Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1996, Blaðsíða 27

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82/FYLGIRIT 31
25
Niðurstöður: Fjórir sjúklinganna eru með talandi
vinstra heilahvel, en einn reyndist hafa talandi
hægra heilahvel, þótt hann væri rétthentur. Minni,
bæði yrt og óyrt, er áberandi lakara þeim megin sem
flogin eiga upptök sín. Skammtímaminni reyndist
fullnægjandi, kontralateralt við upptök floganna,
hjá öllum fjórum flogaveikum. Alirþoldu rannsókn-
ina vel.
Umræða: Vinstra heilahvel er talandi hjá lang-
flestum rétthentum sem örfhentum. Ef flog byrja
snemma á ævinni, í vinstra heilahveli, getur málið
„flust“ yfir í hægra heilahvel eins og sést hjá einum
sjúklingnum. Skammtímaminni er bundið við medi-
al temporal lobus (hippocampus) beggja vegna, en
þar eru oftast upptök staðfloga. Langvarandi og
endurtekin flog trufla því skammtímaminni, eins og
vel kemur fram í þessari rannsókn. Niðurstöðurnar
benda til þess að hægt sé að framkvæma skurðað-
gerð (temporal lobectomia) hjá öllum þeim fjórum
sem eru flogaveikir, án þess að eiga á hættu varan-
lega skerðingu á skammtímaminni (amnestic syn-
drome).
E-26. Brottnám kirtilæxla, eftirlit
með ristilspeglun
Ásgeir Theodórs*,**, Rosalind U van Stolk***, Kirk
A Easley***
Frá *meltingarsjúkdómadeild, **lyflœkningadeild,
St. Jósefsspítala, Hafnarfirði, ***tölfrœdi- og far-
aldsfrœðideild, Cleveland Clinic Foundation (CCF),
Cleveland, Ohio
Inngangur: Ráðleggingar um eftirlit sjúklinga,
sem gengist hafa undir ristilspeglun og brottnám
kirtilæxla hafa verið að breytast undanfarin ár.
Stærð, fjöldi, meingerð og rangvöxtur í kirtilæxli við
fyrstu ristilspeglun eru álitin segja fyrir um kirtilæxli
við næstu ristilspeglanir. Mikilvægt er að athuga
þetta nánar með tilliti til þess að takmarka kostnað
við eftirlit í framtíðinni.
Aðferðir: Afturvirk athugun var framkvæmd á
825 sjúklingum (596 körlum, 229 konum), sem
skráðir voru í kirtilæxlaskrá (CCF). Niðurstöður síð-
ari ristilspeglana voru bornar saman við fyrstu (ind-
ex) speglun. Kaplan Meier aðferðin var notuð til að
áætla það hlutfall sjúklinga með kirtilæxli við aðra
ristilspeglun og log-rank aðferðin til að bera saman
fjölda kirtilæxla milli hópanna.
Niðurstöður: Miðgildi aldurs sjúklinga við fyrstu
speglun var 62 ár (327 sjúklingar eldri en 60 ára, 498
sjúklingar yngri en 60 ára). Miðgildi mánaða við
aðra speglun var 16 mánuðir. Fylgni (p<0,001) var á
milli fjölda og stærðar á stærsta kirtilæxli við fyrstu
ristilspeglun. Munur á fjölda kirtilæxla við aðra
speglun var háð fjölda kirtilæxla við fyrstu speglun
(p<0,001), aldri (p<0,001) og kyni (p=0,002).
Samsöfnun kirtilæxla við þriðju speglun var
44,2% ±3,6 (± standard error), 56,9±5,4, 67,9±6,7
og 79,0±5,0 fyrir sjúklinga hvern af öðrum með eitt,
tvö, þrjú og fleiri kirtilæxli við fyrstu ristilspeglun.
Karlar höfðu fleiri samsöfnuð kirtilæxli en konur og
einnig sjúklingar 60 ára og eldri. Við fyrstu ristil-
speglun voru samsöfnuð kirtilæxli fleiri hjá þeim,
sem höfðu kirtilæxli ofarlega borið saman við neðar-
lega í ristlinunum (p=0,01). Af 476 sjúklingum voru
samsöfnuð kirtilæxli við þriðju ristilspeglun hjá
34,7%, en 45,5% (CI 39,4%-51,6%) sjúklinga eftir
fimm ár.
Ályktanir: 1. Marktæk fylgni er á milli fjölda kirtil-
æxla og stærðar á stærsta kirtilæxli við fyrstu ristil-
speglun. 2. Marktækur munur er á fjölda kirtilæxla
við aðra ristilspeglun háð fjölda kirtilæxla, aldri og
kyni sjúklinga við fyrstu ristilspeglun. 3. Karlar
höfðu fleiri samsöfnuð kirtilæxli en konur, svo og
sjúklingar 60 ára og eldri og þeir sem höfðu kirtilæxli
ofarlega borið saman við neðarlega í ristlinu.
E-27. Hágráðu rangvöxtur í
kirtilæxlum í ristli og endaþarmi
Ásgeir Theodórs*,***, Rosalind U van Stolk*, James
Goldblum**
Frá *meltingarsjúkdómadeild og **meinafrœðideild,
Cleveland Clinic Foundation (CCF), Ohio, USA,
***lyflœkningadeild St. Jósefsspítala, Hafnarfirði
Inngangur: Kirtilæxli (adenomatous polyp) er tal-
ið forveri flestra kirtilkrabbameina í ristli og enda-
þarmi. Hágráðu rangvöxtur (high grade dysplasia,
carcinoma in situ) er álitin hin meinafræðilega teng-
ing á milli kirtilæxlis og kirtilkrabbameins. Hágráðu
rangvöxtur og ífarandi æxlisvöxtur finnast fremur í
stórum kirtilæxlun og í títlukirtilæxlum (villous
adenoma). Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna
í hvaða kirtilæxlum hágráðu rangvöxtur kemur helst
fyrir.
Aðferðir: Tekin voru saman öll gögn um ristil-
speglanir og meingerð kirtilæxla úr kirtilæxlaskrá
(CCF) frá 1. janúar 1978 til 31. desember 1988 (10
ár). Aflað var upplýsinga um fjölda sjúklinga, kyn,
aldur og fjölda kirtilæxla, meingerð (píplu- (tubul-
ar), píplutítlu- (tubulovillous) og títlukirtilæxli),
stigun rangvaxtar (vægur, meðal og hár), stærð og
staðsetningu í ristlinum. Samanburður var gerður á
lýsingu ristilspeglunar og meinafræði varðandi vefja-
sýni. Hágráðu rangvexti var lýst sem verulegri
minnkun á uppistöðuvef (stroma) milli mjög óreglu-
legra kirtla og totu yfirvexti (infolding).
Niðurstöður: í 5723 kirtilæxlum frá 2367 sjúkling-
um, 1603 körlum og 784 konum (2072 sjúklingar 50
ára og eldri, 295 sjúklingar yngri en 50 ára), greindist
121 kirtilæxli (2%) hjá 101 sjúklingi, 67 körlum og 36
konum (38,5-87 ára, meðalaldur 64 ár, 91 sjúklingur
50 ára og eldri, 10 sjúklingar yngri en 50 ára) með
hágráðu rangvexti. Eitt hundrað (83%) þeirra voru í
neðanverðum (í og neðan miltisbugðu), en 21 (17%)
í ofanverðum ristli. Hágráðu rangvöxtur greindist í