Sagnir - 01.06.1992, Side 27

„Konur eiga að vera mœður barna simia og gœta húsmóðurstafa á heimilinu. “
kosningarétt og skólagöngu. Eðlilega
töldu skynsamlega íhaldssamir menn
slíkt vera fáránlegt, eða hvað? Konur
voru að rífa niður aldagamla, hefð-
bundna og kynskipta heimsmynd
með því að heimta rétt til jafns á við
karla í málum sem fram að þessu
höfðu ekki verið talin við kvenna
hæfi. Og þingmenn, sem töldu sig
varkára og vita betur, vildu forða
konum frá jafn afdrifaríku gönu-
hlaupi, sem myndi áreiðanlega valda
upplausn á íslenskum heimilum.
Einn þessara varkáru manna er Jón
Jónsson, fyrsti þingmaður Norður-
Múlasýslu. Hann telur jafnan rétt
kynjanna til náms og starfa geta haft
slæmar afleiðingar, því að sennilegt
væri að konur færu að nota þennan
rétt.
Og til sveita kynni það einkum að
hafa vond eftirköst, ef konan not-
aði þennan rétt sinn, því að þar er
sú venja, að hún annast sjálf upp-
eldi barna sinna. ... Og hvað heim-
ilin misstu við, ef þessu væri hætt,
verður ekki lýst.2
Hann telur málið svo óráðlegt að
ekki ætti að samþykkja það og heldur
áfram:
Eg álít, að karlmenn séu miklu
færari um að gæta opinberra starfa
en kvenfólk. Konur eiga að vera
mæður barna sinna og gæta hús-
móðurstarfa á heimilinu.
Er þetta einungis umhyggja fyrir
börnum og fullvissa þingmannsins
um vanhæfni kvenna í veraldarinnar
opinbera vafstri? Er hann kannski að
vernda sjálfsmynd karla? Það þætti
hálf lítilmótlegt ef karlmenn yrðu að
ganga í kvenmannsstörf, - yrðu
kvenmannsígildi. En Jón Jónsson
álítur einmitt hættu á því ef konur
færu að taka að sér störf sem karlar
hefðu til þessa gegnt,. til dæmis ef
kona yrði læknir. Það væri afkára-
legt, segir Jón, ef konan væri á sí-
felldu flakki og ferðalagi en bóndinn
sæti heima og gætti barnanna. Hann
álítur slíkt fyrirkomulag á heimilinu
„vera öfugt við það, sem það ætti að
vera.“3 Nei, konum ætti ekki að leyfa
að menntast því slíkt stangaðist á við
hefðina og ylli röskun í þjóðfélaginu.
Breytingar eru óþægilegar fyrir
íhaldsmenn. Hlutverk konu er að
vera móðir og eiginkona og lögin
eiga að halda henni við efnið svo að
hún lendi ekki á villigötum og fari að
álpast til að stauta í bókum og flandra
um í embættiserindum. Og til hvers
að láta konur hafa kosningarétt og
kjörgengi til Alþingis þegar staða
þeirra í þjóðfélaginu er jafn auðsæ?
Annar þingmaður, Jón Jónsson þing-
maður Suður-Múlasýslu, velkist ekki
í vafa um þetta og segir:
Staða konunnar er aðallega sú, hér
eins og annarsstaðar, að vera móð-
ir og húsmóðir, og eg geri ráð fyr-
ir, að enginn sé svo djarfur að
halda því fram, að það sé þýðing-
arminna að ala upp börn og standa
fyrir heimili, en að halda misjafnar
ræður á alþingi. Það er því einfalt
og auðsætt, að sérhvað það, sem
dregur huga konunnar frá heimil-
inu, er úr lakari átt.4
En kannski væri óhætt að fá konum
réttindi til jafns á við karla? Þær yrðu
varla verri mæður við það eða eins og
þingmaðurinn séra Sigurður Gunn-
arsson orðar það:
Og hver ímyndar sér, að uppeldi
æskulýðsins verði lakara fyrir það,
þótt konur verði fróðari en áður í
almenningsmálum? Nei, þá verða
þær einmitt þeim mun færari um
að ala upp þjóðlega syni og dætur
fyrir föðurlandið3
bætir hann við og andmælir þeirri
SAGNIR 25