Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1996, Blaðsíða 15

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82/FYLGIRIT 31
15
E-l. Lyfhrif peniciliíns og ceftríaxóns
gegn pneumókokkum in vitro
Sóley Ómarsdóttir, Vidar Magnússon, Helga Er-
lendsdóttir, Sigurður Guðmundsson
Frá lœknadeild HÍ, sýklafrœðideild, lyflœkninga-
deild Landspítalans
Inngangur: Streptococcus pnewnoniae er algeng-
asta orsök lungnabólgu, eyrnabólgu og skútabólgu,
en veldur einnig öðrum og alvarlegri sjúkdómum
svo sem blóðsýkingu og heilahimnubólgu. Síðastlið-
in 25 ár hefur tíðni penicillínónæmra pneumókokka
(PÓP) farið vaxandi um allan heim og hafa þriðju
kynslóðar cefalóspórín helst verið notuð gegn þeim.
Lyfhrifafræði lýsir samspili lyfs og sýkils og hefur
klínískt gildi tengt skömmtun sýklalyfja.
Aðferðir: Lyfhrif penicillíns (PCN) og ceftríaxóns
(CTX) in vitro voru borin saman í næmum (MIC
0,012 mg/ml) og ónæmum (MIC 1,0 mg/ml) pneumó-
kokkastofnum, báðum af hjúpgerð 6B. Athuguð
voru hammörk (MIC), drápshraði við mismunandi
margfeldi af MIC og eftirvirkni (PAE) við mismun-
andi lyfjastyrk og verkunarlengd lyfs.
Niðurstöður: Dráp beggja lyfja breyttist lítið er
lyfjastyrkur jókst úr 2x í 128xMIC. Meðaldráp peni-
cillíns (logjQ CFU/mI/4 klst.) gegn næma stofninum
var 50% meira en gegn þeim ónæma og meðaldráp
CTX var fimmfalt meira gegn næma stofninum.
PAE beggja lyfja lengdist með auknum lyfjastyrk
gegn báðum stofnum til dæmis lengdist PAE PCN
gegn næma stofninum úr 0,0 klst. í 3,8 klst. við
aukningu styrks lyfsins úr 2 MIC í 8 MIC. Lengingin
var meiri gegn næma stofninum fyrir PCN, en fyrir
CTX var lengingin meiri gegn ónæma stofninum.
Aukin verkunarlengd CTX lengdi PAE gegn báðum
stofnum og reyndist lengingin meiri gegn næma
stofninum. Lengri verkun PCN framkallaði lengra
PAE gegn báðum stofnum en gegn næma stofninum
styttist PAE á ný eftir að PCN hafði verkað í ákveð-
inn tíma.
Ályktun: Munur á in vitro lyfhrifum PCN og CTX
gegn næmum og ónæmum pneumókokkum fólst í
lægra MIC, meira drápi og lengra PAE gegn næma
stofninum. Eftir fylgja in vivo rannsóknir sem skera
úr um klínískt notagildi þessara niðurstaðna.
E-2. Lyfferill penicillíns og
ceftríaxóns í sermi og lungum músa
Helga Erlendsdóttir, Sóley Ómarsdóttir, Viðar
Magnússon, Sigurður Guðmundsson
Frá sýklafrœðideild Landspítalans, lœknadeild HÍ,
lyflœkningadeild Landspítalans
Inngangur: Vaxandi lyfjaónæmi hjá pneumó-
kokkum hefur meðal annars leitt til aukinnar notk-
unar þriðju kynslóðar cefalósporína gegn þeim. Við
skömmtun sýklalyfja er oftast tekið mið af þéttni
þeirra í sermi, en litlar upplýsingar eru um þéttni
þessara lyfja í lungum. Við könnuðum því lyfferil
þessara lyfja í músum og aðgengi þeirra í músalung-
um. Notaðir voru skammtar sem eru sambærilegir
(mg/kg) við skammta hjá mönnum.
Efniviður: Notaðar voru ICR mýs =30 g að
þyngd. Sýklalyfin voru gefin undir húð í einum
skammti. Skammtar penicillíns (PCN) voru 1,10, 50
og 100 mg/kg, og ceftríaxóns (CTX) 1, 10 og 100
mg/kg. Tekin voru blóðsýni 10, 20, 40, 60, 90, 120,
180 og 240 mínútum eftir gjöf PCN og 15, 30, 60,120,
240 og 360 mínútum eftir CTX. Samtímis voru lungu
fjarlægð úr músunum og úr hverju skornir þrír bitar
5-15 mg að þyngd. Lungun voru síðan mulin í salt-
vatni. Öll sýnin voru fryst við -70°C þar til þau voru
rannsökuð. Þéttni PCN var mæld með Micrococcus
lutea ATCC 9341 og CTX með E. coli ATCC 25922.
Reiknaður varhelmingunartími (t1AÍ) í sermi og lung-
um, Cmax, CQ, AUC og tími yfir hammörkum
(t>MIC) næms (MIC PCN 0,012 mg/L og CTX
0,016 mg/L) og ónæms (MIC PCN 1,0 mg/L og CTX
0,75 mg/L) pneumókokkastofns.
Niðurstöður: Niðurstöðum úr lungnamulningi og
lungnabitum bar vel saman. Við skammta 1, 10, 50
og 100 mg/kg var tj^ PCN í sermi 12,1,12,3,13,6 og
16,1 mín. og í lungnabitum 14,3, 14,8, 16,8 og 21,7
mín. Við 1,10 og 100 mg/kg var tj,, CTX í sermi 65,3,
58,9 og 52,2 mín. og í lungnabitum 71,8, 79,0 og 80,5
mín. Cmax PCN í sermi var 0,6-105 mg/L eftir
skömmtum, en í lungnabitum 0,2-33 mg/kg. Cmax
CTX í sermi var 4—240 mg/L eftir skömmtum, en í
lungnabitum 0,6-67 mg/kg. PCN t>MICna:mur var
102-220 mín. eftir skömmtum, en t>nMICóna.mur 1-
117 mín. Samsvarandi CTX t>MIC voru 9,3-12,2
klst. og 3,3-7,3 klst.
Ályktun: t^ beggja lyfja var lengri í lunga en í
sermi, 20-50%, og þéttni í sermi 0,5-4,0 sinnum
hærri en í lunga. Niðurstöður þessar nýtast við rann-
sóknir á lyfjameðferð ónæmra pneumókokka í til-
raunasýktum músum.
E-3. Drápshæfni og eftirvirkni
penicillíns og ceftríaxóns gegn
pneumókokkum í lungnasýktum
músum
Theodór Ásgeirsson, Helga Erlendsdóttir, Sigurður
Guðmundsson
Frá sýklafrceðideild Landspítalans, lœknadeild HÍ,
lyflœkningadeild Landspítalans
Inngangur: Onæmi meðal pneumókokka gegn
penicillíni (P) og öðrum lyfjum fer vaxandi víða um
heim, og hefur Island ekki farið varhluta af þessum
vanda. Til þessa hafa þriðju kynslóðar cefalósporín
verið notuð gegn ónæmum pneumókokkum. Nýleg-
ar hérlendar rannsóknir benda til að meðhöndla
megi sýkingar utan miðtaugakerfis af völdum peni-
cillínónæmra pneumókokka með penicillíni en með