deildarhjúkrun-
arkona.