Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1996, Page 54

Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1996, Page 54
48 LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82/FYLGIRIT 31 E-79. Thrombín örvar fosfólípasa Cy í æðaþeli Haraldur Halldórsson, Krístín Magnúsdóttir, Anna Helgadóttir, Guðmundur Þorgeirssott Frá rannsóknarstofu í lyfjafrœði HÍ, lyflœkninga- deild Landspítalans Fosfólípasi C (PLC) gegnir lykilhlutverki í starfi æðaþelsfrumna þar sem hann hvatar myndun innri boðefnanna inósitólþrífosfats og díacylglýseróls sem eru mikilvægir og hugsanlega nauðsynlegir hlekkir í myndun prostasýklíns og köfnunarefnisoxíðs (en- dothelial derived relaxing factor). PLC er fjölskylda prótína (isoform) sem örvast á mismunandi hátt. PLCþ örvast gegnum G-prótín en PLCy örvast með týrósín fosfórun og aðallega eftir örvun frumna með vaxtarvökum. Til að kanna þann möguleika að týr- ósínfosfórun á PLCy kunni að gegna hlutverki í örvun æðaþelsfrumna könnuðum við hvort slík fos- fórun væri greinanleg eftir meðhöndlun frumnanna með thrombíni eða histamíni og hvort hún gegndi hlutverki við myndun inósitólfosfata. Æðaþelsfrumur ræktaðar úr bláæðum nafla- strengja voru örvaðar með thrombíni eða histamíni og ýmist var týrósínfosfatasa-hindrinn pervanadat einnig til staðar eða ekki. Frumurnar voru brotnar niður og prótínin rafdregin. Mótefni gegn PLCy var notað til að fella það út og eftir rafdrátt var antifos- fótýrósín notað til að greina hvort orðið hefði fosfór- un á PLCy. Til að mæla myndun inósitólfosfata voru frumurnar merktar með 3H-inósitóli. Eftir örvun voru inósitólfosfötin aðgreind á jónskiptasúlum og magngreind með sindurtalningu. Niðurstöður: Týrósínfosfórun var ekki greinanleg eftir örvun frumnanna með thrombíni eða histamíni. Ef týrósínfosfatasa hindranum pervanadati var hins vegar beitt með thrombíni kom fram mögnun í týr- ósínfosfórun PLCy og myndun inósitólfosfata. Eng- in slík samverkun var greinanleg milli pervanadats og histamíns. Þessar niðurstöður benda til að týrósínfosfórun hafi hlutverki að gegna í inósitólfosfata-boðkerfi æðaþels. Einnig að thrombín en ekki histamín örvi PLCy til myndunar á inósitólþrífosfati. E-80. Hlutverk MAP- kínasa í stjórnun á virkni fosfólípasa A2 í æðaþeli Ingibjörg Guðmundsdóttir, Haraldur Halldórsson, Kristín Magnúsdóttir, Guðmundur Þorgeirsson Frá Rannsóknarstofa í lyfjafrœði HÍ, lyflœkninga- deild Landspítalans Fosfólípasi A: gegnir lykilhlutverki við losun ara- kídónsýru úr fosfólípíðum í frumuhimnum en það er fyrsta skref í myndunarferli prostasýklíns. Flókið stýrikerfi stjórnar virkni fosfólípasa A;. I ýmsum frumutegundum hafa rannsóknir bent til að MAP- kínasi (mitogen activated protein) hafi hlutverki að gegna í því kerfi. Fátt er þó vitað um þetta samband í æðaþelsfrumum. MAP-kínasar eru ensím með margþætt hlutverk en best þekkt er hlutverk þeirra í boðflutningi frá viðtökum fyrir vaxtarþætti inn í kjarna. Við höfum kannað hlutverk MAP-kínasa í virkjun fosfólípasa A; í ræktuðum æðaþelsfrumum. MAP- kínasa virkni var mæld í frumuextracti. Geislavirkt ATP var gefið og fosfórun á sérhæfðu hvarfefni fyrir MAP-kínasa var mæld með sindurtalningu. Einnig voru frumur merktar með 3H-merktri arakídónsýru og losun hennar metin með sindurtalningu á frumu- æti eftir örvun frumnanna með mismunandi áverk- unarefnum. Niðurstöður: Eftir örvun með thrombíni, hista- míni, leucotrieni, pervanadati, „epidermal growth factor“ og forbólester (TPA) varð týrósínfosfórun og virkjun á MAP-kínasa. Fjögur fyrstnefndu áverk- unarefnin losuðu einnig arakídónsýru. Þrátt fyrir kröftuga virkjun á MAP-kínasa varð hins vegar eng- in arakídónsýrulosun eftir meðhöndlun frumnanna með „epidermal growth factor“ og TPA. Þótt kínasahindrinn staurosporin hafi algerlega hindrað virkni MAP-kínasa, sérstaklega eftir thrombíngjöf, olli hann engri hindrun á losun arakídónsýru. Þessar niðurstöður benda til að örvun MAP-kín- asa sé hvorki nauðsynlegt né nægjanlegt skilyrði fyrir virkjun á fosfólfpasa A;. E-81. Samband menntunar og áhættuþátta kransæðasjúkdóma Kristján Þ. Guðmundsson*, Þórður Harðarson*,**, Nikulás Sigfússon***, Helgi Sigvaldason* Frá Hœknadeild HÍ, **lyflœkningadeild Landspítal- ans, ***Rannsóknarstöð Hjartaverndar Inngangur: Á síðustu árum hafa verið birtar nið- urstöður faraldsfræðilegra rannsókna í löndum Norðvestur-Evrópu og Bandaríkjunum sem sýnt hafa samband milli tíðni hjartasjúkdóma og/eða áhættuþátta hjartasjúkdóma og félagslegrar stöðu. Talið er að þeir áhættuþættir sem við þekkjum geti skýrt um 50-60% af þeim mun á tilfellum hjartasjúk- dóma milli mismunandi þjóðfélagsstétta. Menntun er sá þáttur sem oftast hefur verið notaður til að meta þjóðfélagsstöðu manna í þessum rannsóknum. Tilgangur þessarar rannsóknar var að kanna sam- band menntunar og ýmissa áhættuþátta hjarta- og æðasjúkdóma. Efniviður og aðferðir: Þessi rannsókn var byggð á Hóprannsókn Hjartaverndar þar sem tæplega 25 þúsund einstaklingum á aldrinum 33 ára til 81 árs og búsettum í Reykjavík og nágrenni var boðin þátt- taka. Þátttakendum var skipt niður í fjóra hópa eftir menntun. Búið var til líkan af sambandi menntunar

x

Læknablaðið : fylgirit

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Læknablaðið : fylgirit
https://timarit.is/publication/991

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.